टोपलाल अर्याल
रेसुङ्गा(गुल्मी), कार्तिक ११ गते । अहिले सिचाइँको प्रशस्त सम्भावना भएका खोला किनारका उर्वर खेतबारी बाँझो बन्दै गएका छन् ।
तर, काम गर्ने इच्छाशक्ति भए असम्भव केही छैन भन्ने गतिलो उदाहरण धुर्कोट गाउँपालिका–१ नयाँगाउँ ओख्रेनीको अकबरे खेती हो । यहाँ सुख्खा र खुलखुले डाँडोमा लहरलाग्दो अकबरे खेती गरिएको छ ।
कृषि गर्न प्रयाप्त सिँचाइ चाहिने भए पनि आकाशे पानीकै भरमा चन्द्र र मीना ताम्राकार दम्पतीको ४० लाख रुपियाँको अकबरे बेच्ने योजनामा छ । ओख्रेनी कृषि तथा पशुपंक्षी फर्म मार्फत करिब ७० रोपनी बारीमा अकबरे खुर्सानी खेती भइरहेको छ ।
अहिले पाकेर राताम्मे अकबरे टिप्ने लहबरी चलिरहेको छ । अहिले स्थानीय र जिल्ला बाहिरका गरेर स्थायी सात र १५ देखि २० जना मौसमी कामदार फर्ममा छन् । ताम्राकारले अकबरे खुर्सानीको बजार र मुल्य राम्रो भएकाले बर्सेनी व्यवसाय थप्दै लैजानुभएको छ ।
ताम्राकारका अनुसार अहिलेसम्म ६० क्विन्टल रातो अकबरे खुसार्नी बिक्री भइसकेको छ । तिहारमा टिप्न नपाएका कारण अहिले बारीमा खुर्सानी पाकेर राताम्ये छन् । गाउँमा कामदार पाउन मुस्किल परिरहेको फर्म सञ्चालक ताम्राकारले बताउनुभयो ।
भदौबाट नयाँ अकबरे पाक्न सुरु भएकाले टिप्न र बजार पठाउन थालिएको छ । उहाँले भन्नुभयो, “खुर्सानी एकैचोटी धेरै मात्रमा टिप्ने हुँदा कामदार पनि धेरै चाहिन्छ । तर गाउँमा काम गर्ने कामदारको समेत अभाव खेपिरहेको छु ।”
उहाँले खुर्सानी मात्रै नभएर ४०/४५ क्विन्टल टमाटर, बन्दा र फूलगोपी ४० क्विन्टल, लौका ३० क्विन्टल र तिते करेला, धनियाँ तथा काँक्रा १५ क्विन्टल बिक्री भएको ताम्राकारले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँले खुर्सानीले पानी खोजे पनि बर्सात नभएको र टयाङ्कीमा सङ्ककलन गरेको पानीले पर्याप्त सिँचाइ गर्न नसकिएको बताउनुभयो । अहिले सरदरमा प्रतिकिलो सरदर २०० रुपियाँमा खुर्सानी बिक्री हुन्छ ।
सुन्तला र केरा खेतीसहित बाख्रा र भैंसीपालन पनि गर्नुभएको छ । उहाँले लगानी, बजार र समग्र योजनामा आफैले काम गरे पनि कामको नेतृत्व श्रीमतीको मीनाको काँधमा छ ।
नयाँगाउँ जिल्लाकै सबैभन्दा बढी सुन्तला उत्पादन हुने ठाउँ हो । तर, बसाइसराइँले गाउँ खाली हुँदै जाँदा सुन्तलाका बगैचा अर्गेला बन्ने अवस्था छ । जसको कारण आफूले परदेशबाट आउँदा आम्दानी खाने गरेर ५०० बोट सुन्तला र स्थानीय जातका ३०० बोट केरा रोपेको ताम्राकारले बताउनुभयो । उहाँको बारीमा १२ वटा टनेलमा टमाटर छन् ।
मासिक १२ देखि २५ हजार रुपियाँ कमाउने कामदार फर्ममा कार्यरत छन् । स्थानीय व्यवसायी नारायण जिसीले सरकारका निकायले ओख्रेनीमा बिना सर्त सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराएर ताम्राकार दम्पतीलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।
कसैले नपत्याएको सुख्खा डाँडोमा नमुना अकबरे खेती गरेर सबैलाई काममा उत्साह भर्ने ताम्राकारहरुको ऊर्जालाई राज्यले मर्न दिन नहुनेमा जिसीले जोड दिनुभयो ।