कायरो, असोज २० गते । इजरायल र हमासले सोमबार इजिप्टमा अप्रत्यक्ष वार्ताका लागि तयारी गर्दैछन् । इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले यसै हप्ता बन्धक मुक्तिको घोषणा गर्न सक्ने बताएका कारण गाजामा सम्भावित युद्धविरामको आशा थप प्रबल बनेको छ ।
यो वार्ता हमासको आक्रमणबाट सुरु भएको युद्धको दुई वर्ष पूरा हुने सन्दर्भमा हुँदैछ । संयुक्त राज्य अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो शान्ति योजनाका केही अंश स्वीकार गर्ने हमासको निर्णयलाई स्वागत गर्नुभएको छ । इजरायलले पनि उक्त अमेरिकी प्रयासलाई समर्थन जनाएको छ ।
योजनाअन्तर्गत हमासले बाँकी ४८ जना बन्धक तीन दिनभित्र रिहा गर्नेछ, जसमा करिब २० जना जीवित रहेको विश्वास गरिएको छ । साथै, हमासले शक्ति र निशस्त्रता त्याग्नेछ । इजरायली शीर्ष वार्ताकार रोन डर्मरको नेतृत्वमा प्रतिनिधिमण्डल सोमबार शार्म अल-शेख प्रस्थान गर्नुभएको नेतान्याहुको कार्यालयले जनाएको छ ।
इजिप्टका एक अधिकारीका अनुसार हमासको प्रतिनिधिमण्डल त्यहाँ आइपुगेको छ । ती अधिकारीका अनुसार अमेरिकी दूत स्टिभ विटकफ पनि वार्तामा सहभागी भइरहनुभएको छ । इजिप्टको विदेश मन्त्रालयका अनुसार वार्ताको केन्द्रविन्दु इजरायलमा बन्दी बनाइएका प्यालेस्टिनी कैदी र हमासद्वारा राखिएका बन्धकको आदानप्रदानमा हुनेछ ।
अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले ‘हामी सबै बन्धकलाई मुक्त गर्ने नजिक पुगेका छौँ’ भन्नुभयो । एबिसीको दिस विक कार्यक्रममा उहाँले भन्नुभयो, “हमासले ट्रम्पको ढाँचा स्वीकार गरेपछि दुई चरण लागू हुन्छ -पहिलो बन्धकको रिहाइ र दोस्रो, इजरायल गाजामा ‘पहेँलो रेखा’ मा फिर्ता जानु ।” रुबियोले सिबिएससँग पनि भन्नुभयो, “हमास बन्धक रिहा गर्न तयार छ र त्यसका लागि बमबारी रोक्नु आवश्यक छ ।”
ट्रम्पको योजनाले गाजाको भविष्यसमेत समेटेको छ । सिएनएनसँगको अन्तर्वार्तामा उहाँले भन्नुभयो, “यदि हमासले त्यहाँ सत्ता सम्हालिरह्यो भने त्यो सङ्गठन पूर्णरूपमा नष्ट हुनेछ ।” उहाँले नेतान्याहुले युद्ध अन्त्य गर्न सहमति जनाइसकेको र ‘छिट्टै बाँकी विषयमा पनि सहमति हुने’ विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
-युद्धविरामका लागि समर्थन बढ्दै-
इजरायली सरकारका प्रवक्ता सोश बद्रोसियानका अनुसार नेतान्याहु ट्रम्पसँग नियमित सम्पर्कमा हुनुहुन्छ र वार्ता अधिकतम केही दिनभित्र सीमित रहने अपेक्षा छ । इजरायली विदेशमन्त्री गिडियोन सारले भन्नुभयो, “मलाई विश्वास छ जनवरीमा भएको युद्धविराम सम्झौतापछि हामी फेरि बन्धक सम्झौताको नजिक छौँ ।” बन्धक परिवारका चिन्तित आफन्त जेरुसेलममा नेतान्याहुको निवास नजिक भेला भएका छन् । केहीले ट्रम्पलाई दबाब जारी राख्न आग्रह गरे ।
गाजा सहरमा भएको हालैको इजरायली आक्रमणपछि बन्धकहरूको सुरक्षाबारे उनीहरू चिन्तित छन् । “हामीले यस्तो ऐतिहासिक सम्झौतालाई फेरि बलिदान हुन दिनु हुँदैन”, गाइ इलुजका बुबा मिचेल इलुजले भन्नुभयो । यसैबिच, प्यालेस्टिनीहरूका समर्थनमा युरोपेली सहर लगायत विश्वभर लाखौँ मानिसले पदयात्रा गरेका छन् । आठ मुस्लिम बहुल देशका विदेशमन्त्रीले संयुक्त विज्ञप्ति जारी गर्दै सम्भावित युद्धविरामको दिशामा चालिएको कदमलाई स्वागत गरेका छन् ।
उनीहरूले गाजामा प्यालेस्टिनी प्राधिकरणको फिर्ती, गाजा र पश्चिम किनारको एकता र ‘पूर्ण इजरायली फिर्ती’ सुनिश्चित गर्ने प्रतिबद्धता दोहोर्याएका छन् । “गाजाको व्यवस्थापनका लागि नयाँ शासकीय संरचना वा अन्तर्राष्ट्रिय समूह गठन गर्ने विषय युद्धविरामको पहिलो चरणसँगै अघि बढ्न सक्छ”, रुबियोले एबिसीसँग भन्नुभयो, “यो चुनौतीपूर्ण चरण हो, तर यसले स्थायी स्थायित्व ल्याउनेछ ।”
-गाजामा आइतबार १२ जनाको मृत्यु-
राष्ट्रपति ट्रम्पले इजरायललाई गाजामा बमबारी रोक्न आदेश दिनुभए पनि बासिन्दा र अस्पतालले क्षेत्रभर आक्रमण जारी रहेको बताएका छन् । सरकारी प्रवक्ता बद्रोसियानले भन्नुभयो, “गाजापट्टीका केही भागमा बम विस्फोट रोकिएका छन् ।”
तर इजरायली सेनाका प्रमुख लेफ्टिनेन्ट जनरल इयाल जमीरले चेतावनी दिनुभयो, “यदि राजनीतिक प्रयास सफल भएन भने, हामी फेरि लडाइँमा फर्कनेछौँ ।” गाजा सहरको शिफा अस्पतालका अनुसार आइतबार भएका आक्रमणमा कम्तीमा आठ जनाको मृत्यु भएको छ । एक सुरक्षा अधिकारीले आक्रमण हमास लडाकूविरुद्ध भएको बताए ।
दक्षिणी सहर रफाहमा सहायता वितरण स्थल नजिकै गोली चल्दा अन्य चार जनाको मृत्यु भएको नासेर अस्पतालले जनाएको छ । इजरायली सेनाले आफू त्यसमा संलग्न नभएको बताएको छ । डक्टर्स विदाउट बोर्डर्सले आफ्ना सहकर्मी अबेद एल हमिद कराडायाको मृत्यु भएको पुष्टि गरेको छ । उनी बिहीबारको आक्रमणमा घाइते भएका थिए ।
इजरायली सेनाले हमासको पूर्वाधार ध्वस्त पार्ने काम जारी राखेको र बासिन्दालाई उत्तरी गाजामा नफर्कन चेतावनी दिएको छ । “हामी सङ्कटमा छौँ र कसैलाई भोकमरी वा बमबारीबाट मरिनेछ कि भनेर थाहा छैन”, गाजा सहरमा पालमा बसिरहेका एक प्यालेस्टिनी पिता, महमुद हाशेमले भन्नुभयो । रासस/एपी
