सबैको प्रिय बन्नु पर्छ निजामती सेवा
सरकारले आइतबार २२ औँ निजामती सेवा दिवस भव्य रूपमा मनाउँदै छ । विगत पाँच वर्षदेखि ‘व्यावसायिक र सिर्जनशील प्रशासन : विकास, समृद्धि र सुशासन’ भन्ने एउटै नाराका साथ निजामती सेवा दिवस मनाउने गरिएको छ । तत्कालीन प्रधानमन्त्री टङ्कप्रसाद आचार्यको पालामा २०१३ भदौ २२ गते निजामती सेवा ऐन जारी भएको दिनको स्मरणमा २०६१ सालदेखि सरकारले निजामती सेवा दिवस मनाउँदै आएको हो ।
निसी राज्य : मगरातको निसानी
प्राचीन आर्याव्रत भूमि अफगानिस्तानमा ‘मगरान्’ क्षेत्र छ, यता नेपालको पूर्वमध्यकालीन इतिहासमा ‘मगरात’ क्षेत्र रहेको इतिहास प्रमाण फेला पर्छ । भेरीपूर्व र मस्र्याङ्दीपश्चिमको भूभागलाई त्यस बखत मगरात भनेर सम्बोधन गरिन्थ्यो ।
विसं १९९५ मै तिरो तिरेका प्रमाण छन्
भारतले अतिक्रमण गरेको व्यास गाउँपालिका–१ का गाउँ नाबी, कुटी र गुञ्जीसहित लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी क्षेत्र नेपालको भएको प्रमाण दार्चुलाको मालपोत कार्यालयमा सुरक्षित छ ।
सङ्घीय निजामती विधेयक : राखिने भयो विश्राम अवधि
राष्ट्रिय सभाको विधायन व्यवस्थापन समितिले सङ्घीय निजामती सेवा विधेयक–२०८० मा राजपत्राङ्कित विशिष्ट वा प्रथम श्रेणीको पदबाट सेवा निवृत्त भएको व्यक्तिलाई दुई वर्षसम्म संवैधानिक वा कूटनीतिक नियुक्ति तथा नेपाल सरकारले गर्ने अन्य कुनै नियुक्ति लिन नहुने ‘विश्राम अवधि’ (कुलिङ अफ पिरियड) राख्न सहमति जुटाएको छ । राष्ट्रिय सभाको समितिले सो विषयमा सहमति गरेसँगै प्रतिनिधि सभाले गरेको त्रुटि सच्चिएको छ ।
लय समात्दै अर्थतन्त्र
अर्थतन्त्रले क्रमशः लय समात्दै छ । कोरोना, रुस–युक्रेन युद्ध जस्ता बाह्य परिस्थितिका कारण विश्व अर्थतन्त्रमा नै मन्दीको असर जस्तो बाह्य समस्या र आन्तरिक आर्थिक शिथिलताले खस्केको अर्थतन्त्रमा सुधार आउँदै गरेको सूचकहरूले देखाएका छन् ।
बरालिएको तिज भाका
आध्यात्मिक मान्यता नियाल्दा प्रेम तपस्या हो– तिज । शिवकालीन प्रेम प्राप्तिको समर्पण हो– तिज । नेपाली हिन्दु समाजमा संस्कृतिका रूपमा परापूर्वकालदेखि तिज मनाइँदै आएको छ । पौराणिक कथा अनुसार पार्वतीले शिव भगवान्लाई प्राप्त गर्न उपवास गर्दै आराधना गरेको दिनको संस्मरण हो– तिज पर्व ।
बेवास्तामा सङ्घीयताअघिका अभिलेख
सङ्घीयता कार्यान्वयनअघि जिल्लामा रहेका कतिपय कार्यालय प्रदेश र स्थानीय तहमा हस्तान्तरण भए तर अहिले ती कार्यालयका महत्वपूर्ण कागजात छरपस्ट र बेवारिसे अवस्थामा छन् । कतिपय राष्ट्रिय महत्वका अभिलेख, ऐतिहासिक दस्ताबेज, महत्वपूर्ण सम्झौतापत्र अभिलेखीकरण हुन नसक्दा कागजात नै नष्ट हुने खतरामा पुगेका छन् ।
नेपाली भूमिमाथि चीन–भारत सम्झौता: कूटनीतिक संवादबाटै समाधान
दुई छिमेकी देश चीन र भारतले भदौ ३ गते नेपालको भूभाग कालापानी, लिम्पियाधुरा र लिपुलेकबाट सीमापार व्यापारसहितको सम्झौता गरेका छन् ।
अनावश्यक कर्मचारी भर्ती बन्द गरिने
सङ्घीयता कार्यान्वयन भएपछि सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय तिनै तहमा अनावश्यक कर्मचारीको दरबन्दी सिर्जना गरी कर्मचारी भर्ती गर्न थालेपछि सरकारले राष्ट्रिय मापदण्डमार्फत अनावश्यक कर्मचारी भर्ती रोक्ने भएको छ ।
द्रुतमार्ग कुर्दै चोभार बन्दरगाह
काठमाडौँको चोभारस्थित चोभार सुक्खा बन्दरगाह (ड्राइपोर्ट) सञ्चालनमा आएको तीन वर्ष बितिसक्दा पनि प्रभावकारी रूपमा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । चीनसँगका तातोपानी र रसुवागढी तथा भारतसँगको वीरगन्ज भन्सारबाट चुहिएका सामग्रीबाट जेनतेन चल्दै आएको सुक्खा बन्दरगाह प्राकृतिक विपत्का कारण चीनसँगको नाका सञ्चालनविहीन हुँदा सुनसान छ । सुक्खा बन्दरगाहको मुख्य आधार रेखाका रूपमा रहेको काठमाडौँ तराई मधेश द्रुतमार्ग निर्माणमा भएको विलम्बले अझै पूर्ण सञ्चालन हुने कहिले भन्ने अन्योल छ ।
