निजामती सेवाको बदलिँदो चरित्र
गत केही वर्षको तथ्याङ्क हेर्दा निजामती सेवामा युवाको सङ्ख्या बढ्दो क्रममा छ ।
सार्वजनिक संस्थानको भविष्य
‘नेपाल भनेकै गाउँ हो र नेपालको विकास भनेकै गाउँको विकास हो’ बिपी कोइरालाले भन्नुभएको थियो, ‘विकास जसलाई चाहिएको छ, उसैले विकासका प्राथमिकता निर्धारण गर्छ । विकासका योजना उसैले बनाउँछ र तिनको कार्यान्वयन गर्न प्रेरित पनि हुन्छ– त्यो जनता हो ।’
अर्थतन्त्र सुधार्न कार्यमूलक वित्त
बैङ्कमा नगद जम्मा भई निक्षेपको चाप छ । लगानीका लागि ऋण लिने मागको ह्रास हुँदै गएको छ ।
चाडपर्वमा दुर्घटनाको जोखिम
दसैँ नेपालीको घर आँगनमा प्रवेश गर्दै छ । दसैँलगत्तै तिहार, छठलगायतका पर्व क्रमशः आउँछन् ।
प्राथमिक निर्वाचनद्वारा उम्मेदवार छनोट
लोकतन्त्रमा आवधिक निर्वाचनलाई महत्वपूर्ण खम्बा मानिन्छ । नेपालको संविधान जारी भएपश्चात् दोस्रो पटक स्थानीय तहको निर्वाचन २०७९ वैशाख ३० तथा प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा सदस्यको निर्वाचन २०७९ मङ्सिर ४ गते सम्पन्न भएको छ ।
पृथ्वी जोगाउन ऐक्यबद्धता
केही वर्षअघिको भाइरस आतङ्कले तहसनहस पारेको समाज शान्त हुन नपाउँदै फेरि एकातिर गाँजा क्षेत्रमा इजरायल प्यालेस्टाइन युद्ध र अर्कोतिर रुस–युक्रेन युद्धको डरलाग्दो परिस्थितिले मानव समाजलाई त्रसित बनाइरहेको छ ।
प्रशासनिक नेतृत्वको भूमिका
स्थानीय सरकारहरू सङ्घीय शासन प्रणालीका बलिया खम्बा हुन् ।
सङ्घीयता कार्यान्वयनका चुनौती
सङ्घीय संरचनालाई आत्मसात् गरी नयाँ संविधान जारी भएको नौ वर्ष पुग्यो ।
संविधान संशोधन र स्वामित्व ग्रहण
संविधानलाई राज्य र नागरिकबिचको सामाजिक करारका रूपमा पनि व्याख्या गर्ने गरिन्छ ।
सुदूरको स्वास्थ्य सेवा
देशका अन्य भूभागमा झैँ सुदूरपश्चिमका जिल्ला पनि स्वास्थ्य सेवाको पहुँचबाट टाढा छ ।
संविधान संशोधन बहस
संविधान दिवसको सन्दर्भसँगै संविधान संशोधनको विषयले चर्चा पाएको छ ।
अबको दलित आन्दोलन
काभ्रे पाँच खालका अजित मिजारको शव शिक्षण अस्पतालको शवगृहमै छ । अन्तरजातीय विवाह गरेकै आधारमा उनको हत्या भएको परिवारको भनाइ छ तर उनको परिवारले खोजेको न्याय राज्यले दिन सकेको छैन ।
चाडपर्वमा चलायमान अर्थतन्त्र
नेपाली संस्कृति र परम्परा विशिष्ट खालकै छ । साउने सङ्क्रातिपछि बिस्तारै चाडपर्वले माहोल बनाउन थाल्छ ।
जापानिज इन्सेफ्लाइटिसको प्रकोप
सामान्यतया वैशाखदेखि सुरु भई असोज महिनासम्म जापानिज इन्सेफ्लाइटिसको प्रकोप रहन्छ ।
प्रतिवेदन कार्यान्वयनको प्रतीक्षा
सहकारी दुरुपयोग रोक्ने सम्बन्धमा छानबिन गर्न गठित संसदीय छानबिन विशेष समितिले संसद्मा प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेको छ ।
उपभोक्ता अधिकार संरक्षण
प्रत्येक उपभोक्तालाई गुणस्तरीय वस्तु तथा सेवा प्राप्त गर्ने अधिकार हुन्छ ।
सहरी बसोबास समाजशास्त्र
नेपालको कुल जनसङ्ख्याको ६३ प्रतिशत नगरपालिकामा बसोबास गर्ने तथ्याङ्क सार्वजनिक भइरहँदा पछिल्ला दुई दशकमा ग्रामीण भेगबाट नगर क्षेत्रतिर स्थानान्तरण हुने र गाउँ पातलिँदै जानाले नेपाली समाजको जनसाङ्ख्यकीय र समाजशास्त्रीय स्वरूपमा भएका व्यापक फेरबदल सतहमा आएका छन् ।
डिजिटल युगको आमसञ्चार
विविध पृष्ठभूमि भएका जनसमुदायसम्म उन्नत प्रविधियुक्त माध्यमका सहायताले सङ्गठित संस्थाबाट एकसाथ जानकारीमूलक वा मनोरञ्जनात्मक सन्देश प्रवाह गर्ने क्रियाकलाप आमसञ्चार हो भन्ने विज्ञहरूको साझा बुझाइ छ । सरोकारवाला पक्षले यससँग गाँसिएर देखा पर्ने अनेक प्रश्नको सामना गर्दै जाने क्रम रहन्छ नै ।
कृषिकर्मको अवमूल्यन !
हामी नेपाली अधिकांश कृषिकर्ममा परिचित छौँ । केही ज्ञान यसका विधि–प्रविधिबारे हामी र हाम्रा छोराछोरीलाई पनि थाहा छ ।
चित्रकलाले दिएको श्रेय
विसं २०८० असोज १७ देखि २१ गतेसम्म दिक्तेल रूपाकोट मझुवागढी नगरपालिका र धनु आर्ट स्टुडियोको संयुक्त आयोजनामा ‘मुन्धुम अन्तर्राष्ट्रिय चित्रकला कार्यशाला तथा प्लेन एयर’ कार्यक्रम भव्यतापूर्वक सम्पन्न भयो ।
विद्यार्थीको सिकाइ
गुणस्तर शिक्षाको प्रमुख आधार नै विद्यालय शिक्षा हो तर २०८० सालको एसइईको नतिजा हेर्दा यसको अवस्था ज्यादै कमजोर छ ।
सबैभन्दा प्रिय शब्द ‘आमा’
‘आमा’ शब्दको उच्चारण गर्दा उच्च सम्मान र महसुस गर्दा न्यानोपनको आभाष हुन्छ ।
उत्तरदायित्व लोकतन्त्रको अभिन्न सर्त
आज हाम्रा लागि विशेष दिन हो । आज, बर्सौं लामो सङ्घर्ष, हजारौँको बलिदान र हामी सबैको अथक मेहनतबाट देशको मूल कानुन बनेको दिन हो ।
मूल कानुन रक्षाको चुनौती
संविधान देशको मूल कानुन हो । संविधानसँग बाझिएका कानुन बाझिएको हदसम्म अमान्य र बदरभागी हुन्छन् ।
प्रदेश कानुन कार्यान्वयनका जटिलता
नेपालको संविधान कार्यान्वयन भएको नौ वर्ष भयो तर अझै पनि आवश्यक मुख्य कानुन निर्माण गर्न बाँकी रहेको छ ।
