बजेट अभावले सिँचाइ प्रभावित

रवीन्द्र उप्रेती 

बर्दीबास, फागुन ३० गते । मधेश प्रदेश सरकारले आवश्यक बजेट विनियोजन नगर्दा महोत्तरीको कृषि सिँचाइ कार्यक्रम प्रभावित भएको छ । प्रदेश सरकारको कृषि सिँचाइ प्रवर्द्धन कार्यक्रमअन्तर्गत महोत्तरीका लागि चालु आव (०८०-८१) मा अति न्यून बजेट विनियोजन गरेकोले कृषि ज्ञान केन्द्रलाई किसानको चित्त बुझाउन मुस्किल परेको हो । 

ज्ञान केन्द्र महोत्तरीका अनुसार यो कार्यक्रम कम्तीमा २ निगाह जग्गा जोत्ने किसानको हितका लागि लागु गरिएको थियो । कार्यक्रम अन्तर्गत छनौटमा परेका किसानलाई ४ इन्च क्षमताको बोरिङ र मोटरका लागि १ लाख रुपियाँ बराबरको अनुदान दिने व्यवस्था छ । यसका लागि ज्ञान केन्द्रले कम्तीमा १५० जना किसानका लागि कोटा माग गरेको थियो। प्रदेशले भने ३० जना किसानका लागि मात्र ३० लाख बजेट पठाएकोले समस्या भएको हो । 

बोरिङका लिन इच्छुक किसानलाई ज्ञान केन्द्रले डेढ महिनाअघि सार्वजनिक सूचना जारी गरी जग्गाको धनीपूर्जासहित आवेदन माग गरेको थियो । यसको केही दिनमै ६५० जनाभन्दा बढी किसानले निवेदन दिएपछि बोरिङ कसलाई दिने कसलाई नदिने अन्यौलता परेको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख मनिष पालले बताउनुभयो । पालले भन्नुभयो, "अनुदानका लागि साढे ६ सय किसानको निवेदन परेको छ । प्रदेशले भने ३० जनाका लागि मात्र कोटा पठाएको छ, सबैको चित्त कसरी चित्त बुझाउने समस्या भएको छ ।" 

कृषि ज्ञान केन्द्रको रेकर्ड अनुसार महोत्तरीमा ७१ हजार ५१७ हेक्टर खेती योग्य जमिनमध्ये ३२ प्रतिशत भूमिमा मात्र सिँचाइ पुगेको छ । नदीनाला तथा भूमिगत जलश्रोत सुक्दै गएकाले भएका सिँचाइ पनि भरपर्दो छैन । सिँचाइ अभावले अपेक्षित उत्पादन हुन नसक्दा किसानहरू मर्कामा पर्दै आएका छन् । 

सरकारले पनि भरपर्दो सिँचाइका लागि चासो नदिँदा कृषि क्षेत्र घाटाको खेती भएको गौशाला १० का कृषक दिनेश महतोले किसानका पीडा सुनाउनुभयो ।