अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यान्वयन

सिन्धुली समाचारदाता

सिन्धुलीमाढी, असार ९ गते  । सिन्धुली जिल्लामा रहेका नौ वटा स्थानीय तहमध्ये दुई वटा स्थानीय तहमा अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यान्वयनमा आएको छ । बागमती प्रदेश सरकारका सामाजिक विकासमन्त्री कुमारी मोक्तानले बिहीबार कमलामाई नगरपालिकालाई अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा भएको घोषणा गर्नुभएसँगै दुई वटा स्थानीय तहमा अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यक्रम कार्यान्वयनमा आएको हो । यसअघि गत जेठ ३० गते मरिण गाउँपालिकालाई अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा भएको पालिका घोषणा गरिएको थियो ।

प्रदेश सरकार र कमलामाई नगरपालिकाको सहकार्यमा नगरपालिकाभित्र विद्यालयबाहिर रहेका चार वर्षदेखि १३ वर्ष उमेर समूहका विशेष आवश्यकता (अपाङ्गता) भएका २६ जनासहित २८१ जना बालबालिकालाई विभिन्न मितिमा पायक पर्ने विद्यालयमा भर्ना गराएर उक्त कार्यक्रमको घोषणा गरिएको नगरपालिकाले जनाएको छ । अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा घोषणा कार्यक्रममा सामाजिक विकासमन्त्री मोक्तानले प्रतिबद्धतापत्र पढेर सुनाउँदै चार वर्षदेखि १३ वर्ष उमेर समूहका बालबालिकालाई आधारभूत तहको शिक्षामा पहुँच पु¥याउन सो घोषणा गरिएको बताउनुभयो ।

अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु गर्नु राज्यको दायित्व भएको उल्लेख गर्दै उहाँले स्थानीय सरकार, राजनीतिक दल र नागरिक समाजको पनि त्यस्ता बालबालिकालाई विद्यालय ल्याउनुपर्ने दायित्व भएको बताउनुभयो । कमलामाई नगरपालिकाका प्रमुख उपेन्द्रकुमार पोख्रेलले अब कमलामाई नगरपालिकामा चारदेखि १३ वर्ष उमेर समूहका कुनै पनि बालबालिका विद्यालयबाहिर नरहेको जानकारी दिँदै अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कडाइका साथ लागु गरिने बताउनुभयो ।

प्रदेश शिक्षा निर्देशनालय र कमलामाई नगरपालिकाबिच भएको सम्झौताबमोजिम अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यक्रम घोषणा गरिएको उहाँले बताउनुभयो । प्रदेश शिक्षा निर्देशनालयका निर्देशक देशनारायण चौधरीले प्रदेशका ११९ वटा पालिकामध्ये चालु आर्थिक वर्षमा १८ वटा पालिकाले अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यक्रम घोषणाका लागि प्रस्तावपत्र पेस गरेका र यही असार ८ गतेसम्म ११ वटा पालिकामा घोषणा हुने जानकारी दिनुभयो ।

बाँकी सात वटा पालिकामा असार २० गतेसम्म अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यक्रम घोषणा हुने उहाँको भनाइ छ । अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा भएको घोषणा गर्न तोकिएका नौ वटा सूचक पूरा गर्नुपर्ने हुन्छ । नगर शिक्षा शाखा प्रमुख शङ्करराज लुइँटेलले नगरभित्र रहेका १६ हजार ७४ घर धुरी सर्वेक्षण गर्दा २८१ जना बालबालिका विद्यालयबाहिर रहेको फेला परेको र वडाको समन्वयमा ती बालबालिकालाई पायक पर्ने विद्यालयमा भर्ना गरिएको बताउनुभयो ।

जेठ २४ गतेदेखि २७ गतेसम्म वडास्तरमा अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा कार्यक्रम घोषणा गरिएको र बिहीबार पालिकास्तरीय उक्त कार्यक्रम घोषणा गरिएको उहाँले सुनाउनुभयो । कमलामाई नगरपालिकामा सामुदायिक विद्यालय ७२ वटा र संस्थागत विद्यालय २५ वटा छन् । ती विद्यालयमा २१ हजार नौ सयभन्दा बढी विद्यार्थी अध्ययनरत रहेको नगर शिक्षा शाखाले जनाएको छ ।

यसैबिच बनेपा समाचारदाताका अनुसार काभ्रेपलाञ्चोकको रोसी गाउँपालिका पनि अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको स्थानीय तह घोषणा भएको छ । बिहीबार गाउँपालिकालाई अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको गाउँपालिका घोषणा गरिएको हो । चालु आवमा रोसी गाउँपालिकाको सबै गाउँ, टोलबस्ती क्षेत्रभित्र गरिएको सर्वेक्षणमा पालिकाभित्र रहेका छ हजार ७५२ घरधुरी तथा चार वर्षदेखि १३ वर्षसम्मका विद्यालय उमेर समूहका पाँच हजार ७०४ बालबालिका फेला परेका थिए । ती सबै बालबालिका विद्यालय भर्ना भएसँगै सबै वडा अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु घोषणापछि गाउँपालिकालाई अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको स्थानीय तह घोषणा गरिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष दिनेश लामाले जानकारी दिनुभयो । 

यो गाउँपालिका अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको स्थानीय तह घोषणा हुने जिल्लाको दोस्रो गाउँपालिका हो । गत वर्ष बेथानचोक गाउँपालिकालाई अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको पालिका घोषणा गरिएको थियो । रोसी गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामबहादुर तामाङले अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको स्थानीय तह घोषणाका लागि ४० लाख ५० हजार रुपियाँ बजेट विनियोजन भएको बताउनुभयो । कार्यक्रममा शिक्षा विकास निर्देशनालय हेटौँडाका निर्देशक दीपेन्द्र सुवेदीले संविधानमा उल्लेख भएको शिक्षा प्राप्त गर्ने संवैधानिक हक सुनिश्चित गर्न सरकारले अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा लागु भएको स्थानीय तह कार्यक्रम अगाडि बढाएको बताउनुभयो । उहाँले अनिवार्य तथा निःशुल्क शिक्षा घोषणा भएको स्थानीय तहमा बालश्रम र बालविवाह उन्मूलनमा सहयोग पुग्ने बताउनुभयो ।