अभिभावक विद्यार्थीलाई सुझाव गम्भीर छ साइबर अपराध
विद्युतीय उपकरणको उपयोग तथा प्रयोगमार्फत गरिने आपराधिक गतिविधिलाई साइबर अपराध (साइबर क्राइम) भनिन्छ । यसलाई सङ्गठित अपराधका रूपमा लिने गरिन्छ । स्वार्थपूर्ति गर्न वा लाभ लिनका लागि व्यक्ति वा समूहले आर्थिक वा हिंसाका माध्यमबाट गर्ने आपराधिक योजनालाई सङ्गठित
सामाजिक सञ्जालका फाइदा र बेफाइदा
विश्वभरिका मानिसलाई एकै मालामा गाँस्ने माध्यम हो– सामाजिक सञ्जाल ।
उपत्यकाका ऐतिहासिक दरबार
तत्कालीन प्रधानमन्त्री चन्द्रशमशेर जङ्गबहादुर राणा कान्छी पत्नी बालकुमारीदेवीसँग सिंहदरबारको बार्दलीमा कुराकानी गर्दै हुनुहुन्थ्यो । महारानीले पश्चिमतर्फ देखिएको दरबारतर्फ औँलाले देखाउँदै “ऊ त्यो पर देखिएको बाघदरबार हो भने हाम्रो कुन दरबार हो ?”
समस्या बिसाउने गुनासो पेटिका
भाइबहिनीहरू, तपाईंको विद्यालयमा ‘गुनासो पेटिका’ लेखिएको बाकस झुन्ड्याइएको देख्नुभएको छ ?
प्रजातन्त्रका सत्र वर्ष
शब्दकोशमा ‘गणतन्त्र’ को अर्थ स्थानीय तहदेखि केन्द्रीय तहसम्म जनताद्वारा निर्वाचित प्रतिनिधिबाट सञ्चालित राजनीतिक व्यवस्था वा जनतन्त्र भनी लेखिएको पाइन्छ । नेपालमा राजतन्त्र हटाई गणतान्त्रिक व्यवस्था लागु भएको १७ वर्ष भएको छ । नेपालमा सङ्घीय (केन्द्रीय) सरकार, सात वटा प्रदेश सरकार र ७५३ स्थानीय तह (सरकार) छन् ।
मौलिक सम्पदा फेरी प्रथा
विशेष गरेर कात्तिक र चैत महिनामा राति कनफट्टा अर्थात् कान चिरेका जोगीहरू घर घरमा गएर बराँठको सिङ वा शङ्ख बजाउँदै गीतिशैलीमा भट्याउँदै भोलिपल्ट बिहान भिक्षाटन गर्ने हाम्रो पुरानो परम्परा रहेको छ । विभिन्न शैलीमा मन्त्रोच्चारण गर्दै नाद गरी तीन पटक फुकेर आफ्ना गुरु गोरखनाथको स्मरण गर्दै फेरी लगाउने गरिन्छ ।
जीवनस्तर उकास्न वित्तीय अनुशासन
मान्छेका आवश्यकता सीमित हुन्छन् तर इच्छा असीमित । मान्छेका लागि नभई नहुने कुरा आवश्यक हुन् भने नभए पनि हुने कुरालाई इच्छा भन्न सकिन्छ । गाँस, बास, कपास, शिक्षा, स्वास्थ्य, सुरक्षा आवश्यकता हुन् भने ६० इन्चको टिभी, फ्रिज, लाखौँ पर्ने मोबाइल फोन सेट आदि इच्छा हुन् ।
क्यान्सरमा बहुऔषधी उपचार
क्यान्सर रोगीको सङ्ख्या विश्वमा बढ्दो छ । थरिथरीका क्यान्सरले धेरैलाई सताइरहेको छ ।
नचाहेको युद्ध
परमाणु हतियारयुक्त दक्षिण एसियाली दुई राष्ट्र भारत र पाकिस्तानले चारदिने लडाइँपछि युद्धविराम गरेका छन् । युद्ध दुवैले चाहेका थिएनन् तर युद्ध भयो र अमेरिकाको मध्यस्थतामा चार दिनमै युद्धविराम भयो ।
रहस्यमय जोङ गुफा
मुस्ताङ जिल्लाको ल्होमन्थाङ गाउँपालिका–१ को छोसेर गाउँमा अवस्थित जोङ गुफा (स्थानीय भाषामा ‘सिजा जोङ) नेपालको ऐतिहासिक, सांस्कृतिक सम्पदा र पुरातात्त्विक दृष्टिले महत्वपूर्ण गुफामा पर्दछ ।
विवाहको वैदिक रीति
मानिसको जैविक उत्पादन र सामाजिक अस्तित्व वैवाहिक प्रक्रियाले कायम गर्दछ । सृष्टि चक्रको निरन्तरताका लागि विपरीत लिङ्गीबीचको यौन समागम हुनु नै विवाहको मूल रूप हो । मानिसबाहेक अन्य प्राणीबीचको यौन समागमलार्र्ई विवाह मानिँदैन र त्यो यौन समागमका लागि खास पद्धतिको बृहत् स्वरूप पाइँदैन ।
नेपालका प्रमुख तीर्थस्थलहरु
नेपाल विशाल तीर्थै तीर्थस्थल भएको पुण्यस्थल हो । प्राचीनकालदेखि नै विभिन्न महर्षिले साधना गरेको मुलुक हो यो । वेद, उपनिषद्, पुराण आदि हिन्दु धर्मग्रन्थ विद्यमान रहेको एउटा पवित्र देश हो नेपाल । यस पुण्यभूमिमा धार्मिक आस्था अन्तर्गत विभिन्न मठमन्दिरको स्थापना हुन गयो ।
समाजमा अपहेलित शूद्र
शूद्र आर्य समाजभन्दा बाहिरको थियो होला भनी इस्वी संवत् १८४७ मा रौथले सङ्केत गरेका थिए ।
समृद्धिमै खुसी
मानिस कसरी सुखी हुन सक्छ भन्ने बारेमा विश्व चर्चित दार्शनिक तथा विद्वान्हरूले लामो अध्ययन गरेका छन् ।
शारीरिक सुगठन एक कलात्मक खेल
के बडिबिल्डिङलाई खेल मानिनु पर्छ ? बोलीचालीको भाषामा यस खेललाई बडिबिल्डिङ स्पोर्ट्स र बडिबिल्डरलाई बडिबिल्डिङ खेलाडी भन्ने गरिन्छ तर ओलम्पिकका दृष्टिले भन्नु पर्दा यसको अन्तर्यमा जानु जरुरी छ ।
इजरायल–इरान युद्ध लम्बिँदै
अमेरिकाले शक्तिशाली बङ्कर बमहरू प्रहार गरी इरानका तीन वटा आणविक केन्द्रमा ठुलो क्षति पु¥याए पनि इरानले आत्मसमर्पण गर्न नमानेसँगै इजरायल–इरान युद्ध लम्बिने भएको छ ।
दोलखा चिनाउने सुरेल
दोलखा जिल्लाको चरीकोटबाट उत्तरतिर ३५ किलोमिटर दूरी तय गरेपछि तामाकोशी किनार पुगिन्छ– सिङ्गटी । त्यहाँबाट करिब १० किलोमिटर पूर्व अघि बढेर सुरीखोला पछ्याउँदै जाँदा पुगिन्छ सुरी । जहाँ सुरेल जातिको बसोबास रहेको छ ।
सधैँ गुल्जार नयाँ सडक
नयाँ सडक अर्थात् न्युरोड काठमाडौँ शहरको व्यापारिक केन्द्र मानिन्छ ।
ओझेलमा परेका अश्वारोही सालिक
बिहान, दिउँसो, साँझ टुँडिखेल चौर घुम्नेले टुँडिखेल वरपरका अश्वारोही सालिक देखेकै हुनुपर्छ तर ती अजङ्गका सालिक कस कसका हुन् भन्ने कुरा धेरैलाई थाहा नहुन पनि सक्छ ।
जैविक विविधताको धनी मकालु वरुण
मुना मासिकको यस अङ्कमा हामी वनस्पति, वन्यजन्तु र चराचुरुङ्गीको विविधताको धनी मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्जबारे जानकारी लिने छौँ । सोलुखुम्बु र सङ्खुवासभामा फैलिएको यो राष्ट्रिय निकुञ्ज मकालु हिमालको नामबाट नामकरण गरिएको हो ।
शबरी
शबरीको जन्म शबर जातको परिवारमा भएको हो ।
सङ्गीत र म
“ल त साथीहरू अब चाहिँ म गएँ” हतारिँदै मैले भनेँ, “बाबाले थाहा पाउनुभयो भने त गाली गर्र्नुहुन्छ ।”
जडीबुटी सङ्कलन
निखिल पहिलो घन्टीदेखि नै निन्याउरो देखिन्थ्यो । दोस्रो घन्टीदेखि अलि धेरै साह्रो भयो । त्यसैले हेडसरलाई भन्न गएँ । हेडसर आएर सोध्नुभयो । उसलाई टाउको दुखेको रहेछ । म र अनिशलाई चिराइतो उखालेर जरासहित ल्याउन लगाउनुभयो ।
छाउपडी प्रथा अन्त्य हुनु पर्छ
म १२ वर्षकी भएँ । सम्भवतः अब मेरो पनि मासिक श्राव सुरु हुन्छ होला ।
लोभलाग्दो छ पढ्ने संस्कृति
विद्यार्थीहरूमा अतिरिक्त किताब पनि पढ्ने संस्कृति बिस्तारै सुरु भएको छ । चितवनका विद्यालयले साप्ताहिक या मासिक रूपमा नै पठन संस्कृति अभियानलाई निरन्तरता दिइरहेका छन् । पछिल्लो समय यो अभियान मुलुकका धेरै जसो जिल्लामा सुरु भएको छ ।
