टीकापुर समाचारदाता
टीकापुर, साउन ३० गते । टीकापुर नगरपालिका–१, विशालनगरकी भारती विकलाई हातखुट्टा दुख्ने, ढाड दुख्ने, निरन्तर रक्तस्राव हुने तल्लो पेट दुख्ने समस्या छ । लगातार तल्लो पेट दुख्न थालेपछि पेटको अप्रेसन गरेर सन्चो भएको त छ तर शरीर पूरै कमजोर भएको छ । १७ वर्षको कलिलो उमेरमा विवाह गर्नु र लगत्तै सन्तान जन्माउँदा स्वास्थ्य समस्या थपिएको विकको भनाइ छ । १६ वर्षमै विवाह गरेकी विशालनगरकै नीरा भुल पनि एक सन्तानकी आमा हुनुहुन्छ । अहिले १९ वर्षकी नीरा यौनाङ्गबाट सेतो पानी बग्ने, हातखुट्टा दुख्ने, पोल्ने, धेरै निद्रा लाग्ने र सुतेको बेला केही थाहा नपाउने गरेको बताउनुहुन्छ ।
१३ वर्षको उमेरमा विवाह गरी १४ वर्षको उमेरमै बच्चा जन्माएकी विशालनगरकै अर्की किशोरी अनिता विकले पनि शरीर कमजोर भएको, ढाड दुख्ने, तल्लो पेट दुख्ने समस्या आइरहेको र अहिले पश्चात्ताप भएको बताउनुहुन्छ । १४ वर्षको उमेरमा विवाह गरेर १५ वर्षको उमेरमा बच्चा जन्माएकी नीमा सुनार बच्चा सारै कमजोर भएकाले बचाउन धेरै कठिन मेहनत गर्नु परेको बताउनुहुन्छ । बालविवाह गर्दा धेरै समस्या आइपर्छन् भन्ने थाहा नपाएको र अब आउने दिनमा कुनै पनि किशोरकिशोरीले बालविवाह गर्न नहुने र विवाह गर्नु परे परिपक्व भइसकेपछि मात्र गर्नुपर्ने उहाँको सुझाव छ ।
विशालनगर टीकापुर बहुमुखी क्याम्पसको जग्गामा रहेको सुकुमवासी शिविर हो । जग्गा पाइने आसमा बसेका यहाँका घरमूलीहरू रोजगारीका लागि भारत जाने र छाप्रोमा बस्ने बालबालिकाको संरक्षकत्व नभएकाले बालविवाह भइरहेको छ । किशोरी अवस्थामा बिहे गर्दा केटा पनि किशोरवयमै हुने भएकाले पारिवारिक जिम्मेवारी, सुत्केरीका लागि आवश्यक पोषण र स्याहारको कमी हुने गरेको र स्वास्थ्यमा केही न केही समस्या भइरहेको स्थानीय बबिता विक बताउनुहुन्छ । सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्लाबाट आएका वयस्कहरूले पनि १४/१५ वर्षमै पढाइलेखाइ काम केही छैन बरु बिहे गर भनेर उक्साउने गरेका, साथीभाइको लहलहैमा लागेर बिहे गर्ने, एकअर्काको सिको गर्ने गरेका कारण वालविवाह बढ्दै गइरहेको छ ।
कम उमेरका बाआमाले जन्माएका बालबालिकाको कानुनी दर्तामा समस्या आउने गरेको छ । टीकापुर नगरपालिकाको जनस्वास्थ्य शाखाका जनस्वास्थ्य निरीक्षक धर्मसिंह बटालाले आव २०८१/८२ मा नगरका २० वर्षमुनिका ५१ जना किशोरी गर्भवती भएका र ९८ जना किशोरीले परिवार नियोजन सेवा लिएका जानकारी दिनुभयो । छ सय परिवार बसोबास भएको विशालनगरमा विवाह भएकामध्ये १५ देखि २० प्रतिशतको बालविवाह भएको अनुमान गर्न सकिने स्थानीय नरद्वीप ओड बताउनुहुन्छ । कानुनले २० वर्षमुनिको विवाह अमान्य गरेकाले विवाह दर्ता नहुने भएपछि सरकारी तथ्याङ्कमा नदेखिने र कैयौँ सेवाबाट वञ्चित भइरहेका वडा सचिव चक्र रावल बताउनुहुन्छ ।
