बिस्का: जात्रा सुरु (फोटो फिचर)
आठ रात नौ दिनसम्म भव्य रुपमा मनाइने भक्तपुरको ऐतिहासिक एवम् सांस्कृतिक महत्त्व बोकेको बिस्का: अर्थात् बिस्केट जात्रा सोमबारबाट सुरु भएको छ ।
मटिहानीस्थित लक्ष्मीनारायण मठ अभिभावक विहीन
नेपालको सबैभन्दा ठुलो राजगुठीको रूपमा चिनिने महोत्तरी जिल्लाको मटिहानीस्थित लक्ष्मीनारायण मठ अभिभावक विहीन भएपछि मठका कर्मचारीहरू समस्यामा परेका छन् ।
भक्तपुरमा आठ रात नौ दिन मनाइने बिस्काः जात्रा सुरु
भक्तपुरमा आजबाट बिस्केट जात्रा सुरु भएको छ । आठ रात नौ दिनसम्म मनाइने भक्तपुरको ऐतिहासिक एवम् सांस्कृतिक महत्त्व बोकेको बिस्केट (बिस्काः) जात्रा सोमबार बिहानबाट सुरु भएको हो ।
वर्ष २०७९ : ‘संसदीय अभ्यास सन्तोषजनक’
मुलुक सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा प्रवेश गरे पनि पर्याप्त अभ्यास र अनुभव नभएका कारण संसदीय उपलब्धिका हिसाबले यो वर्ष पनि उत्साहपूर्ण नभई सन्तोषजनकमै सीमित रहन पुगेको छ ।
जुँगे महादेवको मन्दिर पुन : निर्माण
नेपालगञ्ज उप-महानगरपालिका वडा नम्बर २ मा रहेको प्रसिद्ध बागेश्वरी मन्दिर परिसरभित्रको नेपालकै एक मात्र जुँगे महादेवको मूर्ति भएको मन्दिर पुनः निर्माण गरिने भएको छ ।
ठाउँको खोजीमा लोकबाजा सङ्ग्रहालय
लोपोन्मुख नेपाली लोकबाजा सङ्कलन गरेर संरक्षण र प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले स्थापना भएको ‘नेपाली लोकबाजा सङ्ग्रहालय’ सार्न बारम्बार दबाब पर्न थालेको छ। बर्षौं लगाएर देशका विभिन्न भागमा पुगेर सङ्कलन गरिएका ती लोकबाजाले सुरक्षित र संरक्षित हुने स्थान पाउन सकेका छैनन्।
साँखु नगरमा जात्रा
बज्रयोगिनी जात्राको आइतबार मुल जात्रा भएको छ ।
बिस्का जात्रालाई शान्तिपूर्ण बनाउन सद्भाव र्याल
भक्तपुर नगरपालिकाको आयोजनामा भोलिबाट सुरु हुने भक्तपुरको ऐतिहासिक एवम् सांस्कृतिक बिस्का जात्रा शान्तिपूर्ण, मर्यादित र सुरक्षित ढङ्गले मनाउन भक्तपुरको टौमढीमा आज सद्भाव सभाको आयोजना गरिएको छ ।
गुलरियाको प्रख्यात कोटही देवी मन्दिर
बर्दियाको गुलरिया नगरपालिका वडा नं ४ मा अवस्थित कोटही देवीको मन्दिर प्रख्यात मध्येको एक हो । यहाँ पहिला पिपलको ठुटाको फेदीमा शिला पत्र मात्र थियो। भक्तजनहरू त्यही शिला पत्रलाई कोटही देवी मानी पूजा अर्चना गर्दथे।
उपराष्ट्रपति यादवद्वारा जानकी मन्दिरमा विशेष पूजा
उपराष्ट्रपति रामसहाय यादवले जनकपुरधामको जानकी मन्दिरमा शनिबार विशेष पूजाअर्चना गरी प्रसाद ग्रहण गर्नुभएको छ ।
जीवित छ नेवाः संस्कृति (फोटो फिचर)
नेवा: संस्कृति काठमाडौँ उपत्यकाको मौलिक संस्कृति हो । काठमाडौँ उपत्यका र वरपरका जिल्लाका आदिवासी वा मुख्य बासिन्दा नेवार हुन् । बागमती नदी वरपर रहेका उपत्यका नै नेवारका आदिम स्थल हुन् । नेवा: शब्दले कुनै नस्ल विशेषलाई नजनाई भाषिक–सांस्कृतिक समुदायलाई जनाउँछ । नेपालको इतिहास खोतल्दै जाने हो भने काठमाडौँ उपत्यकाको पानीले निकास पाएपछि बनेको बस्न योग्य भूमिसँगै नेवारहरूको बसोबास उपत्यकामा रहँदै आएको पाइन्छ ।
संस्कृति जगेर्नामा युवा पुुस्ता
हराउँदै गएको झाम्रे, सालैजो तथा कौरा जोगाउन यहाँका युवा पुस्ता लागेका छन्। अघिल्लो पुस्तासम्म मगर समुदायमा लोकप्रिय हुँदै आएको झाम्रे, सालैजो तथा कौराको परम्परा लोप हुन थालेपछि यसको संरक्षण गर्न यहाँका युवा पुस्ता अभ्यासमा लागेका छन्।
चैते दशैँ किन मनाइन्छ
भाइबहिनी हो, तिमीहरू प्रायः सबैलाई दशैँ त थाहा नै होला । बडादशैँ अर्को चैत दशैँ भनेर जान्द छौ । चैतमा पनि दशैँ आउँछ र हामी मनाउँछौ पनि । त्यो दशैँलाई हामी चैते दशैँ भन्छौँ । वर्षमा दुई पटक दशैँआउँछ । अनि हामी प्रत्येक वर्ष दुई पटक नै मनाउँछाैँ पनि । एउटा बडादशैँ र अर्को सानो अर्थात् चैते दशैँ । भाइबहिनीहरू अब चैतै दशैँको सुरुवात कसरी भयो र किन मनाइन्छ भन्नेबारेमा जानकारी राखौँ है त । पुराना कथनका अनुसार पहिले पहिले मुख्य दशैँ चैतमा पर्ने गर्दथ्यो तर उक्त समयमा सुक्खा भएर खडेरी पर्ने, मौसमी बदलीका साथै दशैँको गरिष्ठ भोजन अनि हिँडडुलले धेरै जना बिरामी परेपछि दशैँलाई वर्षको मध्यमा सारिएको मान्यता छ ।
साँखुमा बज्रयोगिनी जात्रा सुरु
काठमाडौं, चैत २३ गते । साँखुमा बज्रयोगिनी जात्रा आज बिहिबारबाट सुरु भएको छ । मूलत चैतेदसैंको दिनदेखि जात्रा सुरु भएको संकेतस्वरूप नाय्खीं बाजा बजाएर नगर परिक्रममा गरेर खबर गर्ने गरिन्छ ।जात्राका लागिका बज्रयोगिनी मन्दिरबाट बज्रयोगिनीेसँगै चिभाः द्यः, सिंहमुखी र बाघमुखी मूर्तिलाई खटमा बोकेर बाजागाजासहित साँखुमा नगर प्रवेश गराइएको छ । गला र दुवै हातमा नागमाला, शरीरमा भोटो, दायाँ हातमा खड्ग, बायाँमा कमलको फूल, हिरामोती जडित मुकुटले सजिएकी तीन नेत्र भएकी बज्रयोगिनीलाई जात्रा गर्ने परम्परा छ ।चार दिनपछि आइतबार मुँ जात्राका रुपमा साँखुबासीहरुले मनाउने गर्छन्, जुनदिन साँखुबासीहरुले आफ्ना आफन्तहरुलाई नखत्या बोलाउने चलन रहेको छ । जात्रामा बज्रयोगिनीको मुर्तिसँगै चिभाःद्यः, सिंहमुखी, बाघमुखी मूर्तिलाई खटमा बोकेर बाजागाजासहित साँखु बस्ती घुमाउने चलन छ ।
-original-thumb.jpg)
पातको टपरी बनाउने प्रतिस्पर्धा
ताप्लेजुङमा बिहीबार परम्परागत टपरी बनाउने प्रतिस्पर्धा भएको छ । दोस्रो ताप्लेजुङ औद्योगिक कृषि तथा पर्यटन मेला साथै प्रदेशस्तरीय अर्ग्यानिक महोत्सवको अवसरमा पातको टपरी बनाउने प्रतिस्पर्धा गराइएको हो ।
बालाजु ‘बाइसधारा मेला’ (फोटो फिचर)
आज (बिहीबार) बाइसधारा मेला धूमधामले लागेको छ । चैत शुक्ल पूर्णिमा ल्हुतिपुन्हिका दिन बाइसधारा मेला लाग्ने गर्दछ ।
हराउँदै वरपीपल रोप्ने प्रचलन
धनकुटाको चौबिसे गाउँपालिका वडा नम्बर ५ बज्र माईका कुलबहादुर बस्नेतले करिब चार दशक अघि बुवा आमाको बर पिपल रोप्नु भयो ।
सुजनले जिब्रो छेडाएर जात्रालाई निरन्तरता दिने
मध्यपुरथिमिको बोडेको जात्रामा यस वर्ष २७ वर्षीय सुजन बाग श्रेष्ठले जिब्रो छेड्ने भएका छन् । बिस्काः जात्राको अवसरमा मध्यपुरथिमिको बोडेमा आयोजना हुने मौलिक शैलीको जात्रामा उहाँले जिब्रो छेड्न लाग्नुभएको हो ।
प्रकृतिलाई खुसी बनाउन भुमे पूजा
म्याग्दीका मगर समुदाय प्रकृतिलाई खुसी बनाउने ‘भुमे पूजा’मा जुटेपछि मगर बस्ती मौलिक सांस्कृतिक उत्सवमय भएको छ ।
रोगव्याधी अन्त्यको लागि थारु समुदायको कन्तरी पूजा
नवलपुर र चितवनका थारु समुदायले धूमधामका साथ मनाउने संसारी कन्तरी पूजा यस वर्ष सुरु भएको छ । थारु समुदायमा विशेष महत्त्वका साथ कन्तरी पूजा पर्वकै रूपमा मनाउने गर्छन् ।
धर्मका प्रकार फरक छन् तर लक्ष्य एउटै हो : उपराष्ट्रपति यादव
उपराष्ट्रपति रामसहायप्रसाद यादवले धर्मको परिभाषा र प्रभाव सार्वजनिक हितको भावनाले मात्रै ओतप्रोत हुने बताउनुभएको छ ।
सुरु भयो नवदुर्गा नाच
भक्तपुरबाट निकालिने ऐतिहासिक नवदुर्गा नाच सोमबार काभ्रेपलाञ्चोकको पनौतीमा प्रदर्शन गरिएको छ । नवदुर्गा देवगणद्वारा विभिन्न नेवार बस्ती परिक्रमा गर्ने क्रममा पनौती नगरमा नृत्य प्रदर्शन गरिएको हो । प्रत्येक वर्षजस्तै यस वर्ष पनि भक्तपुरको नवदुर्गा पनौतीमा ल्याइएको नवदुर्गा देवगणका नारायणमान बनमालाले जानकारी दिनुभयो ।
हिन्दु महासंघको आठौं महासभा बुटवलमा हुने
विश्व हिन्दु महासंघ नेपालको आठौं महासभा रुपन्देहीको बुटवलमा हुनेभएको छ । ‘विश्वभरिका ॐ कार परिवारको एकमात्र चाहना, सनातन हिन्दु गुरुराष्ट्र नेपालको पुनः स्थापना’ मुल नारासहित महासभा भोलिदेखि सुरु हुने महासंघले जनाएको छ ।
तन्नेरीलाई शिरफुले भाका सिकाउँदै पाका पुस्ता
कुनै समय शिरफुले भाकाले गाउँघर गुञ्जयमान हुन्थे । मेलापात, गोठ, ओडार र चौतारीमा भेला भएर शिरफुले मायाको भाकामा गीत गाउने र नाच्ने प्रचलन थियो तर आजकल नयाँ संस्कृतिको विकासले पुराना प्रचलित भाकाका गीत लोप हुँदै जान थालेका छन् ।
कुमाल समुदायद्वारा परम्परा र संस्कृति जोगाउन माग
कुमाल समुदायले आफ्नो संस्कृति, परम्परा र भेषभूषाको संरक्षण गरी अधिकार सुनिश्चित गर्न माग गरेको छ ।
