काठमाडौँ, साउन ६ गते । त्यतिखेर ‘गाउँ’ शब्दले सबैभन्दा सानो प्रशासनिक एकाइका रूपमा बुझिन्थ्यो । प्रत्येक गाउँले मुख्तियार भनेर चिनिने तोकिएको प्रमुखको साथ एक स्वतन्त्र संस्थाका रूपमा काम गर्थे । त्यस्ता एकाइमध्ये सोलुखुम्बुस्थित राप्चागाउँमा नाटक बुनिएको छ, ‘मेषी दण्ड’ ।
मण्डला थिएटरमा शुक्रबारदेखि सुरु भएको नाटक ‘मेषी दण्ड’ ले राणाशासनको समयमा स्थापित इतिहासको एक मनमोहक अध्यायको खोजी गर्छ । सोलुखुम्बुको खालिङ राई समुदायले भोगेको कथालाई नाटकमा प्रस्तुत गरिएको छ ।
राणा मुख्तियारसहितको प्रतिनिधिमण्डलको राप्चा गाउँको भ्रमणबाट नाटक सुरु हुन्छ । नाङपाला पास हुँदै तिब्बतको यात्रामा प्रतिनिधिमण्डलले गाउँमा सभा गर्ने निर्णय गर्छ । मुख्तियारले गाउँलेलाई खस नेपाली भाषामा सम्बोधन गर्छन् तर यो अवधिमा करिब डेढ शताब्दीअघि राप्चामा आफ्नो मातृभाषा बुझ्ने खालिङ राई समुदायको मात्रै बसोबास गरेका हुन्छन् ।
भाषिक यात्रा, आगामी सामाजिक सद्भाव र गाउँलेको लचिलोपनलाई देखाउँदै नाटकले यी परिवर्तनलाई जीवन्त रूपमा चित्रण गर्छ । यस आकर्षक कथाको माध्यमबाट, नाटकले प्रतिकूलताको सामना गर्दै अनुकूलन र एकताको फराकिलो विषयवस्तु खोज्छ । नाटक एक मार्मिक र अन्तरदृष्टिपूर्ण छ, जसले राप्चागाउँको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक विकासलाई जीवन्त बनाउँछ । अनिल सुब्बा निर्देशित नाटक साउन २७ गतेसम्म मञ्चन हुने जनाइएको छ । नाटकका निर्माता रिजन केसी हुनुहुन्छ । नाटकमा प्रतिना राई, मणि के राई, अरुण पौडेल, जय ढकाल, प्रशंसा गुरुङ, सलिना भुजेल, पूर्णबहादुर गन्धर्व, अमर बुढाथोकी, प्रवीण मगरलगायतको अभिनय रहेको छ ।
