फर्काइँदै सप्तपाताल
स्मरण गरौँ– विक्रम संवत् १९९० को महाभूकम्प । ललितपुर मङ्गलबजारको कोतमा रहेको पाटन स्कुल (हाल : पाटन मावि) को भवन पनि क्षतिग्रस्त भयो । लगनखेलको पोखरीका डिलमा बाँस र परालको टहरा बनाई स्कुल सारियो । तीन वर्षसम्म त्यसै स्थानमा स्कुल रह्यो ।
अध्यागमनमा शुभयात्रा र स्वागत
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको अध्यागमन कार्यालयका कर्मचारीले यात्रुसँग अनिवार्य मिजासिलो भएर प्रस्तुत हुनुपर्ने आचारसंहिता लागु गरिएको छ । कार्यालयले शुक्रबार आचारसंहिता जारी गर्दै यात्रुसँग थोरै र आवश्यक प्रश्न मात्र गर्ने, खाडी मुलुकलगायतका देशमा श्रमका लागि जाने यात्रुलाई विशेष सम्मानयुक्त शब्द प्रयोग गर्नुपर्ने र रुखो
शिक्षामा सुधारोन्मुख कर्णाली
विसं २०८१ को माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) मा कर्णालीले अघिल्लो वर्षको तुलनामा १४ प्रतिशतले सुधार गरेको छ । २०८० सालको एसइईमा कर्णालीमा उत्तीर्ण प्रतिशत ४२ भएकोमा यस पटक १४ प्रतिशतले सुधार गरी ५६.७८ प्रतिशत भएको हो ।
-original-thumb.jpg)
बाढी आयो तर आएन खबर
पूर्वसूचनाको सञ्जाल बलियो नहुँदा तिब्बतमा भएको हिमताल विस्फोटले नेपालमा ठुलो जनधनको क्षति गरायो । मङ्गलबार बिहानै हिमबाढी नेपाल प्रवेश गर्यो । त्यो हिमबाढीको खबर तल्लो तटीय क्षेत्रमा पुग्नै सकेन । बाढी भित्रिसकेपछि खबर गर्ने अवसर पनि नेपाल र चीन सीमाका सरोकारवालाले पाएनन् । सीमाक्षेत्रस्थित सुक्खा बन्दरगाहका मजदुरको समेत ज्यान गयो ।
चीनको तिब्बतस्थित हिमताल फुट्दा रसुवागढीमा बाढी
नेपालमा हिउँ पग्लेर बाढी आउने क्रम बढेको छ, जसले यहाँ जनधनको क्षति हुने उच्च जोखिम बढाएको छ ।
वर्षा भएकै थिएन, आयो बाढी
मङ्गलबार बिहानै भोटेकोशीमा भीषण बाढी आयो तर सोमबार रातिदेखि कोरला नाकादेखि माथि तिब्बती क्षेत्र र नेपाली भूभागमा हल्कादेखि मध्यमसम्मको वर्षा पनि भएको थिएन । भोटेकोशी हुँदै नेपाल पसेको भीषण बाढीको वास्तविकता पत्ता लगाउन नेपाल–चीन सरकारस्तरीय र मौसम तथा विपत्जन्य संस्थाले सम्बन्धित निकायसँग समन्वय गरिरहेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ । बाढीले नेपालमा ठुलो जनधनको क्षति गरेपछि विभागले घटनाको अध्ययन सुरु गरेको हो ।
सेवा बन्द गरेर आन्दोलनमा चिकित्सक (फोटो फिचर)
उपभोक्ता अदालतको फैसलामा असन्तुष्टि जनाउँदै चिकित्सक सोमबारदेखि आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । नेपाल चिकित्सक संघको आह्वानमा आन्दोलनमा उत्रिएका चिकित्सकले मंगलबार आकस्मिक र सघन उपचार बाहेकका सेवा बन्द गरेका छन् ।
चिकित्सक आन्दोलनले बिरामीलाई सास्ती
चिकित्सकहरूले गरेको आन्दोलनका कारण बिरामी उपचार पाउनबाट वञ्चित भएका छन् । उपभोक्ता अदालतले गरेको फैसलाविरुद्ध चिकित्सकहरू चरणबद्ध आन्दोलनमा उत्रिँदा बिरामीलाई भने सकस भएको छ । सोमबार चिकित्सक सङ्घको आह्वानमा देशभरका सरकारी तथा निजी अस्पतालमा आकस्मिकबाहेकका स्वास्थ्य सेवा ठप्प भएका छन् ।
सम्पत्ति सार्वजनिक गर्ने नयाँ प्रस्ताव
निर्वाचन, मनोनयन र नियुक्तिबाट सार्वजनिक पद धारण गर्ने व्यक्तिले चलअचल सम्पत्तिसहित तोकिएको विवरण वार्षिक रूपमा सार्वजनिक गर्नुपर्ने व्यवस्थासहित सरकारले स्वार्थको द्वन्द्वसम्बन्धी विधेयक मसौदा गरेको छ । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषद् कार्यालयले स्वार्थको द्वन्द्व व्यवस्थापनसम्बन्धी विधेयक सुझावका लागि सार्वजनिक गरेको हो ।
वायु प्रदूषण घटाउन कार्ययोजना
सरकारले वायु प्रदूषणजन्य विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापनसम्बन्धी पाँचबर्से कार्ययोजना २०८२–२०८७ ल्याउने तयारी गरेकोे छ ।
निजामती कानुनमा सधैँ चलखेल
कर्मचारी समायोजन विधेयकमा राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिको प्रतिवेदन पेस र प्रतिनिधि सभाबाट पारितको तयारी २०७५ फागुन ३ गते थियो । अध्यादेश प्रतिस्थापन विधेयक भएकाले करिब एक सातामा सङ्घीय संसद्का दुवै सदनबाट पारित र प्रमाणीकरण हुनुपर्ने समयसीमाको दबाबमा संसद् थियो ।
५२ पदाधिकारीको नियुक्ति सदर
दुई तिहाइभन्दा बढी कार्यकाल पूरा भइसकेपछि संवैधानिक निकायमा नियुक्त ५२ पदाधिकारीको नियुक्ति सर्वोच्च अदालतले सदर गरेको छ ।
स्वदेश फर्कन लामबद्ध हुँदै छन् विज्ञ
सन् २००९ मा इन्जिनियर डाक्टर प्रमोद ढकाल क्यानडाको बेल नर्दन रिसर्च ल्याब्रोटरिस्टमा अनुसन्धाताको जिम्मेवारीमा हुनुहुन्थ्यो । १४ वर्षअघि सन् २०११ मा नेपालमा खुला विश्वविद्यालय निर्माण गर्ने र अनुसन्धानात्मक कार्य आरम्भ गर्ने योजना बुनेर उहाँ स्वदेश फर्किनुभयो ।
प्रतिस्पर्धाको चुनौतीबिच नेवानिको यात्रा
नेपाल वायुसेवा निगम मङ्गलबार स्थापनाको ६८ औँ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । २८ सिट क्षमतायुक्त डोग्लस डिसी तीन डाकोटाबाट सेवा आरम्भ गरेको निगमले विभिन्न आरोह अवरोहका बिच हाल वाइडबडी ए ३३०–२०० सिरिजका विमानमार्फत हवाई सेवा दिँदै आएको छ ।
यो वर्ष उत्पादन बढ्ने विश्वास
असार १५ अर्थात् धान दिवस । मानो रोपेर मुरी उब्जाउने दिनका रूपमा नेपालमा मनाइँदै आएको छ । जस अनुसार देशभर उत्सवका रूपमा धान रोपाइँ हुँदै छ ।
एसइईको नतिजामा सुधार
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) को नतिजा गत वर्षको तुलनामा राम्रो सुधार भएको छ । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड, परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको नतिजा अनुसार २०८१ सालको परीक्षामा ६१.८१ प्रतिशत परीक्षार्थी उत्तीर्ण भएका छन् ।
‘हाम्रो खुसी’ ले फेरिदियो बानी
“म स्कुलबाट घर जानेबित्तिकै ‘ड्रेस’ नखोली, हातमुख पनि नधोई पाएसम्म मोबाइल हेर्थें, नभए टिभी हेर्न थाल्थेँ तर अहिले घर जानेबित्तिकै लुगा फेर्छु, हातमुख धुन्छु । ममीले जे खाजा तयार गरिदिनुभएको छ, त्यो खान्छु ।
बाह्य सम्पर्कले जोखिममा आदि–संस्कृति
जङ्गलमा फिरन्ते जीवन बिताउँदै आएका लोपोन्मुख राउटे समुदायको सांस्कृतिक अस्तित्व र जनजीवन असुरक्षित हुन थालेको छ । बाह्य समाजमा घुलमिल हुन थालेपछि उनीहरूको सांस्कृतिक अस्तित्व र जनजीवन असुरक्षित हुन थालेको हो ।
चक्रपथमा छैनन् सार्वजनिक शौचालय
काठमाडौँ उपत्यकाको २७ किलोमिटरको चक्रपथमा सार्वजनिक यातायातलक्षित शौचालय नहुँदा चालक, सहचालक र यात्रु समस्यामा पर्ने गरेका छन् । एक पटक चक्रपथ परिक्रमा गर्न साढे दुईदेखि तीन घण्टा लाग्छ । दिनभरि सवारी चलाउने चालक सहचालक सार्वजनिक शौचालय नहुँदा चिनेको पेट्रोल पम्प वा पुलमुनि जान बाध्य छन् ।
विद्युतीय सवारी : आकर्षण बढ्दो, चालक अन्योल
विद्युतीय सवारीसाधनप्रति आकर्षण बढ्दो छ । पेट्रोलियम पदार्थबाट चल्ने निजी तथा सार्वजनिक सवारीसाधनलाई क्रमशः विद्युतीय सवारीसाधनले विस्थापन गर्दै छन् तर दक्ष र प्राविधिक ज्ञान नहुँदा विद्युतीय सवारीसाधन दुर्घटना भइरहेका छन् ।
घरमै विदेशी ‘पिएचडी’, छैन मान्यता
घरमै बसेर विदेशी विश्वविद्यालयमा भर्ना हुने तर नपढी विद्यावारिधि (पिएचडी) को उपाधि लिने प्रवृत्ति बढेको छ ।
शिष्ट सभामा अशिष्ट व्यवहार
संसद्भित्रको वाक् स्वतन्त्रतालाई संवैधानिक उन्मुक्ति भए पनि सभामा हुने छलफल शिष्ट र नैतिकता प्रतिकूल हुन नहुने बन्धन सांसदलाई छ तर पछिल्लो समय सार्वजनिक नैतिकता र असंसदीय शब्द/शब्दावलीको प्रयोग बग्रेल्ती हुन थालेका छन् ।
सोलुदेखि एमआइटीसम्मको कठिन यात्रा
‘आरोहणका बादसाह’, हिमाली क्षेत्रमै बसोबास र हिमालका चुचुरा चुम्ने शेर्पा समुदाय साहसी आरोहीको पहिचानबाट विश्व परिचित छ ।
सम्पन्न आयोजनाको प्राविधिक परीक्षण : नियममा छ, छैन व्यवहार
निर्माण सम्पन्न आयोजनाहरूको तेस्रो पक्ष प्राविधिक परीक्षण (थर्ड पार्टी टेक्निकल अडिट) नै नगरी हस्तान्तरण, उद्घाटन तथा सञ्चालन हुने गरेको पाइएको छ ।
राजनीतिमा मधेशका महिला
राजनीतिक आन्दोलनमा महिला सहभागिताको इतिहास खोतल्ने हो भने शताब्दी नाघिसकेको छ ।
