उत्पादन बढ्यो, बढेन बजार

रामेछाप समाचारदाता

रामेछाप, चैत २० गते । नेपाल डेरी एसोसिएसन बागमती प्रदेशका अनुसार रामेछाप जिल्लामा दैनिक पाँच हजार लिटर दुध उत्पादन हुने गरेको छ तर बजारमा खपत भने उत्पादनको ५० प्रतिशत मात्रै भइरहेको छ । दुई वटा नगरपालिका र छ वटा गाउँपालिकामध्ये सबैभन्दा बढी दुध उत्पादन र खपत मन्थली नगरपालिकामा हुने गरेको छ । रामेछापमा दुध उत्पादन बढे पनि खपत भने घटिरहेको नेपाल डेरी एसोसिएसन बागमती प्रदेश सदस्य भानुभक्त श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । उहाँले भन्नुभयो, “जिल्लामा स्थानीय सरकारको दुधमा अनुदानलगायतका प्रोत्साहन कार्यक्रमले दुधको उत्पादन बढेको छ तर बजारमा खपत राम्रो छैन । दैनिक पाँच हजार लिटर दुध सङ्कलन हुँदा खपत भने त्यसको ५० प्रतिशत मात्रै भइरहेको छ ।”

अब सङ्घ, प्रदेश, स्थानीय सरकारसहित दुध उत्पादक किसानसमेत दुधको बजार विस्तार गर्न लाग्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको उहाँले बताउनुभयो । रामेछापको मन्थली नगरपालिकाले २०७६ सालदेखि दुध उत्पादनका आधारमा किसानलाई अनुदान प्रदान गर्दै आएको छ । 

आर्थिक वर्ष २०७६/७७ बाट प्रतिलिटर एक रुपियाँका दरले दुध उत्पादक किसानलाई अनुदान दिन सुरु गरेको नगरले अहिले यसलाई बढाएर प्रतिलिटर दुई रुपियाँ ५० पैसा पु¥याएको छ । नगरको दुध उत्पादनमा अनुदान वितरण कार्यविधि, २०७६ अनुसार कृषकले आफूले उत्पादन गरेका दुध मन्थली नगरपालिकाभित्र दर्ता वा सूचीकृत भएका डेरी उद्योगबाट बिक्रीवितरण गर्नु पर्छ । 

नगरमा दर्ता वा सूचीकृत भएका डेरी उद्योगमा बिक्रीवितरण भएको दुधको अभिलेखका आधारमा किसानले अनुदान पाइरहेका छन् । यो कार्य विधि अनुसार गएको आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा नगरपालिकाले झन्डै ३० लाख रुपियाँ बजेट दुध उत्पादनमा अनुदान कार्यक्रममार्फत कृषकलाई प्रदान गरेको थियो । 

नगरपालिका पशु सेवा उपशाखाका अनुसार गत आवमा ११ लाख ४८ हजार लिटरभन्दा बढी दुध डेरी उद्योगबाट बिक्रीवितरण भएको थियो । नगरपालिकामा दुध उत्पादक किसान बढेपछि नगरले चालु आव २०८१/८२ मा दुध उत्पादनमा अनुदान कार्यक्रमका लागि ३५ लाख रुपियाँ बजेट विनियोजन गरेको मन्थली नगरपालिका पशु सेवा उपशाखाका सहायक पशु विकास अधिकृत मुकुन्दकुमार खड्काले बताउनुभयो ।

चालु आवको साउन, भदौ र असोज गरी तीन महिनामा छ लाख ९० हजार अनुदानबापतको रकम भुक्तानी भइसकेको छ । कात्तिकयताको दुधको तथ्याङ्क अद्यावधिक भई बैङ्क खातामार्फत भुक्तानी दिने चरणमा रहेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “नगरले आव २०७६/७७ देखि दुध उत्पादनका आधारमा किसानलाई अनुदान प्रदान गर्दै आएको छ । एक रुपियाँबाट सुरु भएको अनुदान अहिले बढेर दुई रुपियाँ ५० पैसा पुगिसेको छ । यो कार्यक्रमले नगरभित्र दुध उत्पादन वृद्धि भएको छ ।” 

नगरबाट गत वर्ष अनुदान पाउने कृषकको अभिलेख अनुसार एक जना कृषकले साढे एक लाख रुपियाँसम्म अनुदान प्राप्त गरेका छन् । नगरमा दर्ता तथा सूचीकृत भएका डेरी उद्योगभन्दा बाहिर घर तथा होटेलमा बिक्रीवितरण भएका दुधको अभिलेख नहुँदा अझै धेरै दुध उत्पादक कृषक अनुदानबाट वञ्चित भएको उहाँले बताउनुभयो ।