लयमा लोकतन्त्र
विभिन्न शङ्का–उपशङ्काबीच गणतान्त्रिक संविधान लागू भएपछिको दोस्रो स्थानीय तहको चुनाव उत्साहपूर्ण रूपमा सम्पन्न भएको छ । एक करोड ७७ लाख ३३ हजार ७२३ मतदातामध्येका एक करोड १८ लाख ५६ हजारले मतदान गरेको प्रारम्भिक सूचना आएको छ । समग्रमा करिब ६७ प्रतिशत मत खसेको छ । वि.सं. २०७४ मा ७४.५२ प्रतिशत मतदाताले मतदान गरेका थिए ।
स्थानीय तहका चुनौती
नेपालको संविधान जारी भएपछिको दोस्रो स्थानीय तह निर्वाचन सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ । कुनै पनि नयाँ चिज प्रयोग गर्न केही समय अभ्यास गर्नुपर्छ । २०७४ सालमा पहिलो चुनाव हँुदा स्थानीय तहमा ठूला मान्छे भनाउँदाको चासो थिएन ।
प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमको प्रभाव
स्थानीय चुनाव सकिएसँगै जनताबाट चुनिएर आएका प्रतिनिधिले स्थानीय सरकारलाई गति दिनेछन् । स्थानीय तहमा चुनिएका ३५ हजार २२१ जनप्रतिनिधिले २०७९ जेठ ५ पछि स्थानीय सरकारको बागडोर सम्हाल्नेछन् । दूरदराजका जनतालाई उनीहरूले चाहेको सेवा उनीहरूले चाहेकै स्थानबाट प्रदान गर्ने अवधारणाअनुरूप गठन गरिएका ७५३ स्थानीय तहमा निर्वाचित जनप्रतिनिधिले दुर्गम भेगका जनतासम्म सिंहदरबार पुगेको अनुभूति दिनेछन् ।
कटुवाल प्रथाको सञ्चार
संस्थाले खटाएअनुसार वा सामाजिक, सांस्कृतिक वा प्रशासनिक आधिकारिकता भएको व्यक्तिले अह्राएअनुसार सार्वजनिक स्थलमा सूचनाको सार्वजनिक सम्प्रेषण गर्ने व्यक्तिलाई नेपाली परम्परागत समाजमा कटुवाल भनिएको पाइन्छ । त्योसँग सम्बद्ध प्रथाला
सामाजिक सञ्जालको बोझ
सामाजिक सञ्जालले संसारलाई एउटै घर र संसारका मानिसलाई एकै परिवारका सदस्यजस्तो बनाएको छ । संसारका फरक–फरक, रमाइला–रमाइला, अनौठा–अनौठा परम्परा, रीतिरिवाज, चालचलन, कला, संस्कृति, संस्कारबारे जानकारी लिन, बुझ्न, सिक्न सजिलो भएको छ । विश्वको जुनसुकै स्थानबाट ज्ञान आदानप्रदान गर्न सकिएको छ ।
चराको रोचक बसाइँसराइ
उड्न सक्नु चराहरूको प्राकृतिक विशेषता हो । चराहरूको यही बानीबाट मोहित र प्रभावित भएर मान्छेले पनि उडान भर्न सक्ने प्रविधि र यन्त्रहरूको विकास गरिरहेका छन् । चराको उडान विज्ञानलाई पछ्याउँदै विकसित गरिएको प्रविधिको सहायताले आज मान्छे पनि आकाशमा चराजस्तै उडन सक्ने भएका छन् तर अभैm पनि चराहरूले गर्नेजस्तो नियमित र लामो दूरीको उडान, उडानका बेला बाटो पहिल्याउने तरिका, गन्तव्यको पूर्वजानकारी पाउने माध्यम जस्ता तथ्य भने रोचकताको गर्भभित्रै लुकेका छन् ।
वातावरणीय मुद्दामा राजनीतिक सचेतता
गाँस, बास र कपासको सर्वसुलभ व्यवस्था मानव समाजको आधारभूत आवश्यकता हो । नेपालजस्तो विकासोन्मुख मुलुकका लागि यो स्वाभाविक छ । खान र लगाउन पुगेपछि मानिस आराम चाहन्छ । समुन्नत विकासको चाहना त्यसपछिको प्राथमिकता हो ।
आज मतदाताको परीक्षा
नेपाल र नेपालीका लागि लामो प्रतीक्षाको दिन अन्त्य भएको छ । सङ्घीय शासन व्यवस्थाअन्तर्गत स्थानीय तहका लागि दोस्रो निर्वाचनको दिन हो आज । नेपालीका लागि ठूलो पर्व, ठूलो महोत्सव र एक किसिमको ठूलो मेला पनि हो ।
कलिला विद्यार्थीलाई झोलाको भारी
नेपाली समाजमा एउटा कथन छ– ‘पढेको मान्छेभन्दा परेको मान्छे जान्ने हुन्छ !’ यसको अर्थ किताबी ज्ञान मात्रै भएको तर अनुभव केही नभएको अथवा भनौँ त्यो ज्ञानलाई व्यवहारमा उतार्न नपाएको मान्छेको तुलनामा व्यावहारिक ज्ञान पाएका मानिसहरू जान्ने हुन्छन् । यसको उदाहरण हामी सबैको घरमा पनि छ ।