धानको उत्पादन वृद्धिका लागि जैविक विविधताको संवर्द्धन
बुधबार असारको पन्ध्र अर्थात् राष्ट्रिय धान दिवस । धानबालीमा जैविक विविधताको उपयोग आयात प्रतिस्थापनमा सहयोग भन्ने नाराका साथ विविध कार्यक्रमका साथ १९औँ धान दिवस मनाइँदै छ ।
सामुदायिक वन महासङ्घद्वारा जनप्रतिनिधिलाई सम्मान
सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ नेपाल जिल्ला महासङ्घ ताप्लेजुङले स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिलाई सम्मान गरेको छ । जिल्ला महासङ्घले सामुदायिक वन क्षेत्रमा क्रियाशील रही वैशाख ३० गते सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनबाट विभिन्न पदमा निर्वाचित हुने जनप्रतिनिधिलाई सम्मान गरेको हो ।
हराउँदै गयो रोपाइँको मौलिकता : सुनिनै छोडे असारे भाका
लोकगायिका हरिदेवी कोइरालाले गाउनुभएका यी गीतका हरफ अब रोपाइँका बेला खेतका गह्रामा रोपाहारका मुखबाट सुनिन छाडेका छन् । आजभोलि असारे गीत असार महिनामा पनि बिरलै सुनिन्छन् ।
२७ अर्बको चामल र १५ अर्बको धान आयात
मुलुक कृषिप्रधान भएकाले पनि त्यसको महत्व दर्शाउन र धानको सर्वव्यापकता फैलाउनका लागि यो दिवस मनाउने गरिएको हो । हरेक वर्ष धान रोप्ने खेत क्रमशः घट्दै गएको छ ।
कृषिको विकास नगरे मुलुक कृषिमा आत्मनिर्भर बन्न नसक्ने : सभापति सुवेदी
कृषि, सहकारी तथा प्राकृतिक स्रोत समिति सभापति पूर्णकुमारी सुवेदीले सरकारले कृषिलाई मुख्य प्राथमिकतामा राखेर विकास नगरे मुलुक कृषिमा आत्मनिर्भर बन्न नसक्ने बताउनुभएको छ ।
रुकुम(पूर्व) मा बर्सेनि धानखेती घट्दै
रुकुम(पूर्व)मा धानखेती घट्दै गएको छ । पहिलेको तुलनामा पछिल्ला केही वर्षमा यस जिल्लामा धानखेती घटेको छ ।
सिँचाइका लागि झोलुङ्गे पुल
सामान्यतया झोलुङ्गे पुल खोला वा नदी तर्नको लागि प्रयोग गर्ने गरिन्छ । तर धनकुटामा भने सिँचाईको लागि समेत झोलुङ्गे पुल उपयोगीसिद्ध देखिएको छ ।
पर्याप्त पानी नपर्दा पाल्पामा ५० प्रतिशत मात्रै धान रोपाइँ
पानी नपरेपछि पाल्पाको अधिकांश भूभागमा धान रोपाइँ गर्न ढिलाइ भएको छ । गत वर्ष यही समयमा ५० प्रतिशत खेतीयोग्य भूभागमा धान खेती भएको थियो । यो वर्ष पर्याप्त वर्षा नहुँदा धान खेतीका लागि आवश्यक पर्ने पानीको जोहो हुन सकेको छैन ।
लेकमा हिमाली आलुको बीउ उत्पादन गरी ब्राडिङ
बाह्रबिसे नगरपालिका–९ आरुखर्क चापानी लेकमा लेकाली आलुको बीउको व्यावसायिक उत्पादन थालिएको छ । स्थानीय समुदायले ६० रोपनी निजी जग्गामा व्यवसायिक रुपमा आलु खेती गरी आलुको वीउ उत्पादन गर्न थालेका छन् ।
काँडामा रोपेको दुई वर्षमै फल्यो स्याउ
खप्तड छेडेदह गाउँपालिका वडा नं १ काँडाका बीरबहादुर रावलले रोपेको दुई वर्षमै स्याउ फल्न सुरु भएको छ । २०७७ सालको फागुन महिनामा इटालीबाट ल्याएको फुँजी, गाला र गोल्डेन जातको स्याउ लगाएको दुई वर्षमै फल्न सुरु गरेको हो ।
रेसुङ्गा नगरपालिकाद्वारा २० जना कृषक सम्मानित
गुल्मी जिल्लाको रेसुङ्गा नगरपालिकाले कृषकहरुलाई प्रोत्साहन गर्दै व्यावसायिक र कृषि पेशामा कटिबद्ध भएर लाग्नको लागि सम्मान गरेको छ । कृषि शाखाको आयोजनामा आ.व.०७८/७९ को नीति तथा कार्यक्रम अनुसार नगरपालिका भित्रका उत्कृष्ट बीस जना कृषकलाई सम्मान गरिएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत भक्तिराम मरासिनीले जानकारी दिनुभयो ।
धान रोप्न छाडेर मल माग्दै किसानहरु सडकमा
धान रोपाइँको समयमा रासायनिक मलको अभाव भएपछि सिरहाका किसानहरु सहज रुपमा मलखादको आपूर्तिको माग गर्दै सडक प्रदर्शनमा उत्रेका छन् । गहुँ र चैते धानको समयमा रासायनिक मलको आपूर्ति हुन नसक्दा मार खाएका किसानलाई धान रोपाइँको समयमा पनि रासायनिक मलको अभाव भएपछि सम्बन्धित निकाय र सरकारलाई दबाब दिन आन्दोलनमा उत्रिनुपरेको अखिल नेपाल किसान महासंघका सिरहा इन्चार्ज रामकुमार साहले बताउनुभयो ।
ड्रागन फ्रुटको व्यावसायिक खेतीबाट मनग्य आम्दानी
ड्रागन फ्रुटको व्यावसायिक खेती गर्दै आइरहनुभएका धनुषाका दुई युवा ड्रागन फ्रुटको बिरुवा उत्पादन मनग्य आम्दानी लिइरहनुभएको छ ।
वर्षाले कैलालीको मध्य–पूर्वी क्षेत्रका किसानलाई राहत
रोपाइँ गरेको खेतमा धाँजा फाटिसकेको थियो । रोपिएको धान सुक्न थालेको थियो । लामो खडेरी भएपछि कतिपय किसानले बीचमै रोपाइँ गर्न रोकिइसकेका थिए । शनिबार विहान यस क्षेत्रमा पानी परेपछि यहाँका किसानलाई ठूलो राहत भएको छ ।
सन्तोषलाई भैंसीपालन व्यवसाय फाप्यो, मासिक लाख आम्दानी
लेकवेशी नगरपालिका ९ कालताँडीका सन्तोष खाम्चाले व्यावसायिक रुपले भैसीपालन सुरु गरेको करिब दुई वर्ष भयो ।
स्थानीय गुन्द्रुक सिन्कीको ‘ब्राण्डीङ’ गर्दै रोङ गाउँपालिका
इलामको रोङ गाउँपालिकाले स्थानीय स्तरमा उत्पादन भएको गुन्द्रुक सिन्कीको ‘ब्राण्डीङ’ गर्ने भएको छ । अधिकांश कृषि पेशामा आश्रित रहेका गाउँपालिकाका नागरिकको जिवनस्तर उकास्न गाउँपालिकाले स्थानीय स्तरमा उत्पादन हुने गुन्द्रुक सिन्कीको ‘ब्राण्डीङ’ गर्न लागेको हो ।
बाँकेमा चिनी तस्करी बढ्यो, ५२० बोरा चिनी बरामद
भारतले चिनी निर्यातमा रोक लगाएपछि दैनिक सयौं क्विन्टल अवैध चिनी नेपालगञ्ज भित्रिनेगरेको पाइएको छ । राजश्व छली गरेर ठूलो मात्रामा नेपाल भित्रिएको चिनी प्रहरीले पटक पटक बरामद गर्दै आएपछि यस नाकाबाट चिनी तस्करी बढेको पुष्टि भएको हो ।
पाकेको फर्सीले बजार पाएपछि किसान दङ्ग
कुनै समय गाई भैंसीलाई खोले, कुँडो बनाएर खुवाउने गरेको पाकेको फर्सी आजभोलि बजार पाएको छ । फागुनमा मकै छर्दा सँगै रोपिने फर्सी मल र गोडमेल पाउँदा प्रतिबिघा ४० हजार रुपियाँको उत्पादन हुने किसान बताउँछन् ।
सुदूरपश्चिमका तराई जिल्लामा सुरुभयो रोपाइँको चटारो
सुदूरपश्चिम प्रदेशको लागि अन्न भण्डार मानिने तराईमा किसानले रोपाइँ सुरु गरेका छन् । रोपाइँका लागि पर्याप्त हुने पानी नपर्दा पनि अन्य उपाय गरी कैलाली, कञ्चनपुरका किसानले रोपाइँ सुरु गरेका हुन । यो प्रदेशमा अझै मनसुन आइपुगेको छैन । तर, ब्याड तयार भएपछि किसानले रोपाइँ गर्न थालेका छन् ।
अङ्गुर खेती हुँदै उद्योगसम्म, कृषि पर्यटनमा नयाँ आयाम
परीक्षणका रूपमा सुरु भएको अङ्गुर खेती हाल आएर उद्योगसम्म फैलिएर व्यावसायिक सफलतातर्फ उन्मुख भएको छ ।
परम्परागत खेती प्रणालीलाई प्रोत्साहन गर्न कृषकलाई हलो उपहार
विर्तामोड, असार ८ गते। कृषकलाई कृषि पेशामा आकर्षित गर्नका लागि सामुदायिक वन उपभोक्ता वन समूह कनकाई नगरपालिकाले बुधबार कृषकलाई निःशुल्क हलो प्रदान गरेको छ। ३० घरपरिवार कृषकका लागि हलो बनाएर निःशुल्क प्रदान गरिएको वन समूहका कार्यवाहक अध्यक्ष दलबहादुर विश्वकर्माले जानकारी दिनुभयो। कृषि क्षेत्रमा बढ्दो यान्त्रिकरण भए पनि यस क्षेत्रमा भने परम्परागत रुपमा राँगा गोरुबाट समेत जोतेर खेती गर्ने परम्परा यथावत रहेको कनकाई नगरपालिका १ नम्बर वडाध्यक्ष सुशीलकुमार पोखरेलले जानकारी दिनुभयो। पछिल्लो समय इन्धनको बढ्दो मूल्यका कारणसमेत कृषक राँगा गोरुबाटै जोतेर खेती गर्नेक्रम बढेर गएको वन समूहका अध्यक्ष विश्वकर्माले बताउनुभयो। कनकाई नगरपालिकाका प्रमुख राजेन्द्रकुमार पोखरेलले कृषकलाई हलो प्रदान गर्नुभएको हो। हलो प्रदान गर्दै नगर प्रमुख पोखरेलले कृषकले हलो र गोरुको प्रयोग गरेर इन्धनको प्रयोग घटाउन र देशलाई व्यापार घाटा कम गर्न सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो।
बाँझो जमिनलाई कृषि वनमा परिणत गरिँदै
धनुषाको मिथिला नगरपालिका–८, जमुनिवासमा दश हेक्टरभन्दा बढी बाँझो जमिनमा कृषि वन लगाउने कार्य भइरहेको छ । रोजगारी सिर्जना, उत्पादनमा वृद्धि ल्याउन र जलवायु परिवर्तनको नकारात्मक प्रभावलाई न्यूनिकरण गर्ने उद्देश्यले कृषि वन लगाउन लागिएको हो ।
मल नियन्त्रणमा लिन कृषकलाई व्यापारीले सूचना दिए
धादिङ धार्केमा मल लुटपाट गर्ने किसानहरुले आफूहरुलाई व्यापारीले नै सूचना दिएर हौस्याएको आधारमा मल लिन गएको बताएका छन् । भारतबाट भन्सार छली गरेर ल्याइएको रासायनिक मल राजस्व विभागले नियन्त्रणमा लिएपछि व्यापारीहरुले नै आफू बच्न किसानलाई मल आउँदैगरेको सूचना दिएको खुलासा भएको छ ।
सात तस्बिरमा रोपाइँको चटारो
ललितपुर छम्पीमा धान रोप्नका लागि गोरु जाेतेर माटो हिलो बनाउँदै किसान ।