महेन्द्रनगर, मङ्सिर १ गते । कैलालीको लम्कीका ७० वर्षीय गगन सिंह आज (बिहीबार) बिहान कञ्चनपुरको गड्डाचौकी नाकाबाट स्वदेश फर्किँदै गर्दा नाकामा भेटिनुभयो । दुई महिनाअघि मात्रै मजदुरीका लागि भारतको सिमला पहाड पुग्नुभएका सिंहले परिवारका सदस्यसहित यही मङ्सिर ४ गतेको निर्वाचनमा मतदान गर्न आउनुभएको बताउनुभयो ।
“गाउँघरबाट भोट हाल्न सबले आउनुपर्छ भनेपछि काम छाडेर मतदान गर्न आएको हुँ”, वृद्ध सिंहले भन्नुभयो, “जीवनभर मतदान गरे पनि घरको खर्च चलाउन जहिल्यै भारतमा मजदुरी गर्नुको विकल्प भएन ।” उहाँले स्वदेशमै रोजगारी सिर्जना गर्ने दल र तिनका उम्मेदवारलाई जिताउनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । “चुनावमा आयो फेरि भोट हालेर भारत जानुपर्ने हाम्रो नियति छ”, उहाँले भन्नुभयो, “देशको व्यवस्था फेरिए पनि मजदुरी गर्नेको अवस्थामा कुनै खालको सुधार आएन ।” उहाँले आफू लामो समयदेखि भारतमा मजदुरी गरेर जीविका चलाउँदै आएको बताउनुभयो ।
त्यसैगरी, भारत देहरादुनबाट घर फर्किन लागेका कोहलपुर सम्झना चोकका पानसरी रानाले आफू २० वर्षदेखि भारतमा काम गरिरहेको सुनाउनुभयो । “यहाँकाले केही गर्दैनन्, भोट हालेर फेरि जाने त हो नि”, उहाँले भन्नुभयो, “हामी त समय मिलाएर जहिल्यै पनि मतदान गर्न आएका हुन्छौं ।” उहाँले निर्वाचनका बेला मात्रै पार्टी र उम्मेदवारले जनताको घरदैलोमा पुगेर आश्वासन बाँडे अनुसारको काम नभएको बताउनुभयो । “हामी महिला मान्छे देहरादुनमा काम गरेर बच्चा पढाइरहेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “यो हाम्रो रहर नभई बाध्यता हो ।”
उहाँसँगै देहरादुनबाटै मतदान गर्न १६ दिनको बिदामा आउनुभएका कोहलपुरका गगन रानाले जनप्रतिनिधिले जन भावनाअनुसार काम गर्न सुझाव दिनुभयो । “चुनाव जित्ने अनि लाभका पदका लागि आफन्त र नजिककालाई मात्रै हेर्नाले देशको विकास भएन”, उहाँले भन्नुभयो, “प्रजातन्त्रदेखि गणतन्त्र आइसक्दासम्म मुलुकभित्र रोजगारीका सम्भावना खोजी नहुनु दुःखद विषय हो ।” उहाँले निर्वाचनको मुखमा पनि युवा भारतलगायत तेस्रो मुलुक गइरहेको समाचार सुन्दा मन खिन्न हुने गरेको बताउनुभयो ।
“ठूलो श्रम गर्ने जनशक्ति विदेशमा पसिना बगाइरहेको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “यहाँ नेताहरूले काम कम गफ बढी दिएर मात्रै बसेको देखियो ।” सडक पूर्वाधार विकास, शिक्षा र स्वास्थ्यलगायतका क्षेत्रमा क्रमिक रूपमा विकास हुँदै गए पनि युवा स्वरोजगार एवं मुलुकभित्रै आयआर्जन गर्ने योजना ल्याउन आवश्यक रहेको उहाँले बताउनुभयो ।“चुनावका बेला भोट माग्ने त्यसपछि जनताको पीरमर्का नबुझ्नेलाई यस पटक प्रतिनिधि चुम्दैनौँ”, रानाले भन्नुभयो, “गरिब र विपन्न समुदायको स्तर माथि ल्याउने खालका योजना र विचार भएका नेतालाई मत दिन्छौँ ।”
त्यसैगरी, भारतको नयाँदिल्लीबाट स्वदेश फर्किएका मदनराज पन्तले पनि नेताप्रति आक्रोश व्यक्त गर्नुभयो । “जुनसुकै नेताले जिते पनि हामीले भारतमा कामका लागि निर्भर रहनुपर्ने बाध्यता छ”, उहाँले भन्नुभयो, “भारतमा मजदुरी गरेर घर खर्चका लागि मजदुरीदेखि बिरामी हुँदा उपचार गर्नसमेत भारत जानुपर्ने स्थिति छ ।”
त्यस्तै, नारायणगढको देवघाटका मनिराम भुजेलले सिमलाबाट सात महिना गाउँबस्तीमै रोजगारी दिनेलाई मतदान गर्ने योजना सुनाउनुभयो । सात महिनामा सिमलाबाट फर्किरहेका भुजेलले निर्वाचनपछि पुनः मजदुरीका लागि भारत फर्किने बताउनुभयो । इलाका प्रहरी कार्यालय गड्डाचौकीले निर्वाचनका लागि मतदान गर्न तीन दिनयता स्वदेश फर्किनेको चाप बढेको जनाएको छ ।
इप्रका गड्डाचौकीका प्रहरी नायब निरीक्षक बहादुरसिंह धामीले आज बिहानसम्म दैनिक अढाईदेखि तीन सयसम्म नेपाली घर फर्किरहेको बताउनुभयो । उहाँले निर्वाचन सुरक्षाका लागि सीमानाकामा कडाइ गर्नुका साथै प्रशासनले जारी गरेको नाका बन्दको काम पनि कार्यान्वयन प्रहरी प्रशासनबाट भइरहेको बताउनुभयो ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालयले आज राति १२ बजेदेखि पश्चिमी सीमानाका गड्डाचौकीबाट आवागमनमा रोक लगाउने निर्णय गरिसकेको छ । प्रशासनले सूचना जारी गर्दै निर्वाचन स्वच्छ, निष्पक्ष र भयरहित वातावरणमा सम्पन्न गर्न सीमानाका बन्द गरेको जनाएको छ ।
