पाठका लेखक भेटेपछि
कक्षाकोठामा विभिन्न विधाको पाठ पढाउँदा शिक्षकले लेखकका बारेमा पनि पढाउनुहुन्छ । लेखकका बारेमा पढ्दै गर्दा लेखकचाहिँ कस्ता हुन्छन् होला भन्ने जिज्ञासा हुन्छ हाम्रो मनमा र भेट्ने चाहना हुन्छ अन्तरमनमा । हाम्रो मनको त्यो चाहना मनमा नै रहन्छ, कहाँ प्रत्यक्ष भेट्ने अवसर मिल्छ र लेखकसँग तर गत वर्ष विद्यालयले त्यो अवसर जुराइदियो । हामीले आफूले पढ्नुपर्ने पाठका लेखकसँग प्रत्यक्ष भेट्ने र अन्तर्क्रिया गर्ने अवसर पायौँ । नेपाली विषयका गुरु केशरी अम्गाईले कक्षा ९ को
प्रक्रिया पूरा भएका कम्पनीका आइपिओ निष्कासन गर्न नरोकियोस् : अध्यक्ष ढकाल
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले प्रक्रिया पूरा भएर पनि रोकिएका कम्पनीका आइपिओहरु निष्कासन गर्न अनुमति दिन आग्रह गर्नुभएको छ ।
चौबिसे घुम्ने पर्यटकलाई अचार कोसेली
चौबिसे गाउँपालिकाले आफ्नो क्षेत्रमा भ्रमणमा आउने पर्यटकलाई अचार कोसेली प्रदान गर्ने भएको छ । यसका लागि गाउँपालिकाले २४ जना एकल महिलालाई पाँचदिने अचार बनाउने तालिम प्रदान गरेको छ । सहभागीहरुलाई विभिन्न प्रकारका अचार बनाउने तालिम दिइएको सहकार्य संस्थाकी अध्यक्ष हिमा चेम्जोङ्गले जानकारी दिनुभयो ।
खडेरीका लागि परालको जोहो
सुक्खापन बढेपछि सर्लाहीका किसान घाँसका रूपमा परालको जोहोमा लागेका छन् । यहाँको धान खेती बढी हुने वसन्तपुर, हरिपूर्वा, कालिन्जोर, जब्दी, हरिपुर क्षेत्रमा परालका कुन्यूँ (थाक) बनाएर राखिएको छ ।
विकट बस्तीमा फैलिएको भाइरल ज्वरोको प्रकोप नियन्त्रणमा आउँदै
मकवानपुरको विकट बस्ती राक्सिराङ गाउँपालिका–९ स्थित तर्लिङ आसपासका क्षेत्रमा फैलिएको भाइरल ज्वरोको प्रकोप नियन्त्रणमा आउन थालेको छ ।
लामो र ठुलो नदी ‘नाइल’
विश्वको सबैभन्दा लामा दुई नदी छन्– आन्ध्र महासागरसम्म बहने अमेजन (अनेजोनाज) र भू–मध्ये सागरसम्म बहने नाइल (बहरे–एल–नील) यसमध्ये कुन सबैभन्दा बढी लामो छ ? सन् १९६९ मा नापिएको अमेजन नदीको लम्बाइ छ हजार चार सय ४७ किमी छ । पछिल्लो गणनामा पहिलेको भन्दा ३०३ किमी बढेर छ हजार सात सय ५० किमी पाइयो । बेल्जियमका एम. डेबरायको नाप अनुसार नाइल नदीको लम्बाइ छ हजार ६७० किमीलाई मान्ने हो भने नाइल अमेजन नदीभन्दा
सुनसान बन्दै लिमीको जाङ गाउँ
हिमालपारिको गाउँको रूपमा चिनिँदै आएको नाम्खा गाउँपालिका–६ को जाङ गाउँ बस्ती रित्तिने क्रम बर्सेनि बढ्दै गएको पाइएको छ ।
पुग्नैपर्ने धैबुङ कालिका
कालिकामाई मन्दिर रसुवाको दक्षिणी भेगको कालिका गाउँपालिका–२ स्थित कालिका बजारनजिकै रहेको धार्मिक तथा पर्यटकीय गन्तव्य हो । यसलाइ धैबुङ कालिका पनि भन्दछन् । यहाँ बोका, कुखुरा, हाँस बलि दिने चलन पनि छ । मागेका कुरा पूरा हुने जनविश्वास रहिआएको छ । मन्दिरमा बडादसैँ तथा मुख्य चाडहरू र शनिबार धेरै भक्तजन पूजाआजा गर्न आउँछन् । गोसाइँकुण्डको यात्रा गर्ने क्रममा कालिकामाईको दर्शन गर्नाले यात्रा सहज हुने
गुल्मीमा १४ वटा झोलुङ्गे पुल निर्माणाधीन
गुल्मीमा १४ वटा झोलुङ्गे पुल निर्माणाधीन छन् । सस्पेन्सन बृज डिभिजन कार्यालय, सडक पूर्वाधार विकास कार्यालय र सिर्जनशील सामुदायिक विकास केन्द्रले हेर्ने गरी जिल्लाका विभिन्न स्थानमा १४ वटा झोलुङ्गे पुलको निर्माण कार्य भइरहेको छ ।
सानी खेलाडी सुरम्या
सुरम्या शाक्य अहिले ११ वर्षकी छिन् । सेन्ट मेरिज स्कुलमा कक्षा ६ मा पढ्छिन् । उनी टेबलटेनिस खेलाडी हुन् । सानो उमेरमै सुरम्याले टेबलटेनिसमा धेरै पदक जितिसकेकी छन् । हरेक बालबालिकामा केही न केही प्रतिभा हुन्छ । अभिभावकले समयमै आफ्ना केटाकेटीको प्रतिभा किटान गर्न सक्नु पर्छ । उनीहरूको झुकाव केमा बढी छ । खेलकुदमा छ भने कुन खेल उसका लागि उपयुक्त हुन्छ, त्यो थाहा पाउनु पर्छ । यही कुरालाई मनन गर्दै बुवा सुमन शाक्यले आफ्नी छोरी सुरम्यालाई प्रशिक्षणको व्यवस्था गरेरै टेबलटे
मध्यान्ह दैनिकका पत्रकार तिवारीमाथि कुटपिट
समाचार सङ्कलन गर्न पुगेका रौतहटका एक पत्रकारमाथि कुटपिट भएको छ । रौतहटको कटहरिया नगरपालिका–९ मा रहेको बाबा बैजनाथ सुगर एण्ड केमिकल प्रालिले उखुको तौल घटाएको विषयमा मङ्गलबार आन्दोलनरत किसानको रिपोर्टिङ् गर्न पुग्नुभएका मध्यान्ह दैनिकका समाचारदाता कृष्ण तिवारीमाथि आक्रमण भएको हो ।
योजना सम्झौतामै ढिलाइ
चालु आर्थिक वर्षको सात महिना सकिन लाग्दा रामेछापका स्थानीय तहमा सम्पन्न हुनुपर्ने विकास योजनाहरूको कामले अपेक्षित मात्रामा गति लिन सकेको छैन । रामेछापमा दुई नगरपालिका र छ वटा गाउँपालिकाको हालसम्मको प्रगति विवरण हेर्दा यहाँका स्थानीय तहले अपेक्षित रूपमा विकास योजनाहरूको काम गर्न सकेका छैनन् । यहाँका स्थानीय तह अझै असारे विकासको मानसिकताबाट मुत्तक्तहुन नसकेको देखिन्छ ।
चर्किएका घर भत्काउँदै प्रहरी
भूकम्पपीडितका चर्किएका घरको व्यवस्थापन कार्यमा सशस्त्र प्रहरी परिचालन गरिएको छ । भूकम्पको तीन महिना बितिसक्दासमेत भूकम्पले चर्किएका घरको व्यवस्थापन नहुँदा जोखिम थप बढेपछि जिल्ला विपत् व्यवस्थापन समितिको अनुरोधमा सशस्त्र प्रहरी बल आश्रित गुल्म जाजरकोटले चर्किएर बस्न नमिल्ने घरका काठ र ढुङ्गा पन्छाउन थालेको हो ।
निसीखोलामा चार वर्षमा १८ झोलुङ्गे पुल निर्माण : फेरियो स्थानीयको दैनिकी
निसीखोला गाउँपालिका–९ की ममता घर्ती मगरको घर नजिकै खोला छ । खोला पारि गोठ र बारी छन् । दैनिक खोला पार गरेर पशुचौपायालाई घाँस पानी खुवाउन गोठमा पुग्नुपर्छ ।
तरकारी खेतीबाट मनग्गे आम्दानी
पूर्वी नवलपरासीका किसानले पछिल्लो समय तरकारी खेतीबाट मनग्गे आम्दानी गरिहेका छन् । जिल्लाको कावासोती नगरपालिका–२ मा भूमिसरा र श्यामकुमारी ठाडामगरले तरकारी खेतीबाट मनग्गे आम्दानी गर्दै आउनुभएको छ । ६० वर्षीय भूमिसरा विगत पाँच वर्षदेखि कावासोतीमा तरकारी खेती गर्दै आउनुभएको छ । तरकारी खेतीले जीवन नै फेरिएको छ । आफैँले तरकारी खेती गरी आम्दानी गरेपछि कसैसँग माग्न नपर्दा खुसी लागेको भूमिसरा बताउनुहुन्छ ।
चालिस करोडको अदुवा उत्पादन
अदुवाको मूल्यवृद्धि भएपछि नवलपरासीमा व्यावसायिक रूपमा अदुवा खेती गर्ने किसान खुसी भएका छन्। बुलिङटारका अदुवा कृषक रूपबहादुर थापामगरले यो जिल्लाबाट गत वर्ष ३० करोड रुपियाँभन्दा बढीको अदुवा बिक्री भएकामा यो वर्ष उत्पादन राम्रो भएकाले ४० करोड रुपियाँभन्दा बढीको अदुवा बिक्री गर्ने बताउनुभयो । पहाडी गाउँपालिका बुलिङटार र बौदीकाली व्यावसायिक रूपमा अदुवा खेती गर्ने पालिकाका रूपमा रहेका छन् । गैँडाकोट, देवचुली, कावासोती, मध्यबिन्दु, हुप्सेकोट र विनयीत्रिवेणीका धेरै जसो वडामा व्यावसायिक रूपमा अदुवा खेती गर्ने गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरले जनाएको छ ।
आन्तरिक हवाई उडानको तयारी गर्दै कर्णाली प्रदेश सरकार
कर्णाली प्रदेश सरकारले आगामी फागुनभित्र प्रदेशका सबै जिल्ला जोड्ने गरी आन्तरिक हवाई यातायात सञ्चालनको तयारी थालेको छ । प्रदेश सरकारले राजधानी वीरेन्द्रनगर सुर्खेत विमानस्थलबाट हिमाली जिल्लामा रहेका विमानस्थलमा आन्तरिक हवाई उडान सेवा सञ्चालन गर्ने तयारीलाई अगाडि बढाएको हो ।
घर घरमा खानेपानी
बङ्गलाचुली गाउँपालिका–३, लेकतापा निवासी ३० वर्षीय गमला पुनलाई खानेपानी भर्न बिहान ४ बजे उठ्नुपर्ने बाध्यता हटेको छ । गाउँमा खानेपानी आयोजना निर्माणसँगै घर घरमा धारा आएपछि वर्षौँदेखिको खानेपानी समस्या हटेको पुन बताउनुहुन्छ । एक छोरा र दुई छोरीसहित परिवारको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आउनुभएकी पुनलाई खानेपानीको धारा आएपछि स्थानीय सरकार घरमै आएको अनुभूति मिलेको छ । “श्रीमान् कमाउन इन्डियामा हुनुहुन्छ, घरमा छोराछोरी सानै छन् । त्यही भएकाले घरको सम्पूर्ण काम म आफैँले गर्नुपर्ने बाध्यता छ । अँध्यारोमै उठेर खानेपानी ल्याउन खोला जानुपर्ने बाध्यता थियो तर अहिले हट्यो,” उहाँले भन्नुभयो ।
शिक्षा पहिलो प्राथमिकतामा
दार्चुला जिल्ला सदरमुकाम खलङ्गा वरपरका क्षेत्रहरू खलङ्गा, छापरी, काँटै, धाप र दत्तु समेटेर महाकाली नगरपालिका बनेको हो । यो नगरपालिकामा नौ वडा छन् । पूर्वमा नौगाड गाउँपालिका, पश्चिममा भारत, उत्तरमा दुहुँ, दक्षिणमा शैल्यशिखर र मालिकार्जुन पालिका रहेका छन् । करिब २१ हजार जनसङ्ख्या र १३५.११ वर्गकिलोमिटर क्षेत्रफल ओगटेको यो नगरपालिका कृषि उत्पादनका लागि राम्रो मानिन्छ । सोही नगरपालिकाको प्रमुखमा नेकपा (एमाले) का तर्फबाट नरसिंह चैसिर हुनुहुन्छ । नगरपालिकाको आर्थिक तथा सामाजिक विकाससँगै उहाँको कार्यकालमा भएका उपलब्धिका विषयमा दार्चुला समाचारदाता लोकेन्द्रप्रसाद जोशीले गरेको सङ्क्षिप्त कुराकानी :
अमरपुर–ढुङ्गेसाँघु प्रसारण लाइन निर्माण सुरु
पाँचथरको हिलिहाङ गाउँपालिकास्थित अमरपुर सबस्टेसनदेखि ताप्लेजुङको मैवाखोला गाउँपालिकास्थित ढुङ्गेसाँघु सबस्टेसनसम्मको अमरपुर–ढुङ्गेसाँघु १३२ केभी डबल सर्किट प्रसारण लाइन निर्माण सुरु भएको छ । झापाको लखनपुर (दमक सबस्टेसन) देखि अमरपुर सबस्टेसनसम्मको काबेली कोरिडोर १३२ केभी प्रसारण लाइन र सुनसरीस्थित इनरुवा सबस्टेसनदेखि सङ्खुवासभाको वसन्तपुर हुँदै ढुङ्गेसाँघुसम्मको कोशी कोरिडोर २२० केभी प्रसारण लाइनलाई एकआपसमा आबद्ध गर्न यो लाइन निर्माण सुरु गरिएको नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले जनाएको छ । कोशी कोरिडोर अन्तर्गत वसन्तपुर–इनरुवा खण्ड सञ्चालनमा आइसकेको छ । वसन्तपुर–ढुङ्गेसाँघु खण्ड निर्माण अन्तिम चरणमा छ । काबेली कोरिडोर सञ्चालनमा छ ।
लोक सेवा विशेष वस्तुगत प्रश्नोत्तर
१. गण्डकी प्रदेश नीति तथा योजना आयोगले प्रदेशको दोस्रो पञ्चवर्षीय योजनाको अवधारणापत्र कहिले सार्वजनिक गर्यो ? विसं २०८० माघ १८ – गण्डकी प्रदेश नीति तथा योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. कृष्ण देवकोटाले माघ १८ गते पोखरामा अवधारणापत्र सार्वजनिक गर्नुभएको । – गण्डकी प्रदेशको प्रथम पञ्चवर्षीय योजना (२०७६/७७–२०८०/८१) को समयावधि २०८१ असारमा सम्पन्न हुने भएकाले सोपश्चात्को पाँच वर्ष (२०८१/८२–२०८५/८६) को अवधिमा कार्यान्वयन हुने गरी दोस्रो पञ्चवर्षीय योजना तर्जुमाका लागि अवधारणापत्र तयार गरिएको । – प्रदेशका ११ जिल्लामा पुगेर स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि, सरोकारवाला, विज्ञ एवं सामाजिक क्षेत्रका व्यक्तिको राय लिएर अवधारणापत्र तयार पारिएको ।
प्रतिनिधिसभा बैठक बस्दै
सङ्घीय संसदअन्तर्गतको प्रतिनिधिसभा बैठक आज बस्दैछ । बैठक बुधबार बिहान ११ बजे बस्न लागेको हो । बैठकमा सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारण तथा व्यावसायिक वातावरण प्रवर्द्धन सम्बन्धी ऐनलाई संशोधन गर्ने विधेयक दफावार छलफलसहित पारित गर्ने कार्यसूची छ ।
लोक सेवा विशेष विषयगत प्रश्नोत्तर
सार्वजनिक संस्थान सञ्चालनका उद्देश्य १. सार्वजनिक संस्थान सञ्चालनका उद्देश्यहरू उल्लेख गर्दै नेपालमा सार्वजनिक संस्थानको स्थिति विश्लेषण गर्नुहोस् । सरकारको पूर्ण वा अधिकांश स्वामित्व र नियन्त्रण स्थापित हुने गरी व्यवस्थापन तथा सञ्चालन हुने प्रतिष्ठानहरू नै सार्वजनिक संस्थान हुन् । यिनीहरूको व्यवस्थापन र सञ्चालनमा सरकारको प्रत्यक्ष प्रभाव रहन्छ । सार्वजनिक संस्थानमा सञ्चालकहरूको नियुक्ति, नीति तथा कार्यव्रmम निर्माण तथा रणनीतिक निर्णयको माध्यमबाट सरकारले आफ्नो नीति कार्यान्वयन गराउँछ ।
बजार अनुगमन जारी, प्रभाव न्यून
सरकारले नियमित बजार अनुगमन गरिरहे पनि बजारको अवस्था सुध्रिएको छैन । बरु पछिल्ला दिनमा व्यवसायिक फर्मबाट बदमासी हुने क्रम बढेको छ । अनुगमनको जिम्मा पाएको वाणिज्य आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले अनुगमनका क्रममा कैफियत भेटिएमा ठुला र सानालाई एउटै प्रकृतिको जरिबाना भएकाले ठुला फर्मबाट गलत गर्ने क्रम बढेको हो । विभागको अनुगमन टोलीले सोमबार मात्रै ललितपुरको महालक्ष्मी नगरपालिका–८ मा रहेकी मिनाक्षी खाद्य उद्योगमा सिलबन्दी गरेको छ । विभिन्न म्याद गुज्रिएका खाद्य सामग्रीमा नयाँ मिति राखेर आफूखुसी बजारमा बिक्रीवितरण गरी आमउपभोक्ताको स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर पार्ने कार्य गरेको पाइएपछि विभागले उक्त उद्योगमा सिलबन्दी गरेको हो । गोप्य सूचनाका आधारमा विभागले काठमाडौँ उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयको सहयोगमा उक्त उद्योगमा अनुगमन गरी सिलबन्दी गरियो ।
नेपाली चलचित्र हल खाली : युट्युबमा लोकप्रिय
हलमा नेपाली चलचित्र खासै चल्न नसके पनि युट्युबमा भने नेपाली चलचित्रले दर्शकको मन जितिरहेका छन् । नेपाली चलचित्र अहिले युट्युबमा करोडौँ पटक हेरिन थालेका छन् । चलचित्र हलमा खासै नटिकेका कतिपय चलचित्र युट्युबमा धेरै पटक हेर्ने गरिएको छ । युट्युबमा सबैभन्दा धेरै हेरिएको मध्येको चलचित्र छक्का पञ्जा–३ पनि हो । दीपाश्री निरौला निर्देशित यो चलचित्रलाई युट्युबमा तीन करोड चालिस लाख पटक हेरिएको छ ।
