जासुसीको कथा एन इन्स्पेक्टर कल्स
सिनामङ्गलस्थित पुरानो नाटकघरमा नाटक ‘एन इन्स्पेक्टर कल्स’को मञ्चन सुरु भएको छ। नाटकलाई नैतिकतावादी ‘मोरालिटी प्ले’ भनेर पनि व्याख्या गरिएको छ। नाटक एउटा धनाढ्य मल्ल परिवारको घरमा भइरहेको पार्टीबाट सुरु हुन्छ। सौर्य मल्लकी छोरी शिला मल्लको इन्गेजमेन्ट आफूभन्दा समाजमा अझ उच्च दर्जामा गनिने शिशिरशमशेर राणासँग हुँदै छ। यसैको पार्टीमा खुसी मनाइरहेका बेला डोरबेल बज्छ र भित्र छिर्छ एउटा इन्स्पेक्टर।
साहित्यकारत्रय पुरस्कृत
नारी स्रष्टा समाज, प्रदेश–१ विराटनगरले विभिन्न विधाका साहित्यकारलाई पुरस्कार एवं सम्मान प्रदान गरेको छ। समाजद्वारा बिहीबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा साहित्यकारत्रय तुलसीहरि कोइराला, भीष्म उप्रेती र विनोद नेपाललाई पुरस्कृत गरिएको हो। समाजका अध्यक्ष ममता मृदुलको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा साहित्यकार कोइरालालाई मोहनलता विशिष्ट स्रष्टा सम्मान र १५ हजार रुपियाँ नगदसहित पुरस्कृत गरियो। त्यसैगरी साहित्यकार उप्रेतीलाई कविराज स्रष्टा सम्मानसहित ११ हजार रुपियाँ नगद र विनोद नेपाललाई हेमलता स्रष्टा सम्मानसहित ११ हजार रुपियाँ नगद, नारी स्रष्टा पदक, सम्मानपत्र तथा दोसल्ला ओढाएर पुरस्कृत गरिएको हो।
कलिङ साहित्य महोत्वस हुने
कलिङ साहित्य महोत्सवले १५ लेखकलाई ‘यशस्वी बुक अवार्ड’ प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ। ‘काठमाडौँ कलिङ लिट्रेचर फेस्टिभल’ले आगामी सेप्टेम्बरमा वार्षिक काठमाडौँ कलिङ साहित्य महोत्सव आयोजना गर्ने र सोही अवसरमा अवार्ड प्रदान गर्ने भएको छ। तीन दिनसम्म आयोजना हुने सो महोत्वसमा लेखकहरूले वार्ता कार्यशाला, बहस, छलफल, प्रत्यक्ष वार्तामा विभिन्न सत्रहरूको आयोजना गर्ने जनाइएको छ। कलिङ साहित्य महोत्सव भारतको प्रमुख साहित्यिक महोत्सवहरूमध्ये एक हो। यस वर्षदेखि कलिङ साहित्य महोत्सवले ‘काठमाडौँमा कलिङ साहित्य महोत्सव’ सुरु गरेको हो।
चुँदीरम्घालाई साहित्यिक धाम बनाइन्छ : नेता पौडेल
नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता तथा तनहुँ-१ का वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धनका साझा उम्मेदवार रामचन्द्र पौडेलले आदिकवि भानुभक्तको जन्मस्थल भानु नगरपालिका-४ स्थित चुँदीरम्घा र यस आसपासको क्षेत्रलाई साहित्यिक धाम बनाइने बताउनुभएको छ।
‘खियामा ब्लु स्काई’ सार्वजनिक
प्रा. विष्णु राईको गीत तथा कवितासङ्ग्रह ‘खियामा ब्लु स्काई’ सार्वजनिक भएको छ। अङ्ग्रेजी भाषामा लेखिएको सो कृति वरिष्ठ राजनीतिज्ञ हरिबोल भट्टराईको प्रमुख आतिथ्यमा सार्वजनिक गरिएको हो।
सत्ता सङ्घर्ष प्रकाशित
वि.सं. २०४६ को जनआन्दोलनले ३० वर्षे पञ्चायती शासन ढालेर प्रजातन्त्र पुनस्र्थापना भई शासनव्यवस्था जनप्रतिनिधिका हातमा आएपछि दलीय दाउपेच र अन्तद्र्वन्द्वले मुलुक दिशाहीन मात्र बनेन, अस्थिरताको दलदलमा फस्यो। २०४८ सालको निर्वाचनदेखि २०७८ सालसम्मको ३० वर्षको अवधिमा २८ सरकार बने। यिनै २८ सरकारको नालीबेली बताउने पुस्तक ‘सत्ता सङ्घर्ष : ३० वर्षमा २८ सरकारका नालीबेली’ प्रकाशित भएको छ। पत्रकार रामकृष्ण भण्डारीले लेख्नुभएको पुस्तक साङ्ग्रिला बुक्सले बजारमा ल्याएको हो।
सत्यमोहनलाई दान्यहिरा सिरपाः
नेपालभाषा एकेडेमीले १८औँ दान्यहिरा सिरपाः तीनवटा विधालाई वितरण गरेको छ। नेपालभाषा साहित्यमा योगदान पु-याएको भन्दै ‘दान्यहिरा जीवंकाछी सिरपाः’ मरणोपरान्त वाङ्मय शताब्दीपुरुष सत्यमोहन जोशीलाई प्रदान गरिएको छ। यसैगरी ‘दान्यहिरा सङ्गीत सिरपाः’ सङ्गीतकार मनराजा नकःमि र ‘दान्यहिरा विज्ञान प्रविधि सिरपाः’ डा. केशरीलक्ष्मी मानन्धरलाई प्रदान गरियो।
'पुरानो घर'मा 'एन इन्सपेक्टर कल्स' नाटक मञ्चन (फोटो फिचर)
काठमाडौं, कात्तिक २८ गते । सिनामंगलस्थित 'पुरानो घर' थिएटरमा 'एन इन्सपेक्टर कल्स' नाटक मञ्चन भइरहेको छ । 'पुरानो घर' थिएटरमा यो 'थ्रिलर' नाटक पहिलो पटक मञ्चन भएको हो । अनुसन्धान वा जासुस जनरामा आधारित यस नाटकले दर्शकमा 'थ्रिल' महसुस गराउँछ । नाटक राजकमल फकिरले निर्देशन गर्नुभएको हो । सम्रान्ट अर्थात् मल्ल परिवारको छोरीको इन्गेजमेन्ट पार्टीबाट नाटक सुरु हुन्छ । त्यसपछि इन्स्पेक्टर पार्टीमा प्रवेश गर्छ र अनुसन्धान गर्न थाल्छ। यसरी सस्पेन्सबाट नाटक सुरु हुन्छ । नाटकमा छोरीको अभिनयमा कलाकार शारदा अधिकारी हुनुहुन्छ । ‘एन इन्सपेक्टर कल्स’ जेबी प्रिस्टलीको सन् १९४५ मा प्रकाशित नाटक हो । समाजमा सबै जात, धर्म र वर्गका परिवारको बसोबास हुन्छ । र नाटकमा ती मानिसहरू सबै ढोङ्गी नै हुन्छन् भन्ने आधार प्रस्तुत गरिएको छ । नाटकमा आभास अधिकारी, विजय ताम्राकार, शारदा अधिकारी, सरीता भुजेल, सदीन लुइँटेल, मोनिका थापा र शिशिर सिवाकोटी गरी ७ जना कलाकारको अभिनय देख्न सकिन्छ । नाटक आगामी मङ्सिर १२ गतेसम्म प्रत्येक दिन साँझ ५:३० बजे र शनिबार १:३० बजे पनि मञ्चन हुनेछ । मंगलबार भने नाटक मञ्चन हुने छैन ।
निटफेस्ट नाट्य महोत्सवमा शबाना आजमी
भारतका सुप्रसिद्ध रङ्गकर्मी तथा अभिनेत्री शबाना आजमीले नेपाली रङ्गकर्मी तथा कलाकारहरूलाई रङ्गमञ्चका बारेमा आफ्नो अनुभव ‘मास्टरक्लास’ साटासाट गर्नुहुने भएको छ। दोस्रो नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव २०७९ (निटफेस्ट २०२२) मा विशेष अतिथिका रूपमा सहभागी हुन उहाँ काठमाडौँ आउने हुनुभएको हो।
आर्टुडियोको कला प्रदर्शनी
आर्टुडियोको अन्तर्राष्ट्रिय कला रेसिडेन्ट कलाकार युरी अल्भिट्सले सार्वजनिक ठाउँलाई ग्यालरीका रूपमा प्रयोग गर्दै विष्णुमती नदीको खुला ठाउँमा ‘ह्याफजार्ड’ शीर्षकको आफ्नो खुला कला प्रदर्शनी प्रस्तुत गर्नुभएको छ। ‘ह्याफजार्ड’ कला प्रदर्शनीले प्रदूषण र काठमाडौँका नदी र सार्वजनिक स्थानको अव्यवस्थित अवस्था देखाउँदै युरीका कलाकृति प्रदर्शनीमा राखिएका थिए। सार्वजनिक कला प्रदर्शनीका रूपमा डल्लु पुल, विष्णुमती नदीमा कला प्रदर्शन गरिएको हो।
सुवर्ण स्मृति ग्रन्थ लोकार्पण
नेपाली कांग्रेसका संस्थापक नेता सुवर्णशमशेर राणाको स्मृति ग्रन्थको लोकार्पण गरिएको छ। सुवर्ण स्मृति परिषद्को केन्द्रीय कार्यालयद्वारा भक्तपुरमा आयोजित राणाको ४५औँ स्मृति दिवसमा सुवर्ण स्मृति ग्रन्थ लोकार्पण गरिएको हो।
दिवंगत सत्यमाेहन जाेशीलाई दान्यहिरा सिरपाःद्वारा पुरस्कृत
नेपालभाषा एकाडेमीले १८ औं दान्यहिरा सिरपाः शुक्रबार पाटनढोकामा तीनवटा विधामा वितरण गरेको छ ।
-(1)-original-thumb.jpg)
लघुकथा ‘बाको फोटो’ लोकार्पण
सुनसरीको इटहरी उपमहानगरपालिकामा लघुकथा सङ्ग्रह ‘बाको फोटो’ लोकार्पण भएको छ । लघुकथाकार निरज कोइरालाले लेख्नुभएको सो सङ्ग्रह प्रा.डा. टङ्क न्यौपानेले लोकार्पण गर्नुभएको हो ।
नाटकबाट टाढिएको छैन
कम्प्युटर सिक्न भनेर काठमाडौँ छिर्नुभएका रङ्गकर्मी कमलमणि नेपालले राष्ट्रिय नाचघरबाट एक्टिङको कक्षा सुरु गर्नुभएको हो। एक्टिङकै सिलसिलामा उहाँको भेट रङ्गकर्मी सुनिल पोखरेलसँग भएको थियो। त्यसपछि उहाँ गुरुकुलसँग जोडिन पुग्नुभयो। टेलिसिरियल ‘भद्रगोल’मा ‘खुपीका बाउ’ भनेर दर्शकले चिन्न थाले। केही नेपाली र बलिउड चलचित्र ‘इन्डियाज मोस्ट वान्टेड’मा समेत अभिनय गर्नुभएका नेपालसँग रङ्गमञ्च र चलचित्रमा आधारित रहेर गोरखापत्रका लागि सुकृत नेपालले गर्नुभएको कुराकानी :
बाह्रै महिना फेसनेबल
फेसन हाम्रो जीवनशैलीको महत्त्वपूर्ण पाटो बनेको छ। फेसनमा युवा जगत्को रुचि बढ्दो छ। फेसन डिजाइनर काव्या शेरचन भन्नुहुन्छ, “फेसन समय मापन गर्ने माध्यम हो। ढुङ्गेयुगबाट सुरु भएको मानव सभ्यतामा फेसनले त्यो बेला खासै रूप लिन सकेको थिएन। लाज ढाक्ने कार्य रुखबिरुवाका पात–पतिङ्गरबाट जानी–नजानी भयो। सायद फेसनको प्रारम्भ र सुरुवात यसैलाई भन्न सकिन्छ।
‘गणेशमान सिंहको सङ्घर्ष’ पुस्तक सार्वजनिक
प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका सर्वोच्च कमान्डर स्वर्गीय गणेशमान सिंहको जीवनका सङ्घर्ष बारेमा लेखिएको ‘गणेशमान सिंहको सङ्घर्ष’ पुस्तक बिहीबार सार्वजनिक गरिएको छ। सिंहकी कान्छी सुपुत्री डा. मीता सिंहले लेख्नुभएको अङ्ग्रेजी भाषाको सो पुस्तकको नेपाली संस्करण सार्वजनिक गरिएको हो। पुस्तकको अनुवाद आम्निका गिरीले गर्नुभएको हो।
‘रङ उत्सव थ्री’ कला प्रदर्शनी
ठमेलस्थित मिथिला येँ आर्ट ग्यालरीमा ‘रङ उत्सव थ्री’ शीर्षकमा तेस्रो अन्तर्राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ। आयोजक संस्था शिवारङ्गले यसअघि दुई पटक रङ उत्सव शीर्षकमा कला प्रदर्शनी आयोजना गरिसकेको छ।
नेपालको काष्ठकलाले मोहित मिलिन्द
सिङ्गापुरका विश्वप्रसिद्ध कलाकार ओङ किम सेङले एक पटक वाटर कलर पेन्टिङ ‘अक्सन’मा राख्नुभएको थियो। त्यो ‘अक्सन’मा केही पेन्टिङ नेपालका थिए। नेपालको काष्ठकला, मठमन्दिर र पुरानो सहरको झल्को दिने ओङ किम सेङको पेन्टिङ त्यही बेला देखेपछि भारतका विख्यात कलाकार मिलिन्द मुलिक नेपालप्रति मोहित बन्नुभयो। सोही नेपालमोहले एकहप्ते कलायात्राका क्रममा मुलिक नेपालमा हुनुहुन्छ।
हिरण्यकशिपुको वध हेर्न रातभर जाग्राम
मल्लकालीन सांस्कृतिक उत्सव ‘कात्तिक नाच’को आठौँ दिन आइतबार राति नरसिंह अवतार नृत्य हेर्न पाटनको मङ्गलबजारमा ठूलो भीड उर्लियो। जति रात ढल्किँदै गयो, त्यति नै कात्तिक नाच हुने ठाउँ मङ्गलबजारको चहलपहल बढ्न थाल्यो। मध्यरातसम्म आइपुग्दा कृष्ण मन्दिर छेउको डबली वरपर थामिनसक्नु भीड थियो। यसको कारण थियो– ऐतिहासिक कात्तिक नाचअन्तर्गत मध्यरातसम्म देखाइने नरसिंह अवतारको हिरण्यकशिपु वध।
गोधूलि पुरस्कारबाट दुर्गादेवी नेपाल सम्मानित
विराटनगर निवासी ८५ वर्षीय दुर्गादेवी नेपाललाई आज काठमाडौँमा ‘गोधूलि पुरस्कार’ प्रदान गरियो । ताम्रपत्र सहित १० हजार रुपियाँ राशिको सो पुरस्कार ग्रहण गर्न उहाँ ओछ्यानबाट उठ्नु भएको थियो ।
दुई कृति सार्वजनिक
नेपालभाषाका साहित्यकारद्वय मोतीलक्ष्मी शाक्यको प्रबन्ध सङ्कलन ‘झिगु नेवाः संस्कार व संस्कृतिया धुकूपिकू’ (हाम्रो नेवार संस्कार र संस्कृतिको ढुकुटी) र मनदेवी ताम्राकारको कथासङ्ग्रह ‘छेँदुने’ (घरभित्र) नामक पुस्तक सार्वजनिक भएको छ।
मागल गीत सिक्दै नयाँ पुस्ता
विवाह र व्रतबन्धका बेला गाइने मागल गीत हुम्लाका पुराना र वृद्ध महिलाबाट नयाँ पुस्ताले सिक्न थालेका छन्। शुभ कार्यमा यो गीत अनिवार्य भएकाले नयाँ पुस्ताका महिलाले यसलाई सिक्न थालेका हुन्। सिमकोट गाउँपालिका–५ की बाँचु रावतले विवाह र व्रतबन्धमा महिलाले अनिवार्य रूपमा गाइने मागल सिपालु पुराना महिलाबाट सिक्न थालिएको बताउनुभयो। हुम्लामा विवाह, व्रतबन्ध र अन्य शुभ कार्यमा यो गीत अनिवार्य रूपमा गाउनुपर्छ।
विद्यापति मैथिली भाषा साहित्य पुरस्कार चौधरीलाई
विद्यापति पुरस्कार कोषले २०७९ मा प्रदान गरिने मैथिली भाषाको विभिन्न चार विधाको पुरस्कार घोषणा गरेको छ । कोषका सदस्य सचिव रुद्रकुमार झाले आइतबार विज्ञप्तिमार्फत पुरस्कारबारे जानकारी गराउनुभएको हो ।
साहित्यकार खनालका एक्काइसौँ कृति ‘भजनहरू’ सार्वजनिक
साहित्यकार महेश्वर खनालका एक्काइसौँ कृति ‘भजनहरू’ प्रकाशित भएको छ ।
एक युवतीको सङ्घर्षको कथा सुनकेशरी
‘सुनकेशरी’ कर्णाली प्रदेशको प्रचलित लोककथामा आधारित नाटक हो। एक युवतीले आफ्नो सुन्दरताका कारण भोग्नु परेका तीतामीठा सङ्घर्षको कथालाई नाटकमा बुनिएको छ। सुनकेशरी नाटककी प्रमुख चरित्र हुनुहुन्छ। कर्णालीका सांस्कारिक गतिविधिमा गाइने मागलगान गाउन सिपालु सुनकेशरी आफ्नो आकर्षक रूप तथा सुनौला केशराशिका कारण पनि अत्यन्तै प्रसिद्ध हुनुहुन्छ।
