न्यूयोर्क (अमेरिका), जेठ २९ गते । इजरायल–हमास युद्धको कारण पश्चिम एसियामा बढ्दो तनावको बिच हाल आठौँ महिनामा गुज्री रहेको छ ।यसै बिच राष्ट्रसङ्घीय सुरक्षा परिषद्ले सोमबार गाजामा स्थायी युद्धविराम र बन्धकहरूको रिहाइको लागि अमेरिकी प्रस्ताव पारित गर्यो ।
अमेरिकाले तयार पारेको पाठले हमासलाई राष्ट्रपति जो बाइडेनले मे –३१ मा घोषणा गरेको युद्धविराम प्रस्ताव स्वीकार गर्न आह्वान गरेको छ, जसलाई इजरायलले पहिले नै स्वीकार गरिसकेको छ ।
भिटो शक्ति प्रयोग नगर्ने निर्णय पछि प्रस्तावको पक्षमा १४ मत, विरुद्ध शून्य र रुसद्वारा एक अनुपस्थितिका साथ प्रस्ताव पारित भएको थियो ।
राष्ट्रसङ्घका अनुसार स्वीकृत प्रस्तावको उद्देश्य तीन चरणमा व्यापक युद्धविराम सम्झौतामा पुग्नु हो ।
पहिलो चरणमा “महिला, वृद्ध र घाइते लगायत बन्धकको रिहाइ, मारिएका बन्धकको अवशेष फिर्ता र प्यालेस्टिनी कैदीहरूको आदानप्रदान’’ गरी तत्काल, पूर्ण युद्धविरामको आह्वान गरिएको छ ।
यसले इजरायली सैनिकहरूलाई गाजाको जनसङ्ख्या भएका क्षेत्रहरू छोडी प्यालेस्टिनीलाई आफ्नो घर तथा समुदायमा फर्कन अनुमति दिन र मानवीय सहायता व्यापक र सुरक्षित रूपमा वितरण गर्न माग गर्दछ ।
राष्ट्रसङ्घका अनुसार दोस्रो चरणले “गाजामा रहेका सबै बन्धकहरूको रिहाइ र गाजाबाट इजरायली सेनाको पूर्ण फिर्तीको बदलामा’’ शत्रुताको स्थायी अन्त्ये अनुभूति गर्नेछ ।
अर्कोतर्फ, तेस्रो चरणमा “गाजाका लागि प्रमुख बहु–वर्षीय पुनर्निर्माण योजना’’ हुनेछ र पट्टीमा मृतक बन्धकको अवशेषहरू इजरायललाई फिर्ता गरिनेछ ।
राष्ट्रपति बाइडेनले उक्त सम्झौतालाई “युद्धविराम मात्र नभई अनिवार्य युद्धको स्थायी अन्त्ये गर्ने सम्झौताको रूपमा वर्णन गर्नु भएको थियो । उहाँले सम्झौताका सर्तहरू कतारले हमासको नेतृत्वलाई हस्तान्तरण गरेको बताउनुभएको थियो ।
यसैबिच, संयुक्त राष्ट्रका लागि अमेरिकी राजदूत लिन्डा थोमस–ग्रीनफिल्डले यदि हमासले सुरक्षा परिषद्ले अनुमोदन गरेको सम्झौतामा सहमत भयो भने लडाइँ रोक्न सक्ने बताउनु भएको थियो ।
उहाँले हमासले अब स्पष्ट रूपमा अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय सम्झौताको पछाडि एकजुट भएकाले जीवन जीवन बचाउन गाजामा प्यालेस्टिनी नागरिकहरूलाई पुनर्निर्माण र निको हुन मद्दत गर्नेछ । “बन्धकहरूलाई आठ महिना कैदपछि उनीहरूका परिवारसँग पुनर्मिलन गर्ने सम्झौताको पछाडि एकजुट हुनुहोस् ।’’
राजदूत थोमस–ग्रीनफिल्डले वर्तमान अवस्थाबाट टाढा रहने मौका र अमेरिकाले इजरायलले जिम्मेवारी सुनिश्चित गर्न सहयोग गर्नेछ, तथापि, सबै “हमासले सम्झौता स्वीकार गरेको मानेर’’ गरिनेछ ।
प्रस्तावमा, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्ले गाजा पट्टीमा जनसाङ्ख्यिक वा क्षेत्रीय परिवर्तनको कुनै पनि प्रयासलाई अनुमति दिँदैन, जसमा एन्क्लेभको क्षेत्र घटाउने कार्य पनि समावेश छ ।
यसले दुई–राज्य समाधानको दृष्टिकोणप्रति परिषद्को “अटुट प्रतिबद्धता पनि दोहोर्याउँछ ।’’ यस सन्दर्भमा प्यालेस्टिनी प्राधिकरणअन्तर्गत वेस्ट बैङ्कसँग गाजा पट्टीलाई एकीकृत गर्ने महत्त्वलाई जोड प्रस्तावमा गरिएको छ ।
अक्टोबर–७ मा हमासले गरेको आक्रमणपछि गाजामा द्वन्द्व बढेको थियो, जहाँ करिब दुई हजार पाँच सय आतङ्ककारीले गाजा पट्टीबाट इजरायलको सीमा पार गर्दा हताहत र बन्धकहरू कब्जा गरियो ।
त्यसबेला देखि इजरायलले गाजा आक्रमणलाई नागरिक हताहत कम गर्ने प्रयास गर्दै सम्पूर्ण आतङ्कवादी समूहलाई उन्मूलन गर्ने लक्ष्यका साथ हमासको पूर्वाधारलाई लक्षित गरेको बताएको छ । रासस/एएनआई
