चाँदनी हमाल
थामिँदै पराकम्पन, बढ्दै भूकम्प
पूर्वी तथा मध्य नेपालमा आइतबार ठूलो भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको छ । खोटाङ केन्द्रबिन्दु भएर छ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले जनाएको छ । २०७२ सालपछि गएको यो ठूलो भूकम्प भएको केन्द्रका वरिष्ठ भूकम्पविद् डा. लोकविजय अधिकारीले बताउनुभयो ।
१७७ मुलुकसँग दौत्य सम्बन्ध
विश्वका १९५ मुलुकमध्ये १७७ मुलुकसँग नेपालको दौत्य सम्बन्ध कायम भएको छ तर त्यो दौत्य सम्बन्धको मियोका रूपमा काम गर्ने दूतावासको विस्तार, तिनको सक्रियता र प्रभावकारिता भने कमजोर देखिएको छ।
श्रीलङ्कामा गहिरियो सङ्कट
बुधबार राजीनामा गर्ने घोषणा गरेका श्रीलङ्काका राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षे राजीनामा नदिई राति नै माल्दिभ्स भागेपछि श्रीलङ्कामा अरू सङ्कट थपिएको छ । चरम आर्थिक सङ्कट भोगिरहेको श्रीलङ्का राजनीतिक र संवैधानिक सङ्कटमा पनि फसेको हो ।
राहदानी बनाउन साइबरमा कागज
सिन्धुपाल्चोककी कमला तामाङ (नाम परिवर्तन)लाई छिटो विद्युतीय राहदानी बनाउनुपरेको थियो तर आफ्नो पालो आउन करिब एक साता लाग्ने भएपछि उहाँ कसरी छिटो बनाउने भन्ने ध्याउन्नमा दैनिकजसो नै त्रिपुरेश्वरस्थित राहदानी विभाग परिसरमा आउन थाल्नुभयो ।
नयाँ वन नियमावलीको विरोधमा वन उपभोक्ता महासंघ
आफ्नो अधिकार कटौती गरी ल्याइएको भन्दै सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघले नयाँ वन नियमावलीको विरोध गरेको छ ।
प्रागैतिहासिक भूकम्पको अध्ययन
सुदूरपश्चिम नेपालमा प्रागैतिहासिक भूकम्पको अध्ययन सुरु गरिएको छ । खानी तथा भूगर्भ विभागअन्तर्गतको राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले त्यस क्षेत्रमा कुनै पनि बखत ठूलो भूकम्प जानसक्ने अनुमानसाथ अध्ययन सुरु गरेको हो ।
कूटनीतिक अभ्यास सङ्लिने अपेक्षा
नेपाल सरकारले अमेरिकासँग गर्ने भनिएकोे स्टेट पार्टनरसिप प्रोग्राम (एसपीपी)को प्रक्रिया अघि नबढाउने निर्णय सोमबार ग-यो । सो कार्यक्रममा सहभागिताका लागि नेपाली सेनाबाट पत्राचार भएको तथ्य सार्वजनिक भएपछिको विवादित अवस्थामा सरकारले सो निर्णय गरेको हो । यही निर्णयसँगै सरकारले अबदेखि सबै सरकारी निकायले कूटनीतिक सम्बन्धका विषयमा पत्राचार गर्दा अनिवार्य रूपमा परराष्ट्र मन्त्रालयमार्फत गर्ने निर्णय पनि ग-यो ।
मनसुन पूर्ण सक्रिय नहुँदै क्षति बढ्यो
मनसुन देशभर फैलिई नसक्दै जनधनको क्षति सुरु भएको छ । गत जेठ २२ गते नेपालमा मनसुन भित्रिएयता देशका विभिन्न स्थानमा बाढी, पहिरो र वर्षाका कारण १३ जनाले ज्यान गुमाइसकेका छन् । पहिरोमा परेर नौ जना र बाढीले अन्य तीन जना घाइते भएका छन् । पहिरोले ४६ घरपरिवार प्रभावित भएका छन् । बाढीले १० र भारी वर्षाले १४ घरपरिवार प्रभावित बनेका छन् । त्यस्तै मनसुनी चट्याङ र सर्पदंशबाट पनि मृत्युका घटना बढ्दै छन् । राष्ट्रिय विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणका अनुसार मनसुन सुरु भएयता सर्पदंशबाट तीन जनाको मृत्यु भएको छ । पूर्वमनसुन र मनसुनको एकीकृत तथ्याङ्क अनुसार चट्याङ लागेर २७ जनाको मृत्यु भएको छ ।
राहदानीमा बिचौलियाको चलखेल
राहदानी विभागमा बिचौलियाको हैकम अझै कम हुन सकेको छैन । विभागमा राहदानी लिनेको भीडको लाभ उठाउँदै बिचौलियाको लर्को लाग्ने गरेको छ । राहदानी छिटो दिलाइदिने बहानामा सेवाग्राहीसँग अनावश्यक रकम असुली गर्दै बिचौलियाले आर्थिक लाभ लिने गरेको विभागले स्वीकार गरेको छ ।
‘महिलालाई चाहिएको छ समाजवाद’
२०६२/६३ को जनआन्दोलन समग्र राज्य पुनर्संरचनाका लागि भएको आन्दोलन मात्र थिएन, नेपालमा महिलाको हैसियत उकास्ने एउटा महत्त्वपूर्ण कोसेढुङ्गा पनि थियो । गणतन्त्र प्राप्तिअघि घर र चुलो–चौकोबाहिर महिलाको प्रतिनिधित्व औँलामा गन्न सकिने मात्र थियो ।
वर्षायाममा सावधानी अपनाउन सुझाव
आउँदो मनसुनमा नेपालमा प्राकृतिक विपत्बाट १७ लाखभन्दा बढी मानिस प्रभावित हुने अनुमान गरिएको छ । सरकारले तयार पारेको मनसुन प्रतिकार्य योजना, २०७९ अनुसार यसपटकको प्राकृतिक विपत्मा १७ लाख बढी मानिस प्रभावित हुने अनुमान गरिएको छ ।
विकास साझेदारीमा नयाँ आयाम
नेपाल–भारतबीच दुई देशको सम्बन्धलाई अझ घनिष्ठ र फलदायी बनाउन बृहत् साझेदारी र सहकार्यसाथ अघि बढ्ने सहमति भएको छ । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र दामोदरदास मोदीबीच भएको द्विपक्षीय भेटवार्तामा दुई देशका सरकार प्रमुखले विकास साझेदारीको नयाँ आयाम थपेर अघि बढ्ने सहमति गर्नुभएको हो । दुई देशबीचको सम्बन्ध अकाट्य रहेको स्मरण गर्दै नेपालको औपचारिक भ्रमणमा सोमबार लुम्बिनी आउनुभएका भारतका प्रधानमन्त्री मोदीले द्विपक्षीय वार्ता फलदायी भएको स्मरण गर्नुभयो ।
सुरक्षामा उच्च सतर्कता
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र दामोदरदास मोदीको नेपाल भ्रमणका समयमा सुरक्षा व्यवस्थामा उच्च सतर्कता अपनाइएको छ । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको निमन्त्रणामा यही जेठ २ गते बुद्ध पूर्णिमाको दिन लुम्बिनीमा हुने भव्य समारोहमा सरिक हुन भारतका प्रधानमन्त्री मोदी नेपाल भ्रमणमा आउन लाग्नुभएको छ । यो भ्रमणलाई महìवका साथ हेरिएको छ ।
निर्वाचनले ज्येष्ठ नागरिकमा ऊर्जा : १२० वर्षसम्मकाले गरे मतदान
वृद्धावस्थामा कक्रिएको ज्यान र बिरामीका कारण विस्तरामै रहनुभएका ज्येष्ठ नागरिकलाई पनि स्थानीय तहको निर्वाचनले ऊर्जा प्रदान ग¥यो । १८ वर्षभन्दा माथिकाले मतदानको अधिकार पाएकोमा उहाँहरू त्यसमा दाबेदार त हुनुहुन्थ्यो नै उहाँहरूको लोकतन्त्रको अभ्यास गर्ने इच्छाशक्तिले उहाँहरूलाई बिस्तराबाट मतदान केन्द्रसम्म पु¥यायो । उहाँहरूमध्ये कतिपय सय वर्ष नाघेका हुनुहुन्थ्यो
