काम गर्न छोड्यो सोलार फेन्सिङले

वराहक्षेत्र समाचारदाता

वराहक्षेत्र, मङ्सिर १८ गते । कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्ष क्षेत्रमा निस्कने जङ्गली जनावरलाई रोक्ने उद्देश्यले लगाइएको सोलार फेन्सिङले काम गर्न छोडेको छ । आरक्ष क्षेत्रबाट बस्तीमा निस्कने जङ्गली जनावरलाई रोक्न लगाइएको घेराबार (सोलार फेन्सिङ) तार चुडिएर र पोल लडेर काम गर्न छोडेको हो ।  

आरक्षको दक्षिणी क्षेत्र भान्टाबारी, हरिपुरीदेखि उत्तरी सीमा प्रकाशपुर धरहरा टपनसम्म लगाइएको पोल ढलेर र तार चुडिएर सोलार फिनिसिङले काम गर्न छाडेको आरक्ष कार्यालयले जनाएको छ । आरक्षका प्रमुख वरिष्ठ संरक्षण अधिकृत भूपेन्द्रप्रसाद यादवका अनुसार आरक्षका जनावरबाट मानव बस्तीमा भौतिक र मानवीय क्षति रोक्न लगाइएका विद्युतीय बार चट्याङ, वन्यजन्तु र मानवीय कारण धेरै ठाउँमा बिग्रिएको छ । मर्मत गर्ने बजेट नहँुदा काम अगाडि बढाउन नसकिएको उहाँले बताउनुभयो । आरक्षबाट बाहिर निस्कने जनावरलाई विद्युतीय झड्का दिएर रोक्ने सोलार फेन्सिङले काम नगर्दा जनावर आरक्षबाहिर निस्कने गरेका छन् । 

एक दशकअगाडि लगाइएको सोलार फेन्सिङले आरक्षका जनावरलाई मध्यवर्ती क्षेत्रका बस्तीमा पस्नबाट रोक लगाउँदै आएको थियो । आरक्षको पूर्वपट्टि उत्तरी सीमा धराहरा टपनदेखि भान्टाबारीसम्म पटक पटक बिग्रदै आएको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका कोशी प्रदेश प्रमुख वीरेन्द्र गौतमले बताउनुभयो । उहाँले  भन्नुभयो, “यो तारबार जनावरका लागि प्रभावकारी मानिँदै आएको थियो । एक किलोमिटर सोलार फेन्सिङ लगाउन करिब  १० लाख रुपियाँभन्दा बढी पर्छ ।” 

उहाँका अनुसार सोलार फेन्सिङले हात्तीलगायतका जनावरलाई झड्का दिने हुँदा घेरा तोडेर बाहिर जान पाउँदैन थिए । आरक्षमा लगाइएको सोलार फेन्सिङको संरक्षण नहँुदा जनावर गाउँ पस्ने गरेका छन् । घरपालुवा जनावर पनि चरिचरणका लागि आरक्ष जङ्गलमा पस्ने गरेको स्थानीयको भनाइ छ । स्थानीयवासीमा चेतनाको अभावले सोलार फेन्सिङको दीर्घकालीन संरक्षण हुन नसकेको बताइन्छ । विद्युतीय तारबारलाई संरक्षण गर्न समुदायमा समिति गठन गराएर संरक्षणको काम गर्नुपर्ने स्थानीय चराविद् अनिस तिम्सिना बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “आरक्ष क्षेत्रमा सोलार फेन्सिङ चौबिसै घण्टा चालु हँुदा जङ्गली जनावर नियन्त्रण हुने थिए ।”