हेटौँडा समाचारदाता
हेटौँडा, मङ्सिर १३ गते । बागमती प्रदेश सरकारको पहिलो कार्यकालमा सुरु गरिएका केही बहुवर्षीय आयोजना दोस्रो कार्यकालको तेस्रो वर्षसम्म आइपुग्दा पनि अलपत्र, अधुरा वा सञ्चालनविहीन अवस्थामा पुगेका छन् ।
सडक, भवन, कृषि तथा पशुपन्छी विकास जस्ता क्षेत्रमा प्रदेश सरकारले ठुलो लगानी गरे पनि धेरै आयोजना भौतिक रूपमा अपूर्ण र सञ्चालनको कार्यविधिविहीन अवस्थामा छन् । बागमती प्रदेशको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालय अन्तर्गत प्रदेश सरकारको ठुलो लगानी भइसक्दा पनि कुनै आयोजना हालसम्म सम्पन्न हुन सकेका छैनन् ।
मन्त्रालयले व्रmमागत आयोजनाहरू समस्याग्रस्त आयोजनाका रूपमा देखिएका जनाएको छ । केही आयोजनाको निर्माण सम्पन्न भए पनि सञ्चालनमा आउन सकेका छैनन् भने केही निर्माणकै चरणमा छन् । निर्माण सम्पन्न भएका आयोजनाको सञ्चालन कार्यविधि अझै तयार हुन सकेका छैनन् । प्रदेश सरकारको स्पष्ट नीतिको अभावमा कतिपय शीतभण्डार सम्पन्न भए पनि सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । कतिपय स्थानमा शीतभण्डार निर्माण सुरु भएको लामो समय भइसक्दासमेत निर्माण सम्पन्न हुन सकेका छैनन् । आयोजानाहरू अझै अधुरा छन् ।
पाँचबर्से योजना अवधि रहेको यस आयोजना कुल लागत एक अर्ब १७ करोड ३० लाख रुपियाँ रहेकोमा आर्थिक वर्ष २०८१÷८२ सम्ममा ७६ करोड ३५ लाख ९२ हजार रुपियाँ खर्च भइसकेको छ । भौतिक ८६ प्रतिशत र वित्तीय प्रगति ०.५१ प्रतिशत भएको मन्त्रालयको अभिलेख छ । लागत साझेदारीमा निर्माण एवं सञ्चालन गर्ने सम्झौता अनुरूप मन्त्रालयबाट ठेक्का लगाई निर्माण सुरु गरेकामा साझेदार संस्थाले सम्झौता अनुसारको रकम उपलब्ध नगराउँदा सम्पन्न गर्न समस्या भएकाले आवश्यक निकास निकाल्नुपर्ने मन्त्रालयको भनाइ छ ।
मन्त्रालयले फलफूल तथा तरकारी भण्डारणका लागि साझेदारीमा निर्माण गरेका शीतभण्डारलाई समस्याग्रस्त आयोजनाका रूपमा राखेको छ । मन्त्रालयमार्फत निर्माण भएका बहुवर्षीय आयोजनामध्ये हेटौँडामा निर्माण भएको धुलो दुध कारखाना र प्रादेशिक कृषि थोक बजार निर्माण सम्पन्न भइसके पनि सञ्चालन कार्यविधि बन्न सकेको छैन । धुलो दूध कारखाना निर्माण सम्पन्न भई विगत दुई वर्षदेखि डिडिसीमार्फत परीक्षण र हेटौँडा–११, थानाभ¥याङमा हेटौँडा उपमहानगरपालिकासँगको सहकार्यमा निर्माण भएको प्रादेशिक कृषि थोक बजार निर्माण सम्पन्न भएर हेटौँडा उपमहानगरपालिकालाई हस्तान्तरण भए पनि सञ्चालन कार्यविधि बन्न सकेको छैन ।
हेटौँडामा दुध पाउडर प्लान्ट निर्माण सम्पन्नको लामो समय भइसक्दा पनि प्रदेश सरकारले सञ्चालनसम्बन्धी नीति बनाउन नसक्दा पूर्ण क्षमतामा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । हाल कामचलाउ रूपमा दुग्ध विकास संस्थानले सञ्चालन गर्दै आए पनि प्रदेश सरकारको लगानीले प्रतिफल प्राप्त गरेको छैन । धुलो दुध कारखाना ४७ करोड ३३ लाख २४ हजार रुपियाँ र हेटौँडा उपमहानगरपालिकासँगको सहकार्यमा ३३ करोड ७१ लाख २८ हजार रुपियाँको लागतमा हेटौँडामा प्रादेशिक कृषि थोक बजार निर्माण गरिएको थियो ।
त्यसै गरी कृषि तथा वन विश्वविद्यालयमा बिएलएल ल्याबको भवन निर्माण सकिएको र उपकरण खरिदका लागि ५० लाख रुपियाँ विनियोजन गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । भरतपुरमा आधुनिक भेटेरिनरी अस्पताल निर्माण र प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा बहुवर्षीय आयोजना अन्तर्गत शीतभण्डार निर्माणाधीन छन् । प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा फलफूल तथा तरकारी भण्डारणका लागि साझेदारीमा शीतभण्डार बहुवर्षीय आयोजना अन्तर्गत ११ वटामध्ये १० वटा निर्माण भएकोमा रसुवा र विदुरमा रहेका दुई वटा अनौपचारिक रूपमा सञ्चालनमा रहेको मन्त्रालयले दाबी गरेको छ ।
मन्त्रालयका निमित्त सचिव सुशील केसीले बहुवर्षीय आयोजनाहरू आवश्यक भए पनि निर्माण भएका आयोजना कतै अलपत्र र कतै सञ्चान कार्यविधिमै समस्या हुनु सुरुको प्रशासनिक गल्तीका कारण अहिले थप समस्या आएको स्वीकार गर्नुभयो । उहाँले स्वार्थ समूहको फन्दा परेर काम हुँदा अहिले समस्या आएको बताउनुभयो ।
कृषि तथा वन विश्वविद्यालय रामपुरमा बिएसएल ल्याब १४ करोड ५० लाख रुपियाँको लागतमा स्थापना गर्ने गरी काम सुरु भएकोमा गत आव २०८१/८२ सम्ममा १२ करोड ६० लाख १० हजार रुपियाँ खर्च भइसकेको छ । तीन वर्ष योजना अवधि रहेको आयोजनाको भौतिक प्रगति ९८ प्रतिशत र वित्तीय प्रगति ५५.१५ प्रतिशत पूरा भई अन्तिम परीक्षण गरिँदै गरेको जनाइएको छ ।
भरतपुरमा भेटेरिनरी अस्पताल दुई वर्षमा नौ करोड ३३ लाख ७५ हजार रुपियाँ लागतमा निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी सुरु भएकोमा गत आवको असार मसान्तसम्ममा ६ करोड २३ लाख ५४ हजार रुपियाँ खर्च भई भौतिक प्रगति ९५ प्रतिशत र ४७.३५ प्रतिशत वित्तीय प्रगति भएको छ । यता सामाजिक विकास मन्त्रालयका प्रदेश सचिव पूर्णबहादुर दर्जी बहुवर्षीय आयोजनामा समस्या नरहेको दाबी गर्नुहुन्छ । उहाँले मन्त्रालयमातहत रहेको चार वटा बहुवर्षीय आयोजना चालु आवमा सम्पन्न हुने चरणमा रहेको जानकारी दिँदै नयाँ बहुवर्षीय योजना नरहेको बताउनुभयो ।
