धर्म र पर्यटनलाई जोड्दै च्यवनधाम
शुक्लागण्डकी (सेतीगण्डकी) को महिमा गान गरिएको कवि मुकुन्दशरण उपाध्यायको वर्णनात्मक काव्य प्राकृत पोखराको ‘शुक्ला गण्डकी’ शीर्षकको कविताको पङ्क्ति हो यो ।
विमानस्थल क्षेत्रको काठ बिक्रीबाट तीन करोड आम्दानी
उदयपुरमा सगरमाथा आन्तरिक विमानस्थल निर्माण गर्नका लागि करिब १४ हजार सखुवाका रुखहरू कटान सम्पन्न गरी काठ दाउरा बिक्री गर्न सुरु गरिएको छ ।
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा तीन लाख पर्यटक
चितवन घुम्न आउने पर्यटकको सङ्ख्या गत आर्थिक वर्षमा उच्च रहेको छ । कोरोना सङ्क्रमणको समयपछि सबैभन्दा धेरै पर्यटक आव २०७९/८० को असारसम्म आएका छन् । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका सूचना अधिकारी गणेशप्रसाद तिवारीले गत आवमा निकुञ्ज प्रवेश गर्ने पर्यटकको सङ्ख्या तीन लाखनजिक पुगेको जानकारी दिनुभयो ।
बेलहियामा पर्यटक लोभ्याउने आकर्षक प्रवेशद्वार
नेपाल-भारत सीमा नाका रुपन्देहीको बेलहियामा पर्यटकलाई स्वागत गर्न आकर्षक प्रवेशद्वार निर्माण थालिएको छ ।
पर्यटकको खर्च र बसाइ घट्यो
सन् २०२३ को पहिलो छ महिनामा विगतका वर्षको तुलनामा विदेशी पर्यटकको आगमन बढे पनि पर्यटकको नेपाल बसाइ र औसत खर्च घटेको छ । पर्यटन बोर्डका कार्यकारी निर्देशक धनञ्जय रेग्मीले पछिल्लो समय भारतीय पर्यटकको सङ्ख्या बढ्दै गएको र पर्यटकले नगद कारोबार गर्दा सरकारी तथ्याङ्कमा औसत खर्च घटेको देखिएको बताउनुभयो । “एकातिर महामारीपछि नेपाल आउने विदेशी पर्यटकको सङ्ख्या बढ्दै गएको देखिएको छ । अर्काेतर्फ पर्यटकको बसाइ र उनीहरूले गर्ने खर्चमा कम देखिनुमा होटल, यातायात क्षेत्रमा नगदै कारोबार भएका कारण हुन सक्छ,” उहाँले भन्नुभयो । महामारीअघि नेपालमा पर्यटकले दैनिक ४८ र महामारीको समयमा ६० डलर खर्च गर्ने गरेको भए प
रत्न मन्दिरको सबै कक्ष हेर्न पाउनुपर्ने माग
गत जेठ १५ गते गणतन्त्र दिवसको अवसरमा रत्न मन्दिर दरबार सर्वसाधारणका लागि खुला गरियो । दरबार परिसर र केही स्थान खुला गरिए पनि दरबारको भित्री भाग भने अझै बन्द छ । आन्तरिक पर्यटकले सबै कक्षको अवलोकन गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका छन् ।
हतुवागढीमा पदमार्ग निर्माण गरिँदै
भोजपुरको हतुवागढी गाउँपालिकाका जोर आहाल, शङ्खामचुली र दिमालुङमा पदमार्ग निर्माण गरिँदै छ। प्राकृतिकरुपमा मनोरम ऐतिहासिक हतुवा क्षेत्रलाई समेटेर पदमार्ग निर्माण गर्न लागिएको हो ।
सिधा अन्तर्राष्ट्रिय उडान सञ्चालन गर्न माग
भैरहवाका पर्यटन तथा उद्योगी–व्यवसायीले लुम्बिनी र आसपासका क्षेत्रमा पर्यटकको सङ्ख्या बढाउन गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनको माग गरेका छन् ।
देवघाटधाममा स्नान गर्नेको भीड
आज साउनको पहिलो दिन सोमबार परेकाले पनि बिहानैदेखि भक्तजनको भीड लागेको हो । कालीगण्डकी र त्रिशूली नदीको सङ्गमस्थल देवघाटमा हरेक वर्षको साउने सङ्क्रान्तिमा बोलबम मेला लाग्ने गर्छ ।
‘रोयल ट्रेक’लाई प्रवर्द्धन गरिँदै
गण्डकी प्रदेशभित्रका विभिन्न पदमार्गमध्येको एक हो ‘रोयल ट्रेक’ । तत्कालीन बेलायती राजकुमार चाल्र्सले विसं २०३९ मा पदयात्रा गरेको यो पदमार्गसँगै प्रदेशमा विश्वकै १० उत्कृष्ट पदमार्गमध्येको अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्गदेखि धवलागिरि, मर्दी, सहस्राब्दी आदि चर्चित पदमार्ग छन् ।
काभ्रेमा ‘प्याराग्लाइडिङ’
काभ्रेपलाञ्चोकको धुलिखेल नगरपालिका–९ स्थित पर्यटकीयस्थल देविस्थानडाँडाबाट शनिबार व्यावसायिकरूपमा प्याराग्लाइडिङ उडान सुरु गरियो । विश्वबजार प्याराग्लाइडिङ प्रालिले देविस्थानबाट धुलिखेल नपा–८ स्थित बडाल गाउँसम्म पुग्ने करिब डेढ किलोमिटर दूरी तथा पाँच हजार पाँच सय फिट उचाइमा उडानका लागि अनुमति प्राप्त गरेको हो ।
‘असी प्रतिशत बजेट पर्यटन प्रवर्धनमा’
नेपाल पर्यटन बोर्डले आगामी आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को बजेटको ८० प्रतिशत रकम अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्धनमा खर्च गर्ने भएको छ । बोर्डले विगतका वर्षको बजेटको समीक्षासहित नयाँ बजेटमा अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्धनमा जोड दिन लागेको हो । बोर्डका निर्देशक मणिराज लामिछानेले भन्नुभयो, “बोर्डले साउन १५ भित्रै आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि करिब सवा अर्ब रुपियाँको हाराहारीमा रहेर बजेट ल्याउन लागेको छ । आगामी आवको बजेटमार्फत अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्धनका कार्यक्रम गर्दा विगतमा भन्दा नयाँ ढङ्गले अगाडि बढ्दै डिजिटाइजेसनलाई प्राथमिकता दिन लागेका छौँ ।” चालु आवमा बोर्डले भारत, चीन, बङ्गलादेश, मलेसियालगायतका देशमा गरेको प्रवर्धनात्मक कार्यक्रमबाट राम्रो प्रतिफल आएको जनाउँदै उहाँले आगामी वर्ष थप गन्तव्यमा प्रविधिको प्रयोगमार्फत प्रचारप्रसारमा जोड दिइने बताउनुभयो ।
उपेक्षित फेवाताल
पोखरा उपत्यकामा रहेका तालहरूमध्ये फेवाताल सबैभन्दा ठुलो ताल हो । तालवाराहीको मन्दिर र तालमा हिमालको छाया देखिनुले यो तालको बढी महत्व रहेको छ । हिउँदमा जाडो छल्न साइबेरियाको मैदानबाट बसाइँ सरी आउने हाँस प्रजातिका चराहरू केही दिन तालमा विश्राम गर्ने हुँदा सन् २०१६ मा पोखराका नौ वटा तालको समूहलाई अन्तर्राष्ट्रिय महìवको सिमसार क्षेत्रमा सूचीकृत गरिएको छ ।
सहस्राब्दी पदमार्गलाई पर्यटकीय गन्तव्य बनाइने
सहस्राब्दीब्दी पदमार्ग (मिलेनियम ट्रेक)ले नेपालमा मात्रै पाइने चरा ‘काँडे भ्याकुर’ ठूलो सङ्ख्यामा पाइने स्थानका रूपमा चासो र चर्चा कमाएको छ । तनहुँको दुलेगौँडाबाट स्याङ्जाको रामबाछा जोडिने ७२ किलोमिटर दूरीसहितको क्षेत्रफलमा समेटिएको यस पदमार्गको ५२ किलोमिटर क्षेत्र वनजङ्गलले ढाकिएको छ ।
पर्यटन र पूर्वाधार विकासलाई वर्तमान सरकारले जोड दिन्छ: मन्त्री सुनुवार
कोशी प्रदेशका मन्त्री तथा प्रवक्ता प्रदीप कुमार सुनुवारले पर्यटन र पूर्वाधार विकासलाई सरकारले जोड दिने बताउनुभएको छ ।
भानुभक्तका पनाति भन्नुहुन्छ, चुँदीरम्घालाई पर्यटकीयस्थल बनाइएन
राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मथलो तनहुँको चुँदीरम्घाबारे नसुन्ने सायदै कोही होलान् । तर उक्त स्थलमा पुग्ने नेपाली र विदेशी पर्यटक भने नगण्य देखिएका छन् ।
पर्यटकीय क्षेत्र सुनसान हुँदा होटल बन्द
वर्षा सिजनका कारण पर्यटकको चलहपल हुने राउण्ड अन्नपूर्ण क्षेत्र अहिले सुनसान बनेको छ । पर्यटकका लागि उपयुक्त मौसम नभएका कारण यस क्षेत्रमा पर्यटक आउन छाडेसँगै अन्नपूर्ण पदयात्रा मार्ग सुनसान बनेको हो ।
पर्यटक लोभ्याउँदै अर्मलाकोट गाउँ
माथि हिमाल । तल पोखरा उपत्यका । थुम्कोमा अर्मलाकोट गाउँ । धेरै ढुङ्गाले बान्की मिलाएर छाएको छानो त केही जस्तापाताले छाइएका घर ।
गठबन्धनकै सरकार पाँच वर्षसम्म रहने छ : मन्त्री किराँती
नेपाल सरकारका संस्कृति,पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्री सुदन किराँतीले मंगलबार भएको सोलुखुम्बुबाट काठमाडौंका लागि उडेको मनाङ एयरको हेलिकोप्टर दुर्घटनाबारे अध्ययन गर्न सरकारले बुधबार सम्ममा छानबिन समिति गठन गर्ने बताउनुभएको छ ।
पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि पहरोको ढुङ्गामा आकृति बनाइँदै
तनहुँको आँबुखैरेनी गाउँपालिका–२ र ४ को सिमानामा रहेको ऐना पहराको ढुङ्गामा विभिन्न आकृति खोपेर आकर्षण बनाउने काम धमाधम भइरहेको छ । ऐना पहरामा रहेको झरनामा रमाउन आउने पर्यटकलाई थप आकर्षित बनाउन आकृति खोप्ने कामलाई तीव्रता दिइएको हो ।
आरोहीको शव हिमालमै छोडेर आउन नपाइने
हिमाल आरोहण गर्ने क्रममा बेपत्ता र मृत्यु भएका आरोहीको शव अब आरोहण कम्पनीले नै फिर्ता लिएर आउनुपर्ने भएको छ । नेपाल पर्यटन विभागले हिमाल आरोहणका क्रममा मृत्यु भएका आरोहीको शव छोडेर आउने क्रम रोक्न आरोहणमा संलग्न कम्पनीले नै शव ल्याउनुपर्ने बाध्यकारी व्यवस्था लागु गरेको हो । पर्यटन विभागका आरोहण शाखाका निर्देशक राकेश गुरुङका अनुसार आरोहणका क्रममा मृत्यु भएका आरोहीलाई बेपत्ता भएको भनी छोडेर आउने प्रवृत्ति बढेकाले अब शव छोडेर आउन नपाइने नियम लागु गरिएको बताउनुभयो ।
कोलीय गणराज्यको दरबार क्षेत्रमा भेटियो प्राचीन इनार
गौतमबुद्धको मावली क्षेत्र रुपन्देहीको देवदहस्थित प्राचीन दरबार रहेको दाबी गरिएको खयरडाँडामा प्राचीन इनार र मध्यकालीन अवशेष भेटिएको छ ।
पर्यटकीय गन्तव्य बन्दै राप्ती शान्ति उद्यान
तत्कालीन नेकपा (माओवादी) र सरकारबिचको द्वन्द्व समाधान तथा शान्तिको कामना गर्दै निर्माण गरिएको राप्ती शान्ति उद्यान स्थानीयस्तरमा आकर्षक पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा विकास हुन थालेको छ। तुलसीपुर उपमहानगरपालिका–७, गणेशपुरमा रहेको उक्त उद्यानमा भ्रमण तथा घुमफिरसँगै वनभोज तथा वन्यजन्तु अवलोकन गर्न आउने आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको भिड लाग्न थालेको छ। यस उद्यानमा घुमफिर, पिकनिक तथा अध्ययनका लागि दिनहुँ सर्वसाधारणको भिड लाग्ने गरेको छ। पछिल्ला वर्षमा उद्यानको विकास र विस्तार भएसँगै यहाँ जिल्लाबाहिरबाट पनि आउने गरेका छन्।
तीन करोड लगानीमा निर्मित रामायण भवन प्रयोग विहीन
राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मस्थान भानु नगरपालिका–४ चुँदीरम्घामा बनाइएको रामायण भवन प्रयोग विहीन बने बनेको छ ।
क्यानोनिङमा आकर्षण
र्याफ्टिङ, प्याराग्लाइडिङ र बन्जीले नेपालीमा बढाएको ‘एडभेन्चर क्रेज’ मा अहिले क्यानोनिङ पनि थपिएको छ । डोरीमा झुन्डिएर झरनाको फोहोरासँग खेल्दै झर्ने खेल हो क्यानोनिङ । कास्कीको ल्वाङ घलेलमा व्यावसायिक रूपमा क्यानोनिङ गराइन्छ । केही समय कोरोनाले थलिएको पर्यटन व्यवसायले गति लिन थालेपछि क्यानोनिङ गर्नेको सङ्ख्यामा पनि बढ्दो मात्रामा छ ।
