नेपाल होस् कञ्चन !
बस्थ्यौँ रम्मिँदै अहा प्रियतमा ! स्वर्गै थियो झोपडी । उम्दा सुन्दर स्वच्छ वायुजलले, ताजा थिए खोपडी ।।
नाफामा अरनिको स्मृति
नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान (नाफा)ले सोमबार राष्ट्रिय विभूति अरनिकोको स्मृति दिवस मनाएको छ । प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपति केके कर्माचार्यले नेपाली कला र कलाकारलाई देश–विदेशमा चिनाउन अरनिकोको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको चर्चा गर्दै नेपालमा अरनिकोका बारेमा विगतमा भएका संस्थागत तथा व्यक्तिगत कार्यका बारेमा जानकारी दिनुभयो ।
नाटकमा सामान्य कथा, बेजोड प्रस्तुति
मञ्चमा देखिने भव्य पलङ, सोफा, कलात्मक र्याक, पेन्टिङ र तस्बिरहरू नाटकका आकर्षण हुन् । यस्तै आकर्षणलाई प्रतिविम्बित गर्छ निर्देशक प्रवीण खतिवडाको नाटक ‘विमोक्ष’ले । नाटककी मुख्य पात्र रश्मिदेवी बस्नेतको वरिपरि घुमेको कथाले मानवीय चाहना र आशक्तिलाई सटिक ढङ्गले चित्रण गरेको छ ।
नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानले मनायो ६२ औँ विश्व रङ्गमञ्च दिवस
नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठान र माला आर्ट्स एकेडेमीको संयुक्त आयोजनामा ६२ औँ विश्व रङ्गमञ्च दिवस मनाइएको छ ।
'कलाकार आफू र समाजप्रति इमानदार हुनुपर्छ'
आज ६२ औँ विश्व रङ्गमञ्च दिवस अर्थात् रङ्गकर्मीहरूको उत्सवको दिन । नेपालका स्थापित र सुपरिचित रङ्गकर्मीहरूको विचारमा सच्चा कलाकारमा आफू र समाजप्रति इमानदार हुनु जरुरी छ । यो क्षेत्रमा लाग्न चाहने व्यक्तिले यसको अध्ययन गर्न जरुरी छ ।
साहित्य क्षेत्रले राजनीतिज्ञलाई खबरदारी गर्नुपर्छ: नेता ज्ञवाली
नेकपा (एमाले) का उपमहासचिव प्रदीप ज्ञवालीले साहित्य क्षेत्रले नेपाली राजनीतिज्ञलाई जिम्मेवार र उत्तरदायी बनाउन मद्दत पुगेको बताउनु भएको छ ।
शाहीको ‘समय सकस’
साहित्यकार वसन्ती शाही सिंहद्वारा लिखित ‘समय सकस’ पुस्तक आइतबार एक समारोहबीच सुर्खेतमा लोर्कापण गरिएको छ । यस गैरआख्यान पुस्तकमा साहित्यकार शाहीले २०७६ साल चैत ११ गतेबाट सुरु भएको कोरोना सङ्क्रमणका कारण देशभर लागू भएको बन्दाबन्दीको अवस्थालाई चित्रण गर्नुभएको छ । समय सकसमा कर्णाली प्रदेश सरकारले कोरोना रोकथामका लागि चालेको कदम र प्रतिपक्ष दलबाट निभाएको भूमिकालाई पनि स्पष्ट रूपमा उल्लेख गरिएको छ । कर्णाली प्रदेश सभामा विपक्षी दलका नेता जीवनबहादुुर शाही, लोकसेवा आयोग कर्णाली प्रदेशका सदस्य भक्तबहादुर खड्का, डा. महेन्द्र मल्ल, डा. नवराज केसी, देवकी तिमिल्सिनालगायतले संयुक्त रूपमा पुस्तकको
परालमा आकर्षण
परम्परागत पेसालाई आधुनिकीकरण गर्दा आम्दानी बढेपछि परालको कलात्मक सामान बनाउन आकर्षण बढेको छ । परालबाट बनाइने सुकुलका लागि चर्चित ललितपुर सानागाउँका किसानले सुकुलमा बुट्टा भर्ने मात्र होइन, परालकै सोफा, ब्याग, मन्दिरलगायत कलात्मक सामग्री बनाएर आम्दानी बढाउन थालेका छन् । “सुकुल मात्र बुनेर भएन,” सानागाउँकी २५ वर्षीया तारा महर्जन भन्नुहुन्छ, “अहिले परालबाट आधुनिक सामग्री निर्माण गर्दैछौँ ।”
लुमडी आचार्यको 'विचरण र अनुभूति' सार्वजनिक
साहित्यकार लुमडी आचार्यको लेखनमा 'विचरण र अनुभूति' नामक कृति सार्वजनिक भएको छ । तारकेश्वर नगरपालिकाका उपप्रमुख सृजना बुर्लाकोटीले एक कार्यक्रमबीच 'विचरण र अनुभूति' सार्वजनिक गर्नुभएको हो ।
भानु कस्तुरा सङ्घर्षशील नारी पुरस्कार गङ्गा पौडेललाई
वरिष्ठ साहित्यिक पत्रकार तथा कवि भवानी घिमिरेको सम्झनामा स्थापना गरिएको भानु कस्तुरा सङ्घर्षशील नारी पुरस्कार साहित्यकार गङ्गा पौडेललाई प्रदान गरिएको छ।
तीस वर्षअघि
म तीस वर्षअघि फर्कन चाहन्छु
अर्को लोकबाट
चाहिन्न, अब केही चाहिन्न ।
गीत
तिमीले त भनेकै हो एउटा दूरी कायम गरौँ हाम्रो मिलन सम्भव छैन
साला जिन्दगी
गुलियो चुसिसकेको चुइङ्गमजस्तो जिन्दगी भुइँमा फाले पनि फेरि टाँसिएर बस्छ खुट्टाहरूमा र, हिँड्न गाह्यो बनाइजान्छ– जिन्दगी
प्रेमिकाको टाई (कथा)
‘‘आज पनि महारानीको सवारी भएको छैन, रातको आठ बजिसक्यो । होइन हो ! ‘काम छ ! काम छ !’ मात्र भन्छे तेरी श्रीमती ! तँ पनि डाक्टर हो । तेरो बाबु पनि अझै काम गर्दै हुनुहुन्छ तर तेरी श्रीमतीको चाहिँ फुर्ती र ढाँचा हेर्नु पर्छ बाफ रे बाफ ! कस्तो काम हो सधैँ ढिलो हुने ? बुहारी मान्छेले रातिराति गर्नुपर्ने काम किन गर्नु ? खानलाउन दुःख छैन अनि किन यो जात्रा गरेकी हँ तेरी श्रीमतीले । समयमै श्रीमतीलाई तह लाउनू है छोरा ! नत्र पछुतो होला । तीन महिना भयो तेरो बिहे भएको पनि आज । जागिरको पैसा दिने कुरो पनि केही गर्दिन । साँच्चै के काम हुन्छ भन् त बैङ्कमा ? कि
अमेरिका चिनाउने नियात्रा
नेपाली नियात्रा साहित्यमा लगभग सात सयको हाराहारीमा नियात्रा कृति प्रकाशित छन् । अमेरिका भ्रमणबारे मात्रै दर्जनौँ कृति लेखिएका छन् । तिनैको लहरमा उभिएको छ शरद निरोलाको नियात्रा सङ्ग्रह ‘एटलान्टिकदेखि प्रशान्त महासागरसम्म’ । त्रिविको सहप्राध्यापकको जागिर छोडेर तीन दशकअघि शरद निरोला अमेरिका जानुभएको हो । यही बसाइका क्रममा अमेरिकाका अविस्मरणीय घटना लिपिबद्ध रहेछ यो कृतिमा ।
जिन्दगीको यात्रा
प्रत्येक दिन एक एक, खुड्किलो चढ्दै जिन्दगीको कहिले हतारै हतार
विश्व नेपाली नारी साहित्य महोत्सव धनगढीमा सुरु
मौलिक कलाले सम्पन्न भूमि सुदूरपश्चिम प्रदेशको धनगढीमा विश्व नेपाली नारी साहित्य महोत्सव आजबाट सुरु भएको छ।
जुर्मुराउँदै रङ्गमञ्च
संसारलाई नै हल्लाएको कोभिड–१९ बाट अछुतो रहेको कुनै क्षेत्र थिएन । कोभिडका कारण अधिकांश क्षेत्रको अवस्था उकालोतर्फ धकेलिएको थियो । यसको असरबाट नेपाली रङ्गमञ्च पनि बच्ने कुरै भएन । स्थिति कस्तोसम्म आएको थियो भने रङ्गमञ्चमा आश्रित कतिपय यस क्षेत्रबाट पलायन हुने अवस्था थियो । अहिले समय फेरिएको छ । हिजोका ती तिता अतीतलाई अहिले रङ्गकर्मीले बिर्सिसकेका छन् ।
मुक्तक
धागै चुँडी गयो आज थुँगा–थुँगा गाँसु भन्दा अझै आँसु थपिदियौ पीडा छोपी हाँसु भन्दा, यस्तै रै’छ जिन्दगानी हाँसो भन्दा आँसु धेरै पराई भयौ तिम्रो माया मुटुभरी साँचु भन्दा ।
जिन्दगीको यात्रा (कविता)
प्रत्येक दिन एक एक, खुड्किलो चढ्दै जिन्दगीको कहिले हतारै हतारमा कहिले अल्छी हुँदै फुर्सदिलो जस्तै ।
मिस नेवा नेपाःका लागि आवेदन खुला
मिस नेवा नेपाः ११४३ प्रतियोगिताका लागि आवेदन खुला गरिएको छ । नेप्लिज फेसन होमले नेवार समुदायका १६–२३ वर्षका युवतीले प्रतियोगितामा सहभागिता जनाउन सक्ने जनाएको छ । नेपाललाई विश्वमाझ नेवार भाषा, कला, संस्कृतिले चिनाएको जनाउँदै आयोजक संस्थाकी प्रमुख हेमा मानन्धरले आधुनिकीकरणको युगमा नेवार कला, संस्कार, संस्कृतिलाई पुस्ता हस्तान्तरण गर्नु आवश्यकता रहेको बताउँदै भन्नुभयो, “यसका लागि हाम्रो प्रयास हो मिस नेवा ।”
शिशिर ऋतु
डाँडा पाखा चउर सबमा छैन शोभा र कान्ति नाङ्गो, फुस्रो, मलिन छ धरा छैन आभा र दीप्ति ।
ढुङ्गा
मलाई ढुङ्गालाई बेस्मारी गाली गर्नु मन परेको छ ।
‘सत्ताको मान्छे’माथि अन्तर्क्रिया
नेपाली पत्रकारिता क्षेत्रमा विशिष्ट पहिचान बनाउनुभएका वरिष्ठ पत्रकार गोपालप्रसाद थपलियाको परिचय यति बेला साहित्यकारका रूपमा पनि थपिएको छ । लामो समयदेखि पत्रकारिता क्षेत्रमा सक्रिय रहँदै आउनुभएका पत्रकार थपलिया ‘सत्ताको मान्छे’ कवितासङ्ग्रहमार्फत नेपाली साहित्य आकाशमा जोडिनुभएको छ । पेरोल साहित्य प्रतिष्ठान नेपालले सोमबार आयोजना गरेको ‘वरिष्ठ पत्रकार तथा साहित्यकार गोपालप्रसाद थपलियाको कृति ‘सत्ताको मान्छे’ कवितासङ्ग्रहमाथिको अन्तक्र्रियामा सहभागी अधिकांश वक्ताले पत्रकार थपलियाको कृतिमाथि चर्चा गर्दै उहाँलाई थप साहित्यिक रचनाका लागि सुझाव पनि दिएका छन् ।
