बालन नाच ब्युँझाउँदै युवा
बालन नाच संरक्षणप्रति स्याङ्जा तथा पाल्पाका युवाले चासो राखेका छन् । विषेश गरी ब्राह्मण, क्षेत्री समाजमा बालन गाउने र त्यसको लयसँगै नाच्ने परम्परा धेरै पुरानो हो । यस नाचलाई ‘बाहुन नाच’ पनि भनिन्छ । केही वर्षयता बालन गाउने र नाच्ने चलनमा कमी आएको छ । पश्चिमा प्रभाव बढ्दै जाँदा यो नाच बिस्तारै लोप हुने अवस्थामा पुगेको छ ।
वाम्बुले राईले मनाए ढ्वाङकुम
किरात राई वाम्बुले समुदायले आफ्नो महान् चाड ढ्वाङकुम भव्यताका साथ मनाएका छन् । हरेक वर्ष जनैपूर्णीको दिन मनाइने ढ्वाङकुम चाँड वाम्बुले राईहरूको बाहुल्यता भएको गाउँहरूमा भव्यताका साथ मनाएका हुन् ।
श्रावण शुक्ल पूर्णिमा: धार्मिकस्थलमा धामीझाँक्री मेला
बाँसको लिङ्गो, केराको खम्बा ! नुहाउन आयौँ देउताको धाममा !! जै हर हर, जै हर हर ! रक्षा गर, क्षमा गर !! पानफूल दियौँ, पानफूल खाउ है ! सयौँ वर्षको आयुत्रा देऊ है !! सै राजा सै सै, सै रानी सै सै...
झुलनोत्सव पर्व सम्पन्न
जिल्लाको मटिहानीस्थित प्रसिद्ध लक्ष्मीनारायण मठमा परम्परागत रूपमा मनाइने झुलनोत्सव पर्व आज बिहान सम्पन्न भएको छ ।
बादी समुदायको मादल बनाउने पुर्ख्यौली पेसा सङ्कटमा
समाजमा बढ्दै गएको आधुनिकताका नाममा पछिल्लो समयमा विभिन्न समुदायका पुर्ख्यौली पेसाहरू नै लोप हुन थालेका छन् । परम्परागत सीप बिक्न छाडेपछि पुर्ख्यौली पेसासँगै विभिन्न ठाउँका मौलिकता नै सङ्कटमा पर्न थालेको देखिएको हो ।
धार्मिक पर्यटकको गन्तव्य बन्दै सन्तानेश्वर मन्दिर
बाँकेको नरैनापुर ५ स्थित सन्तानेश्वर महादेव मन्दिरमा धार्मिक पर्यटकको सङ्ख्या दिनदिनै बढ्दै गएको छ । सो मन्दिरका बारेमा विभिन्न माध्यमबाट नेपाल र भारतका सर्वसाधारणलाई जानकारी प्राप्त हुन थालेपछि त्यहाँ पुग्ने नेपाल र भारतका दर्शनार्थीहरुको सङ्ख्या अत्यधिक बढेको हो ।
ढ्वाङकुम पर्व मनाउँदै वाम्बुले राई समुदाय
किरात राई समुदायअन्तर्गत पर्ने वाम्बुले राईहरूले आफ्नो महान् चाड ढ्वाङकुम सोमबार भव्यताका साथ मनाइरहेका छन् । खासगरी ओखलढुङ्गा र खोटाङ मूल थातथलो भएका वाम्बुले राईहरूले नयाँ अन्नबाली पितृ पुर्खा लिब्जु बाजेलाई चढाउँदै ढ्वाङकुम मनाउने गर्छन् ।
शक्ति दिएर शरीरलाई बलियो बनाउने खाना 'क्वाँटी'
हिन्दु धर्म अनुसार जनै पूर्णिमामा जनै लगाउने र क्वाँटी खाएर मनाउने प्रचलन छ । जनै पूर्णिमाको दिन टुसा उमारेर क्वाँटी खाँदा जति स्वादिलो हुन्छ स्वास्थ्यका हिसाबले त्यती नै फाइदाजनक हुने पोषणविद् बताउँछन् ।
धामी नाचेर साउने पूर्णिमा मनाइँदै
जिल्लामा धामी नाचेर श्रवण शुक्ल पूर्णिमा मनाउने गरिन्छ । दुई दिनसम्म मनाइने यो पर्वमा बाँडपाल लगायतका देवताको माडुमा (मन्दिर)मा धामी नाचेर गर्छन् । यो पर्वको आज (सोमबार) अन्तिम दिन हो ।
रक्षाबन्धनले समाजका खराब पात्र र प्रवृत्तिको अन्त्य गर्ने : उपाध्यक्ष घिमिरे
राष्ट्रिय सभाका उपाध्यक्ष विमला घिमिरेले रक्षाबन्धन, जनैपूर्णिमा र गाईजात्रा पर्वले समाजका खराब पात्र र प्रवृत्तिको अन्त्य गर्ने बताउनुभएको छ ।
तस्बिरमा जनैपूर्णिमा
प्रत्येक वर्ष श्रावण शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइने रक्षाबन्धन, जनैपूर्णिमा (ऋषि तर्पणी) पर्व सोमबार देशभर नवयज्ञोपवीत जनै एवम् रक्षाबन्धन धारण गरेर मनाइँदै छ ।
म्याग्दीका बाराही मन्दिरहरुमा बिहानैदेखि भक्तजनको घुइँचो
म्याग्दीका विभिन्न बाराही मन्दिरहरुमा सोमबार बिहानैदेखि पूजाआजा र दर्शनका लागि तिर्थालु, भक्तजन एवम् धार्मिक पर्यटकहरुको घुइँचो लागेको छ ।
गोसाइँकुण्डमा भक्तजनको घुइँचो
जनैपूर्णिमाका अवसरमा गोसाइँकुण्डमा स्नान एवम् पूजाआजा गर्ने भक्तजनको आज बिहानैदेखि घुइँचो लागेको छ । समुद्र सतहदेखि १४ हजार एक सय फिट उचाइमा सो अवस्थित पवित्र तीर्थस्थल छ ।
जनैपूर्णिमामा भद्राको दोष नलाग्ने
जनैपूर्णिमामा भद्रा भएकाले रक्षाबन्धन गर्न दोष लाग्छ कि लाग्दैन भन्ने बहस चलिरहेका बेला भद्राको दोष नलाग्ने ज्योतिष शास्त्रका विद्वानहरुले तर्क पेस गर्नुभएको छ ।
रक्षाबन्धन तथा जनैपूर्णिमाले सामाजिक सद्भाव अभिवृद्धि गराउँछः अध्यक्ष यादव
जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले रक्षाबन्धन तथा जनैपूर्णिमा पर्वले सामाजिक सद्भाव, एकता र भातृत्व विकासको अभिवृद्धि हुने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको छ ।
रक्षाबन्धन राष्ट्रिय एकता, सद्भाव र भाइचारा अभिवृद्धिको पर्वः सभामुख
सभामुख देवराज घिमिरेले रक्षाबन्धनले नेपालीबिच राष्ट्रिय एकता, सद्भाव र भाइचारा अभिवृद्धिमा मद्दत पुर्याउने बताउनुभएको छ ।
झाँक्री नाच्दै साउने पूर्णिमा सुरु
हुम्ला जिल्लाका धेरै स्थानमा मनाइने साउने पूर्णिमाको मेला सुरु भएको छ । दुई दिनसम्म धामी नाचेर यो पर्व मनाइन्छ । सिमकोट गाउँपालिका–५ का धर्मराज रोकायाका अनुसार धामी झाँक्रीले एकादशीबाट पूजापाठ र व्रत बस्न सुरु गर्ने गरेको भए पनि चतुर्दशीबाट धामी नाचेर यो पर्व सुरु हुने गर्छ । सिमकोट गाउँपालिका–६ को माथिल्लो गाउँको कालाशिल्ताको माडु (मन्दिर) मा धामीले धुमधाम नाचेर पर्व मनाइन्छ । यसअघि मुग्राधारामा कालाशिल्ताका झाँक्रीले तल्लो र माथिल्लो गाउँका धामी भेट हुनेबित्तिकै दुध छर्कने गरिन्छ । कालाशिल्ता, मष्टो, बाँडपाल, घण्टपाल, समैजी, गुरा, भवानीलगायतका धामी पालैपालो नाचेर मनाइने यो पर्व हेर्न स्थानीयको पनि उपस्थिति हुने गर्दछ । पर्वको दोस्रो दिन बाँडपालको माडुमा पनि धामी नाच्ने गरिन्छ । सिमकोटबाहेक यो पूर्णिमा डाँडाफया, ठेहेलगायतका गाउँमा पनि मनाउने गरिन्छ ।
ओल्केमा धुमारीको भाका घुमाउँदै
८४ वर्षीय दानसिंह बोहोरा चैत खेलमा गीतका टुक्का हाल्न खुबै रौसिनुहुन्छ । त्रेतायुगका राजा दशरथका छोरा भगवान् रामको कथालाई गीतका माध्यमबाट डोट्याली भाषामा बनाइएको चैत गीतको टुक्का दानसिंहले यसरी गाउनुभयो– हिरालाल जटम्बर घागो, नन्नरी पैरायो सपुरस्याबागो दशरथ राजाको रामचन्द्र वेटा, तीनले समन्द्र सारासेतू लाईछ
आज जनैपूर्णिमा, रक्षाबन्धन धारण गरेर मनाइँदै
प्रत्येक वर्ष श्रावण शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइने रक्षाबन्धन, जनैपूर्णिमा (ऋषि तर्पणी) पर्व सोमबार देशभर नवयज्ञोपवीत जनै एवम् रक्षाबन्धन धारण गरेर मनाइँदै छ । आजका दिन बिहानैदेखि वैदिक सनातन धर्मावलम्बीले नदी, ताल, तलाउ, पोखरीमा गई स्नान गरेर गुरु पुरोहितबाट रक्षासूत्र (डोरो) बाँध्छन् ।
लोपोन्मुख हुँदैछ जनै बनाउने सीप
पछिल्लो समय गाउँघरमा जनै बनाउने प्रचलन हराउँदै जाँदा बाह्य उत्पादनको भर पर्नुपर्ने अवस्था सृजना भएको छ । युवापुस्ताले जनै बनाउन चासो नदिँदा तथा सुलभ मूल्यमा बजारमा किन्न पाइँदा जनै बनाउनेक्रम हराउँदै गएको बर्दघाट सुस्तापूर्व कावासोती–६ का शालिकराम न्यौपानेले बताउनुभयो ।
ललितपुरको छम्पीमा भैरवको ख्वापाः सहितको आर्ट भिलेज
ललितपुर गोदावरीको छम्पीमा भैरवको ख्वापाः (मुखाकृति)सहितको ‘नेपाल आर्ट भिलेज’ निर्माण हुने भएको छ ।
आस्था र विश्वासको कुण्ड ‘भैरवकुण्ड’
भोटेकोशी गाउँपालिका शिरभेगमा अवस्थित ‘भैरवकुण्ड’ मा विशेषगरी जनैपूर्णिमामा भव्य मेला लाग्ने गर्दछ । साथै भैरवकुण्ड महत्त्वपूर्ण पर्यटकीय स्थल पनि हो ।
पर्यटन पदमार्ग गोसाईंकुण्ड जाने तीर्थालुले भरिभराउ
यही भदौ ३ गते जनैपूर्णिमाका दिन रसुवाको गोसाईंकुण्ड स्नान गर्न नुवाकोटतर्फको पदमार्ग हुँदै जाने तीर्थयात्रीको सङ्ख्या वृद्धि भएको छ ।
खयरभारानीको दर्शन : मनोकांक्षा पूरा हुने विश्वास
सोमबार जनै पूर्णिमाको दिन । खयरलेकस्थित खयरभारानीको दर्शनका लागि सयौँ भक्तजनहरूले शनिबार बिहानदेखि नै खयरको यात्रा तय गरेका छन् । शनिबार बेलुका खोप्रालेक पुगेका भक्तजनहरू आज बिहानै खयरलेकको यात्रा सुरु गरेका हुन् ।
रेडिमेड’ले विस्थापित गर्यो हातले बुन्ने राखी
वीरगन्ज महानगरपालिका–२ छपकैयाका राजु श्रीवास्तवले दुई दशकअघिसम्म आफ्नै हातले बुनेका रक्षाबन्धन (धागोका डोरा–राखी) बेच्ने गर्नुहुन्थ्यो । श्रीवास्तवले हातले विशेष खालको फोममा रङ्गीचङ्गी धागोको सहायताले रक्षाबन्धन तयार पारेर बेच्नुहुन्थ्यो ।
