पशु कल्याण ऐन आवश्यक

गोरखापत्र समाचारदाता

काठमाडौँ, फागुन ११ गते । मानव कल्याणका लागि पशु कल्याण पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण भएको भन्दै पशु अधिकारकर्मीले पशु कल्याण ऐन छिट्टै बन्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् । स्नेहाज केयरद्वारा शनिबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा सरोकारवालाले हाल कानुन मन्त्रालयमा छलफलको क्रममा रहेको पशु कल्याण ऐन २०८१ बन्नुपर्ने जोड दिएका हुन् । 

स्नेहाज केयरले सन् २०१५ देखि सडक, बस्तीमा मानव दुव्र्यवहारमा परेका, सडक दुर्घटनामा परेका अलपत्र पशुको उद्धार, उपचार र संरक्षण गर्दै आएको छ । स्नेहाज केयरका संस्थापक स्नेहा श्रेष्ठले आफ्नो घरमा पालेको कुकुरलाई छिमेकीले तातोपानी खन्याउने, कुट्नेलगायतका दुव्र्यवहार गरेपछि त्यसको कानुनी उपचार खोज्ने क्रममा पाएको असीमित दुःखपछि आफ्नो मुखले आफ्ना पीडा व्यक्त गर्न नसक्ने पशुमाथि हुने अत्याचारविरुद्ध बोल्छु भन्दै स्नेहाज केयरको सुरुवात गरेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “पशु अधिकार र पशु कल्याण दुई फरक विषय हुन् । पशु कल्याण ऐनले पशुमाथि क्रुर र अमानवीय दुव्र्यवहार गर्न निरुत्साहित गर्छ तर पालेर बेच्नै नपाउनेबारे बोल्दैन ।”

पशु अधिकारकर्मी श्रेष्ठले भारत, अमेरिका, स्विडेन, जर्मनी, साइप्रसलगायतले पशु कल्याण ऐन जारी गरेर आफ्नो देशमा पशुमाथि हुने दुव्र्यवहार, हिंसालाई रोकेको तर कुकुर, काग, गाईलाई पुज्ने देश नेपालमा पशु कल्याण ऐन आउन ढिला भइरहनु विडम्बनापूर्ण अवस्था हो भन्नुभयो । कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै उहाँले नेपालमा पशुपन्छीलाई पूजा गर्ने संस्कृति भए पनि मन्दिरमा बलि चढाउने, मनोरञ्जनका लागि साँढे जुधाउने कामलाई परम्पराकै नाममा निरन्तरता दिनु र बोल्न सक्दैनन् भन्दैमा पशुले थोरै गल्ती गर्‍यो भने हदैसम्मको क्रूरतापूर्वक हिंसा गर्नुलाई सामान्य मान्ने प्रवृत्तिविरुद्ध पशु कल्याण ऐनको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो । 

पशु अधिकारकर्मी कपिल काफ्ले नेपालमा पशुमाथि हिंसामा भएमा आकर्षित हुने केही ऐन, कानुन भए पनि सो नीतिमा जरिबाना वा कैद सजायको बिचमा वा शब्द राखिदिँदा गल्ती गर्नेले जरिबाना देखिने गरी वा नदेखिने तवरले सम्बन्धित निकायलाई बुझाउँदै पशुमाथि दुव्र्यवहारको सिलसिला निरन्तर चलाइरहेका बताउनुहुन्छ । सोही कारणले छुट्टै पशु कल्याण ऐन बनाएर बोल्न नसक्ने प्राणीमाथि भइरहेको क्रूरतापूर्ण हिंसामा नियमन गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

कार्यपत्रमा मुलुकी अपराध संहिता २०७४, पशु स्वास्थ्य तथा पशु सेवा ऐन २०५५, पशु ढुवानी मापदण्ड २०६४, पशु कल्याण निर्देशिका २०७३ र पशुपालन असल अभ्यास कार्यान्वयन निर्देशिका, २०८० आए पनि पशुमाथिको हिंसामा कमी नआएको उल्लेख छ । पशुपन्छीलाई तिहारमा मात्र पुज्ने होइन, अन्य समयमा पनि हिंसा नगरी मानवीयता देखाउन पशु अधिकारकर्मीले आग्रह गरेका छन् ।