तिज : वैकल्पिक दृष्टिकोण
हरेक चाडपर्वले धर्म, भाषा र जातिको अस्तित्व बोकेको हुन्छ । यसै प्रसङ्गमा तिज पनि हिन्दु महिलाको विशेष पर्वको रूपमा मनाउने गरिन्छ । तिज पर्व मनाउँदै गर्दा यसका दुई पाटाहरू धार्मिक र वैज्ञानिक पक्षलाई पनि गहन रूपमा
खुसीको पर्याय तिज
पूर्वीय वैदिक परम्परा तथा संस्कृतिलाई हेर्दा चाडपर्वहरूले मानव जीवनका लागि उत्साह, खुसी र ऊर्जा लिएर आएका हुन्छन् । आफन्तहरूसँग भेटघाट गर्ने र खुसी साट्ने भरपर्दो माध्यम पनि हो चाडपर्व । यी चाडबाड एकपछि अर्को ग
‘म समय, समाज र संवेदना लेख्छु’
कवि तथा सञ्चारकर्मी डा. नवराज लम्साल नेपाली कविता र रेडियो प्रसारणका मानक स्रष्टा हुनुहुन्छ । महाकवि देवकोटाको निधनपछि निस्तेज रहेको भनिएको नेपाली महाकाव्यलाई पुनर्जागरण दिएको जस उहाँलाई जाने गरेको छ । रेडियो नेपाल र बिबिसीमा उहाँले विवि
करिश्मालाई मिस तिजको उपाधि
युवापुस्ताले आफ्नै मुलुकमा सम्भावना देखेर काम गर्नु प्रेरणादायी भएको गोरखापत्र दैनिकका प्रधान सम्पादक जुनारबाबु बस्नेतले बताउनुभएको छ । स्नो सञ्चार प्रोडक्सनले राजधानीमा आयोजित गरेको ‘मिस एन्ड मिसेस तिज–२०२५’ र ‘मिस्टर तथा मिस लिटिल स्नोज नेपाल–२०२५’ को ग्रान्ड फिनालेमा प्रमुख अतिथिका रूपमा बोल्नुहुँदै बस्नेतले पछिल्लो समय बिदेसिने लहर चलेका बेला युवाले यस्ता कार्यक्रमको आयोजना गरेर नेपालमै केही गर्न सक्ने सन्देश दिएको बताउनुभयो ।
सम्झना बिर्सना सललल...
हामी सानो छँदा घरभन्दा अलि तलको पाखुरी चोकमा कृष्णाष्टमीको अघिल्लो दिनदेखि नै गीत गाउन थाल्थेँ । गीतको आवाज हाम्रो घरसम्मै ठोकिन आइपुग्थ्यो । आमाले ‘पढ्ने मान्छेले गीत गाउने, नाच्ने र गाएको ठाउँमा जान हुँदैन, पढाइ बि
राष्ट्रपति पौडेलले भानु साहित्य उद्यानको शुभारम्भ गर्ने
राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मस्थल तनहुँको चुँदी रम्घामा भानु साहित्य उद्यान निर्माणको शुभारम्भ गर्नुहुने भएको छ ।
तिजको गुल्जार
आमाका पछि लागेर मामाघर दौडिए जस्तै पर्वहरूको हुरुरु आगमन सुरु ! हरेक साउन महिना बुढो काँधमा रमझम बोकेर आउँछ तिजको रगताम्य धुन । मेरा लालायित आँखाहरू चाहन्छन् देख्न आमाका घर आँगनका पीडाले भरिएका
तिजमा फेरिएका भाका
तिज सुन्नासाथ आँखाले आफ्नो अगाडि दृश्यवान बनाएर उभ्याइदिन्छ, आँगन र पिँढीका कुनामा आफ्नो बिरह पोखिरहेका दिदी फुपुहरूको अनुहार । कानले सुन्न थाल्छ भदौरे झरी झैँ घन्किरहेको एक किसिमको धुन । भुलेको छैन नाकले
बागलुङलाई चिनाउने पुस्तक ‘बादलमुनीको बागलुङ’ लोकार्पण
लेखक भीम न्यौपानेको पहिलो संस्मरणात्मक पुस्तक ‘बादलमुनीको बागलुङ’ लोकार्पण भएको छ। शनिबार नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा प्रमुख अतिथि वरिष्ठ चलचित्रकर्मी नीर शाह, लेखक नयनराज पाण्डे, कवि तथा लेखक एलबी क्षेत्री, लेखक अभियन्ता राधा पौडेल, लेखक न्यौपानेको आमा पल्लबी न्यौपाने र लेखक भीम न्यौपानेले पुस्तकको संयुक्त रुपमा लोकार्पण गरेका हुन्।
पत्रकार पराजुलीको उपान्यास बखानको गृह विमोचन
त्रकार बसन्त पराजुलीद्वारा लिखित उपन्यास ‘बखान’को आइतबार पश्चिम चितवनको गुञ्जनगरमा विमोचन गरिएको छ । उपन्यासका मुख्य पात्र बखान सिंह गुरुङले स्थापना गर्नुभएको बखान बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाको कार्यालयमा कृति बखानको बिमोचन गरिएको हो ।
‘आमाका पाइला’ लोकार्पण
साहित्यकार विन्दु अधिकारी ढकाल र भगवती अधिकारी सेढाईंद्वारा सम्पादित एवं प्रकाशित ‘आमाका पाइला’ कृतिको एक कार्यक्रमबिच लोकार्पण गरिएको छ । पूर्वमन्त्री एवं साहित्यकार शङ्करप्रसाद कोइरालाको प्रमुख आतिथ्यमा सम्पन्न कार्यक्रममा कृति समालोचना साहित्यकार कुलप्रसाद पराजुलीले गर्नुभएको थियो ।
पुस्तकालयसम्बन्धी कार्यशाला
१८ औँ पुस्तकालय दिवसका अवसरमा नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान र शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयको संयुक्त आयोजनामा आइतबार ‘हाम्रो पुस्तकालय : हाम्रो भविष्य’ विषयक कला कार्यशाला सम्पन्न भएको छ ।
तीनपुस्ते तिज
“कति दिनदेखि तपाईंले यस्तै गीत सुनिरहनुभएको छ । यो हरितालिका तिज भनेको खास कस्तो चाड हो र हजुरआमा ? मैले त गीत गाउँदै र नाच्दै गरेको मात्रै देखेकी छु ।” मेरो मो
जानकी साहित्य पुरस्कार समालोचक डा. पन्थलाई
जानकी साहित्य पुरस्कार कवि तथा समालोचक डा. टङ्क पन्थलाई प्रदान गरिएको छ । ‘जानकी प्रतिष्ठान’ द्वारा स्थापना गरिएको उक्त पुरस्कार मोती जयन्तीको अवसर पारेर किरण पुस्तकालय तम्घासले यस वर्ष साहित्यकार पन्थलाई प्रदान गरिएको हो ।
-original-thumb.jpg)
साहित्य सन्ध्या पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री रघुजी पन्तले नयाँ पुस्तालाई साहित्य, संस्कृति, ज्ञानसँग जोड्दै लानुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ । उहाँले साहित्य सन्ध्याद्वारा शनिबार आयोजित साहित्य सन्ध्या पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान समारोहलाई सम्बोधन गर्दै साहित्यमा नयाँ पुस्ताको संलग्नता नगण्य हुँदै गएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।
पराजुलीको उपन्यास ‘बखान’ लोकार्पित
पत्रकार एवं साहित्यकार वसन्त पराजुलीको उपन्यास ‘बखान’ को लोकार्पण गरिएको छ । नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा, नेपाली कांग्रेसका सहमहामन्त्री जीवन परियार, राजनीतिक विश्लेषक शङ्कर तिवारी, साहित्यकार अमर न्यौपाने, श्रीओम श्रेष्ठ ‘रोदन’ लगायतले उक्त पुस्तक लोकार्पण गर्नुभएको हो ।
जयपृथ्वीबहादुर सिंहका विचार र योगदानमाथि केन्द्रित दुई कृति विमोचन
राष्ट्रिय विभूति तथा मानवतावादी राजा जयपृथ्वीबहादुर सिंहको १४९औँ जन्मजयन्तीको अवसरमा बझाङमा दुई महत्वपूर्ण पुस्तक विमोचन गरिएको छ ।
बरालिएको तिज भाका
आध्यात्मिक मान्यता नियाल्दा प्रेम तपस्या हो– तिज । शिवकालीन प्रेम प्राप्तिको समर्पण हो– तिज । नेपाली हिन्दु समाजमा संस्कृतिका रूपमा परापूर्वकालदेखि तिज मनाइँदै आएको छ । पौराणिक कथा अनुसार पार्वतीले शिव भगवान्लाई प्राप्त गर्न उपवास गर्दै आराधना गरेको दिनको संस्मरण हो– तिज पर्व ।
अबुद्ध (कथा )
गौतम बुद्ध । उनीसँग उनको परिवार थियो । माता मायादेवी थिइन्, पिता शुद्धोदन थिए । श्रीमती यशोधरा थिइन् र पुत्र राहुल थिए । पारिवारिक माया थियो, अनि थियो सम्पन्नताको विशाल राजपाठ । यति हुँदाहुँदै पनि गौतम बुद्ध किन परिवार र राजपाठ त्यागेर तथागत भए ?
गीत
वज्रभन्दा कठोर लाग्छ नौनीतुल्य मानव मन जनभन्दा ठुलो ठान्छन् हरेक अचेल यहाँ धन यान्त्रिक संसार–यान्त्रिक संसार
कोम्हेन्दो (कविता)
मैले म्हेमेको ठिम जोगाउन माटोको न्यानो काखमा रोपेको छु– कोम्हेन्दो । ह्याबेको पे जोगाउन,
नेपालको निर्वाचन नालीबेली
राणाकालदेखिको राजनीतिक घटनाक्रम, निर्वाचन इतिहास र लोकतान्त्रिक विकासको सन्दर्भमा अनुभव र अनुभूतिसहितको विश्लेषण गरिएको पुस्तक हो– ‘लोकतन्त्र र जनअभिमत : नेपालको निर्वाचन नालीबेली ।’ यस पुस्तकमा विसं १९९० राणाकालको राजनीतिदेखि हालसम्मको अवस्था र विसं २०१
“नवनारी तीज उत्सव - २०८२ मा झुमे दर्शक”
नवनारी तिज उत्सव २०८२ मा गायक नारायण थापाले आफ्नो दमदार प्रस्तुती मार्फत दर्शकहरुलाई भरपुर मनोरञ्जन प्रदान गर्नु भएको छ। नवनारी म्यागेजिनको आयोजना एवं माननीय उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्री दामोदर भण्डारीको प्रमुख आतिथ्यता त
फूल, मयूर र जीवनको गीत (निबन्ध)
एक दिन उल्लसित तन, उमङ्गित मन र आल्हादित भावनाले भरिएर जीवनको गीत गाउन हिँडेको मात्र के थिएँ, कोही कसैले मलाई नै भने जस्तो गरी फ्याट्ट भनेको सुनेँ, “भाग्यमानीको भुतै कमारो ।” यो कुरा फगत एक अपवाद हो, एक आंशिक सत्य मात्र । किनभने जोकोही जतिसु
तिज माइती र मन
तिज नजिकिँदै गएपछि माइतीघरको सम्झना बेजोड आउने रहेछ । तिजको रौनक सहरमा बढ्दै गइरहेको थियो । एकदिन सासूआमाले भन्नुभयो, “यस वर्षको तिजमा तिमीलाई माइतीघर पठाइदिनु है भन्दै हुनुुहन्थ्यो, सम्धिनीले । लिनलाई भाइ पठाइदिन्छु भन्नुहुन्थ्यो तर हाम्रा त चेलीबेटी धेरै छन् । मिल्दैन नि !”
