अक्करमुनि चामे
झ्याप्प ! गै त गो बत्ती । चामे टेक्नु पनि अन्धकारले सर्लक्कै निल्नु बराबरी भयो । फेरि पानीका थोप्लाथोप्ली बढेर ठुल्ठुलै भए । छातै छेडूँला भएर दर्कियो झरी । खोइ, कता लाग्नु । खोइ, कता अडिनु । खोइ, कता छेकिनु । कतै क्यै नदेखेको चामेलाई मैले आँखा तिखा पारेर अँध्यारोमा छामछाम छुमछुम गरेँ । निकै गहिरेर हेरेपछि अलेली घर, खाल्टाखुल्टी, खोँच र तछारिएका भिर सामुन्निए ।
ज्ञवालीलाई गोकुल पुरस्कार
समालोचक ईश्वरचन्द्र ज्ञवालीलाई यस वर्षको ‘गोकुल वाङ्मय पुरस्कार’ प्रदान गरिने भएको छ । गण्डकी साहित्य सङ्गम पोखराले स्थापना गरेको पुरस्कारको राशि ४० हजार रुपियाँ र सम्मानपत्र रहेको छ । सङ्गमका अध्यक्ष भीम रानाभाटका अनुसार जनकवि गोकुल जोशीको सम्मानमा स्थापना गरिएको पुरस्कार प्रगतिशील साहित्य, दर्शनशास्त्र र समालोचनाको क्षेत्रमा क्रियाशील ज्ञवालीलाई प्रदान गर्न लागिएको हो । चार दशकदेखि नेपाली वाङ्मय क्षेत्रमा क्रियाशील ज्ञवालीको जन्म पाल्पामा भएको हो ।
इतिहासकार ज्ञानमणिको योगदान अविस्मरणीय : राष्ट्रपति
राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले नेपाली इतिहास, साहित्य र शिक्षा क्षेत्रमा इतिहासकार ज्ञानमणि नेपालले पुर्याउनुभएको योगदान नेपाल र नेपालीका लागि सदैव स्मरणीय रहने बताउनुभएको छ ।
सारङ्गीसँग साइनो छाड्दै गन्धर्व
सारङ्गी भन्नेबित्तिकै धेरैले गन्धर्व सम्झन्छन् । लडाइँका कथा, देशविदेशका घटनालाई मर्मस्पर्शी भाकामा गाउने गन्धर्व जातिले गाउने पेसा अपनाउँदै आएका छन् । जीविकोपार्जनका लागि सहर, गाउँघर र सार्वजनिक यातायातमा सारङ्गी रेट्दै दुःख र सुखका कथा, कर्खा, मागल र हास्यरसयुक्त भाका गाउने गन्धर्व जाति धेरै जसोले गाउने पेसा छाड्दै गएका छन् । सारङ्गी, अर्बाजो जस्ता बाजासँग गन्धर्वको साइनो छुट्दै गएको छ ।
एघार कविलाई भानुसिंह पुरस्कार
साहित्यकार रवीन्द्रनाथ टैगोरको सम्झनामा विश्वका ११ कविलाई भानुसिंह साहित्य पुरस्कार प्रदान गरिएको छ । बङ्गलादेशको दी डेली ग्लोबल नेसन र भारतको ग्लोबल राइटर्स एकेडेमीद्वारा संयुक्त रूपमा आयोजित युगल कविता लेखन प्रतियोगितामा उत्कृष्ट सिर्जना प्रस्तुत गर्ने छ देशका ११ जना कविलाई सो पुरस्कार प्रदान गरिएको हो ।
मिथिला चित्रकला प्रदर्शनी
लोककलाकार रन्जु यादवको अन्तर्राष्ट्रिय एकल मिथिला चित्रकला प्रदर्शनी डेनमार्कको राजधानी कोपनहेगनमा सम्पन्न भएको छ । कोपनहेगनको नेपाली भान्छाको ग्यालेरीमा वैशाख २९ र ३० गते चित्रकला प्रदर्शनी भएको थियो । डेनमार्कका लागि नेपाली राजदूत प्राडा रामस्वार्थ रायले सो प्रदर्शनीको शुभारम्भ गर्नुभएको थियो । नेपाली दुतावास डेनमार्क, एनआरएनए डेनमार्क र रेस्टुरेन्ट नेपाली भान्छाले संयुक्त रुपमा प्रदर्शनी आयोजना गरेको थियो ।
इतिहासकार ज्ञानमणि नेपालको निधन
इतिहासकार ज्ञानमणि नेपालको ९२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । मुटु र मिर्गौलासम्बन्धी रोगबाट पीडित उहाँको उपचारका क्रममा त्रिभुवन विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पताल परिसरस्थित मनमोहन कार्डियोभास्कुलर एन्ड ट्रान्सप्लान्ट सेन्टरमा आज मध्याह्न निधन भएको हो ।
दुईदिने काव्यगोष्ठी
जेपी प्रतिष्ठान मैत्री सेवाश्रम तथा मित्रसेन दाहाल फाउन्डेसन र नेपाली लेखक सङ्घद्वारा संयुक्त रूपमा आयोजित विचार बहससहितको दुईदिने काव्यगोष्ठी सम्पन्न भएको छ । वैशाख २९ र ३० गते मैत्री सेवाश्रम, लप्सीफेदीमा आयोजित कार्यक्रममा पहिलो दिन लेखक तथा राजनीतिक विश्लेषक अरुण सुवेदीले ‘हाम्रो बाटो : हाम्रो गन्तव्य’ शीर्षकमा गोष्ठीपत्र प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । नेपाली लेखक सङ्घका अध्यक्ष तीर्थ श्रेष्ठको सभापतित्वमा आयोजित बहसमा मुलुकको वर्तमान आर्थिक अवस्थाका साथै नेपाली वाङ्मयमा पारेको प्रभावका बारेमा विचार मन्थन गरिएको हो ।
ललितकलामा ‘स्केचिङ एन्ड स्कप्चर’
काठमाडौँ महानगर अन्तर्गतका नौ विद्यालयका १९ समूहमा सञ्चालन भएको शिक्षामा सिप कार्यक्रम अन्तर्गतको ‘स्केचिङ एन्ड स्कप्चर’ मोड्युलको तालिम/कार्यक्रममा विद्यार्थीबाट सिर्जित कलाकृतिको प्रदर्शनी आइतबार सम्पन्न भएको छ । काठमाडौँ महानगरपालिका शिक्षा विभागको आयोजना तथा नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको सहकार्यमा सो तालिम भएको हो । काठमाडौँ महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनिता डङ्गोलले कलालाई करियर तथा हविका रूपमा पनि लैजान सकिने बताउनुभयो । “विद्यार्थीले आफूसँग जे जे क्षमता छ, त्यसैबाट सुरु गर्ने भन्ने सन्देश यस कार्यक्रमले दिएको छ । एक विद्यार्थीले अर्कोबाट सिक्ने प्लेटफर्म पनि भएको छ । अर्कोपल्ट यो कार्यक्रम अझ कस्तो होला भनेर म झन् उत्साहित छु,” उहाँले भन्नुभयो । उपप्रमुख डङ्गोलले प्रतिष्ठानसँग आगामी दिनमा कलासँग सम्बन्धित विविध कार्यमा महानगरपालिकाले सहकार्य गर्ने विश्वास पनि व्यक्त गर्नुभयो ।
सतीदेवी साउन ४ मा रिलिज हुने
चलचित्र ‘सतीदेवी’को साउन ४ गतेदेखि प्रदर्शन हुने भएको छ । फस्टलुक पोष्टर सार्वजनिक भएदेखि नै चर्चामा रहेको चलचित्रको प्रदर्शन मिति तय गरिएको हो ।
‘अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा नेपाली चलचित्र’
रङ्ग पत्रकारिता हुँदै चलचित्र निर्देशक बन्नु भएका नवीन सुब्बा पहिलो चलचित्र ‘खाङ्ग्री’मार्फत नै चर्चामा आउनुभयो । शेर्पा भाषामा तयार भएको उक्त चलचित्रमा हिमाली संस्कृति र कथा देखाइएको थियो ।
शिक्षामा सीप कार्यक्रमले जीवनको रङ्ग पहिचान गर्ने क्षमता विकास भयो : प्रमुख साह
काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन्द्र साहले ‘चित्रकला’ र ‘मूर्तिकला’बाट विद्यार्थीले सीपसँगै जीवनको रङ्ग पहिचान गरेको बताउनुभएको छ ।
‘गिल्टी अर नट गिल्टी’ मञ्चन हुने
राजकमल फकिरको निर्देशन तथा डिजाइनमा नाटक तयार भएको हो ।
नइका चार कृति लोकार्पण
नइ प्रकाशनबाट प्रकाशित चार वटा कृतिको लोकार्पण भएको छ । फाउन्डेसनले आइतबार एक समारोह आयोजना गरी काठमाडौँमा शताब्दी पुरुष डा.सत्यमोहन जोशीको १०५ औँ जयन्ती समेत मनाएको छ ।
पर्यटन प्रवर्धन गर्दै सर्जक
पर्यटनको राजधानी पोखरा र गण्डकी प्रदेशको सांस्कृतिक र पर्यटन प्रवर्धनमा लेखक/साहित्यकारको विशेष भूमिका छ । पोखराको सुन्दरता बखान गरिएका केही गीत मान्छेको जिब्रामै झुन्डिएका छन् भने पानी रङको सहरका रूपमा यसको पृथक् पहिचान पनि छँदै छ । साहित्यकारहरूले पोखराका समस्या, सम्भावना र सुन्दरता मात्र सिर्जनामा उतारेका छैनन्, अभियानै चलाएर सर्वसाधारणलाई संस्कृति बुझाउने र पर्यटन प्रवर्धन सँगसँगै गर्दै आएका छन् ।
‘क्यानभास’ मा बुद्ध र बुद्धको जीवनचित्र
रुपन्देहीको देवदहमा दुई दिन लगाएर ‘क्यानभास’ मा बुद्ध र बुद्धको जीवनचित्र कोरिएको छ । बुद्ध मावलीमा जम्मा भएका २४ कलाकारहरूले बुद्धको जीवनी चित्रमा उतार्नुभएको हो ।
सत्यमोहनको जन्मजयन्तीमा साताव्यापी कार्यक्रम : एकसाथ छ कृति विमोचन
शताब्दीपुरुष सत्यमोहन जोशीको १०५ वर्षको जन्मजयन्तीको अवसरमा आयोजित साताव्यापी कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ।
'घुस्सा' र 'राराको डिलमा' लोकार्पण
साहित्यकार रामप्रसाद अर्यालद्वारा लिखित हास्यव्यङ्ग्य निबन्ध ‘घुस्सा’ र प्रा.डा. कपिल लामिछानेद्वारा लिखित निवन्ध सङ्ग्रह ‘राराको डिलमा’ लोकार्पण गरिएको हो ।
फरक कथाका तीन नाटक
अहिले नाटकप्रति दर्शकको रुचि बढ्न थालेको छ । नाटकघरमा दर्शकको भिड बढ्दो छ । यो भिडले रङ्गमञ्चलाई चलायमान पनि बनाएको छ । अहिले प्रायः थिएटरमा नाटकका साथसाथै साहित्य, सङ्गीत र कला जस्ता विषयमा विचार विमर्शका कार्यक्रम भइरहेका हुन्छन् । पहिला नाटक मनोरञ्जनका लागि मात्र हेरिन्थ्यो भने अहिले नाटकलाई केलाउन थालिएको छ । राजधानीका मण्डला, शिल्पी, कौसीलगायतका नाटकघरमा यतिबेला फरक फरक विषयका नाटक मञ्चन भइरहेका छन् ।
डेनमार्कमा रहेका बालबालिकालाई मिथिला चित्रको ज्ञान
युरोप भ्रमणको क्रममा मिथिला चित्रकार रन्जु यादवले डेनमार्कको राजधानी कोपनहेगनमा शुक्रबार मिथिला चित्रकलासम्बन्धी प्रशिक्षण दिनुभएको छ।
‘रेडक्रस अभियान एक, सेवा अनेक’ पुस्तक सार्वजनिक
चार दशक मानवीय सेवामा व्यतीत गर्नुभएका नेपाल रेडक्रस सोसाइटीका पूर्वअध्यक्ष सञ्जीव थापाद्वारा लिखित ‘रेडक्रस अभियान एक, सेवा अनेक’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ ।
नेपाली साहित्य संसारको आठौँ वार्षिकोत्सव सम्पन्न
नेपाली साहित्य संसारको आठौँ वार्षिकोत्सव विभिन्न कार्यक्रमसहित सम्पन्न भएको छ ।
‘क्यानभास’मा धार्चेको कलासंस्कृति र भूगोल
मनास्लु र गणेश हिमाल आरोहण पदमार्गको प्रवेशद्वारका रुपमा रहेको गोरखाको धार्चे गाउँपालिकाका कलासंस्कृति र भूगोललाई ‘क्यानभास’मा उतारिएको छ ।
‘बक पत्र’माथि विमर्श
लेखक तथा वामपन्थी चिन्तक नरेन्द्रजङ्ग पिटरको पुस्तक ‘बक पत्र’माथि नेपालगन्जमा विमर्श गरिएको छ । मध्यपश्चिम स्रष्टा समाजले आयोजना गर्दै आएको विमर्श बिन्दु शृङ्खलाको चौथो अङ्कमा पिटरको पुस्तक बक पत्रमाथि विमर्श गरिएको हो ।