दुधको उन्नाइस करोड नपाएको गुनासो

कोकिला ढकाल

इलाम, कात्तिक २९ गते । दुग्ध विकास संस्थानलाई बिक्री गरेको छ महिनादेखिको दुधको रकम नपाएको भन्दै कोशी प्रदेशका किसानले बुधबार कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्रीलाई ज्ञापनपत्र बुझाएका छन् । 

किसानले कोशीका सबै जिल्लाबाट प्रमुख जिल्ला अधिकारीमार्फत मन्त्रालयमा ज्ञापनपत्र पठाएका हुन् । सरकारले दुग्ध किसानको असार मसान्तसम्मको दुधको मूल्य भुक्तानी गर्न संस्थानलाई निर्देशन दिए पनि गत वैशाख १५ यता संस्थानले दुधको भुक्तानी नदिएको किसानले बताएका छन् । 

अहिले कोशीका किसानको दुधको मूल्य करिब १९ करोड रुपियाँ दिन बाँकी रहेको राष्ट्रिय कृषक समूह महासङ्घले जनाएको छ । वैशाख १५ यता असार मसान्तसम्म मात्रको भए पनि अबको सात दिनभित्र भुक्तानी दिन आग्रह गरिएको ज्ञापनपत्र बुझाउन जिल्ला प्रशासन कार्यालय इलाम पुग्नुभएका राष्ट्रिय कृषक समूह महासङ्घ इलामका संयोजक राम मगरले बताउनुभयो । 

मगरले भन्नुभयो, “अब त डिडिसीले इलाममा रहेका तीन वटा चिस्यान केन्द्र पनि बन्द गरिसकेको छ । किसानबाट विश्वाससमेत गुमाउँदै गएको छ ।” 

दुग्ध विकास संस्थान (डिडिसी) को तथ्याङ्क अनुसार कोशी प्रदेशमा वार्षिक उत्पादन पाँच लाख ७५ हजार ५०४ मेट्रिक टन दुध उत्पादन हुने गरेको छ । आयोजनाले इलामबाट आठ हजार लिटर, झापाबाट पाँच हजार लिटर, धनकुटाबाट छ हजार लिटर, तेह्रथुमबाट दुई हजार लिटर, आसपासका किसानबाट एक हजार लिटर तथा अन्य आयोजना डेरी, निजी फार्मबाट १५ हजार लिटर दुध लिने गरेको जनाइएको छ । 

कृषक समूह महासङ्घ इलामका अनुसार डिडिसीलाई दुध बिक्री गर्ने कोशीका १४ हजार ६९८ परिवार प्रत्यक्ष प्रभावित भएका छन् । लामो समयदेखि उधारोमा दुध बेच्नुपर्दा अहिले किसानलाई दैनिक छाक टार्नसमेत समस्या हुन थालेको कृषक समूह महासङ्घ कोशी इन्चार्ज कुसुम दाहालले बताउनुभयो । 

“बिहानबेलुकाको खाना खान समस्या छ । बालबालिकालाई कापी किताब किन्न समस्या छ । समयमा पैसा चलाउन नपाउँदा धेरै परिवारमा तनाव बढेको छ,” दाहालले भन्नुभयो “मन्त्रीपरिषद्को बैठक बसेर डिडिसीलाई दुधको मूल्य निकासा गर्न निर्देशन नै दिएको थियो तर डिडिसीले अटेर गरेको हामीले प्रत्यक्ष भोगिरहेका छौ‘ ।”  तत्काल किसानको रकम भुक्तानी नपाए किसान आन्दोलनमा जाने तयारी गरेको दाहालले बताउनुभयो ।