दुर्गम पुगेका चिकित्सकको दुखेसो : उपकरण बिना नै जोखिममा शल्यक्रिया

प्रेमराज सिम्खडा 

कालीकोट चैत २२ गते । स्वास्थ्य सेवा कार्यालय कालीकोटका प्रमुख रेडियोलोजी डाक्टर भीष्मप्रसाद पोख्रेलले दुखेसो गर्नुभयो सरकारसँग  धेरै पटक उपकरणको माग गर्दा पनि आपूर्ति भएन । म रेडियोलोजी छु, राम्रोसँग देखिने भिडियो एक्स-रे मेसिन यहाँ छैन । बादल जस्तै धमिलो देखिने भिडियो एक्स-रे मेसिनले गर्भवती तथा अन्य पेटका बिरामीको अल्ट्रासाउन्ड गर्न बाध्य छौ । सेवा दिन दुर्गम जिल्लाहरूमा पुगेका चिकित्सकको यो एउटा उदाहरण मात्र हो । 

चार दशक अघि स्थापना भएको कालीकोटको जिल्ला अस्पताल भौतिक संरचना पहिलाको भन्दा राम्रो भएको छ । नयाँ भवन, सुविधा सम्पन्न ओपिडी कक्ष देखि अप्रेसन थीएटर पनि अस्पतालमा छन् तर उपकरण भने जहिल्यै अभाव हुने गरेको छ । अस्पतालले दरबन्दी अनुसारका कर्मचारी त पाएका छैनन् तर उपकरण अभावले जोखिम मोलेर चिकित्सकले  बिरामीको उपचार र शल्यक्रिया समेत गर्नु पर्ने बाध्यता हट्न सकेको छैन । 

एक्स-रे मेसिनले काम नगर्दा निजी मेडिकलमा पठाउनु पर्छ यसले महँगो शुल्क पर्ने गर्छ । होइन भने रेफर नै गर्नु पर्ने बाध्यता भएको अस्पताल प्रमुख पोख्रेलले बताउनुभयो । पत्रमा भिडियो एक्स-रे, सादा एक्स-रे, सिटी स्क्यान मेसिन, डेन्टल एक्स-रे लगायतका अप्रेसन पूर्व बिरामीको परीक्षण गर्ने उपकरण पटक पटक माग गरे पनि नदिएपछि सेवाग्राहीले समस्या भोग्दै आएको उहाँको भनाई छ । 

अस्पतालले उपकरणकै अभावका बिच जोखिम मोलेर चालु आर्थिक वर्षमा मात्र ५० जना गर्भवती र अन्य पाँच सय १८ गरी पाँच सय ६८ जनाको शल्यक्रिया गरेको छ । अस्पतालका मेडिकल कोडिनेटर अनिल यादवले हाल सम्म उपकरण नभएर भर्ना भएर पनि अप्रेसन गर्न नसकेका कारणले ५५ जनालाई सुर्खेत रेफर गरेको बताउनुभयो । 

जिल्ला अस्पतालमा अप्रेसन हुन नसकेर अन्यत्र रेफर गरिएका ५५ जना मध्य २१ जना महिला र २९ जना पुरुष रहेका छन् । उपकरण नहुँदा ज्यान जोखिममा राखेर रेफर गर्न बाध्य भएको यादवको भनाई छ । जिल्ला अस्पताल कालीकोटका कार्यरत डाक्टर दर्शनराज पाण्डेले औजारकै अभावले अप्रेसनको समयमा दुख पाउने गरेको बताउनुभयो ।