सुन प्रतितोला एक लाख पाँच सय पुग्यो
नेपाली सुनचाँदी बजारमा आज छापावाल सुनको कारोबार मूल्य प्रतितोला रु. एक लाख पाँच सय तोकिएको छ ।
चितवनमा विद्युतीय सवारी चार्जिङ स्टेशन सञ्चालनमा
चितवनमा विद्युतीय सवारी चार्जिङ स्टेशन सञ्चालनमा आएको छ । भरतपुरको केन्द्रीय बस टर्मिनलमा निर्माण गरिएको दुई चार्जिङ स्टेशन सञ्चालनमा ल्याइएको हो । जिल्लाका तीन ठाउँमा चार्जिङ स्टेशन निर्माण गरिएको छ ।
बढ्न थाल्यो अण्डाको मूल्य
चितवन, पुस ३ गते । लागत मूल्यभन्दा निकै कममा बिक्री भइरहेको अण्डाको मूल्य बढ्न थालेको छ । बजारमा माग बढ्दै गएपछि शनिबारबाट चितवनलाई आधार मानेर बजार मूल्य ३० गोटा (एक क्रेट) को रु. तीन सय ६० तय गरिएको हो । नेपाल लेयर्स कुखुरापालक सङ्घको बैठकले बिक्री मूल्य तय गरेको हो ।यसअघि अण्डाको मूल्य प्रतिक्रेट रु. तीन सयमा बिक्री हुँदै आएको थियो । सङ्घका अध्यक्ष विनोद पोख्रेलका अनुसार अहिलेको लागत मूल्य प्रतिक्रेट रु. चार सय ३५ पर्न आउँछ । उहाँले भन्नुभयो, “पाँच वर्षअघि दानाको मूल्य प्रतिकिलो रु. ३० हुँदा अण्डा प्रतिक्रेट रु. तीन सयमा बिक्री हुन्थ्यो । अहिले दाना प्रतिकिलो रु. ६५ पर्दा अण्डाको मूल्य उस्तै छ ।”औषधिलगायत अन्यमा पनि मूल्य दोब्बर भएको उहाँको भनाइ छ । एक वर्ष छ महिनाअघि अण्डाको मूल्य प्रतिक्रेट रु. चार सय पाँच पुगेर एकोहोरो ओरालो लागेको हो । त्यतिबेला खुद्रा मूल्य प्रतिगोटा रु. १६ थियो । नेपालमा अण्डा उत्पादन गर्ने कृषक एवं व्यवसायी सङ्गठित भएर व्यवसाय बचाउन लागिपरेको पोेख्रेल बताउनुहुन्छ ।हालै मात्र देशभरका धेरै कुखुरापालक व्यवसायी सङ्गठित भएर अघि बढेका हुन् । पोख्रेलले लागत मूल्यसम्म पाउन सके पनि कृषकहरू बच्न सक्ने बताउनुभयो । हाल नेपालमा दैनिक ४० लाख अण्डा उत्पादन हुँदै आएको छ । अण्डाको महत्व बुझाउन सकेमा अण्डाको माग दोब्बर हुने व्यवसायी बताउँछन् । बिचौलियाको चलखेललाई रोकेर कृषकको हितमा सरकार लाग्नुपर्ने व्यवसायीको भनाइ छ ।उहाँले भन्नुभयो, “सरकारले ध्यान नदिए आत्मनिर्भर पोल्ट्री व्यवसाय धराशायी हुन्छ ।” निजी क्षेत्रको अण्डा उत्पादनका लागि मात्र पोल्ट्री व्यवसायमा रु. एक खर्बभन्दा बढी लगानी छ । यसको आधाभन्दा बढी बैंकको ऋण भएको व्यवसायी बताउँछन् ।
बजेटबारे जानकारी गराउन परिपत्र
सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले आठवटा स्थानीय तहलाई चालू आर्थिक वर्षको नीति कार्यक्रम र बजेट सभाबाट पास गरी सोको जानकारी गराउन परिपत्र गरेको छ । असार १० गतेभित्र सभामा बजेट पेस गरी असार मसान्तभित्र सभाबाट बजेट पारित गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था भए पनि ती स्थानीय तहले अहिलेसम्म पनि सभाबाट बजेट पास नगरेपछि मन्त्रालयले बिहीबार परिपत्र गरेको हो ।
किसान सस्तोमा उखु बेच्न बाध्य
रौतहटको श्रीराम सुगर मिल बन्द भएपछि रौतहटका उखु उत्पादक किसानले कम मूल्यमै सखर उद्योगलाई उखु बिक्री गर्न थालेका छन् । रौतहटको अर्को बाबा बैजुनाथ सुगर मिलले क्रसिङ सुरु नगरेका कारण पनि किसान सखर उद्योगलाई उखु बेच्न बाध्य भएका हुन् । गत वर्ष सरकारले उखुको समर्थन मूल्य प्रतिक्विन्टल ५९० रुपियाँ तोकेको थियो । यस वर्ष मूल्य तोक्न ढिला भएको छ । किसानले सखर उद्योगलाई प्रतिक्विन्टल चार सय रुपियाँमा उखु बेचेका छन् ।
श्रमिकको पुनः एकीकरणमा स्थानीय तहको भूमिका महत्त्वपूर्ण
आप्रवासी श्रमिक र उनीहरूका परिवारका सदस्यको अधिकार संरक्षण गर्ने उद्देश्यका साथ अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी श्रमिक दिवस सप्ताह शुक्रबारदेखि सुरु भएको छ । सो अवसरमा शुक्रबार सुरक्षित आप्रवासनका लागि राष्ट्रिय सञ्जालले सप्ताहव्यापी कार्यक्रमको पहिलो दिन वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएका श्रमिकको पुनः एकीकरणसम्बन्धी छलफल गरेको हो । छलफलमा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका र रोजगारीमा जाने श्रमिकको हकहितको संरक्षणका लागि स्थानीय तहबाट पुनः एकीकरणको काम गर्नुपर्ने तत्काल हुनुपर्ने आवश्यकता औँल्याइयो ।
नवप्रवर्तनमा नेपाल कमजोर
विश्वव्यापी नवप्रवर्तन सूचकमा नेपालले कुनै सुधार गर्न नसकेको पाइएको छ । विश्व बौद्धिक सम्पत्ति सङ्गठन (वाइपो)ले हालै सार्वजनिक गरेको ‘ग्लोबल इनोभेसन इन्डेक्स २०२२’ प्रतिवेदनमा नवप्रवर्तनमा नेपालको स्थिति कमजोर नै देखिएको हो । सूचकमा समेटिएका १३२ देशमध्ये नेपाल १११औँ स्थानमा रहेको छ । सन् २०२१ मा पनि नेपाल सूचकको सोही स्थानमा थियो । वाइपोले तयार गरेको प्रतिवेदनमा विभिन्न सातवटा विषयअन्तर्गत ८१ वटा सूचकलाई आधार मानिएको छ, जसअन्तर्गत व्यवसायको सहजता, बजारको सहजता, पूर्वाधार, मानव पुँजी तथा अनुसन्धान, सङ्गठन, रचनात्मक नतिजा, ज्ञान तथा प्रविधिसम्बन्धी आविष्कारलाई सूचकको मुख्य विषय मानिएको छ ।
आधाले घट्यो वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता
चालू आर्थिक वर्षको पाँच महिनामा वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता आधाले घटेको छ । उद्योग विभागका अनुसार साउनदेखि मङ्सिर महिनासम्म १११ परियोजनामार्फत १२ अर्ब ४४ करोड ९२ लाख ८८ हजार ७०४ रुपियाँको विदेशी लगानी प्रतिबद्धता आएको हो । गत वर्ष सो अवधिमा १२२ परियोजनामार्फत २९ अर्ब ९५ करोड रुपियाँ वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता आएको थियो ।
दूरसञ्चार सेवा विस्तारमा स्थानीय सरकारको सहयोग अपरिहार्य
दूरसञ्चार सेवा विस्तारमा स्थानीय तहको भूमिका आवश्यक भएको सेवाप्रदायकले जनाएका छन् । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले शुक्रबार विराटनगरमा आयोजना गरेको प्रादेशिक अन्तक्र्रियामा दूरसञ्चार सेवाप्रदायक संस्थाका अधिकारीले यस्तो धारणा व्यक्त गरेका हुन् । कार्यक्रममा प्रदेश १ का मुख्यमन्त्री राजेन्द्रकुमार राईले नागरिकले सहज रूपमा सञ्चार सेवा नपाएको भन्दै सबै क्षेत्रमा सम्पर्क हुने सुनिश्चितता आवश्यक रहेको बताउनुभएको थियो । सेवा विस्तारका लागि प्रदेश सरकार र स्थानीय तहले गर्नुपर्ने सहयोग र समन्वय अभाव हुन नदिने उहाँले बताउनुभयो ।
आम्दानीले थेग्दैन सरकारको खर्च
खर्चअनुसार आम्दानी नबढ्दा सरकारको आम्दानी र खर्चमा तालमेल देखिन छाडेको छ । आम्दानीका स्रोत सङ्कुचित बन्दै गइरहेको र खर्चमा भने कुनै नियन्त्रण नहुँदा सरकारी ढुकुटी घाटामा देखिएको हो । महालेखा नियन्त्रक कार्यालयका अनुसार चालू आर्थिक वर्षको मङ्सिर मसान्तसम्म सरकारको कुल आम्दानीभन्दा खर्च ७७ अर्ब ३८ करोड रुपियाँले बढी छ । कार्यालयको तथ्याङ्कअनुसार मङ्सिरसम्म सरकारले विभिन्न शीर्षकमा कुल तीन खर्ब ३७ अर्ब ८२ करोड रुपियाँ आम्दानी गरेको छ जब कि सरकारको खर्च चार खर्ब ३५ अर्ब रुपियाँ नाघेको छ ।
कालीगण्डकी कोरिडोरमा सुविधासम्पन्न होटल
कालीगण्डकी कोरिडोरमा सुविधासम्पन्न होटल सञ्चालनमा आएको छ । बेनी–जोमसोम–कोरला सडकखण्डअन्तर्गत म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–२, भुरुङ तातोपानीमा करिब ३५ करोड रुपियाँको लगानीमा होटल नेचुरल स्प्रिङ सञ्चालनमा ल्याइएको हो । अन्नपूर्ण पदमार्ग र जोमसोम भ्रमणमा आउने पर्यटकलाई लक्षित गरेर युवा व्यवसायी राजु हमालले यस क्षेत्रकै ठूलो होटल सञ्चालनमा ल्याउनुभएको हो । हमालले यसअघि सदरमुकाम बेनीमा व्यापार गर्दै आउनुभएको थियो ।
श्रमिकलाई क्षतिपूर्ति दिलाउन आग्रह
आप्रवासन श्रमिकका क्षेत्रमा कार्यरत सङ्घसंस्थाले आप्रवासी श्रमिकको पीडालाई बेवास्ता गर्न नहुने भन्दै फिफा अध्यक्ष जियानी इन्फान्टिनोलाई खुला पत्र लेखेका छन् । कतारमा रङ्गशाला बनाउने काममा नेपाली श्रमिकले भोगेको दुव्र्यवहारको क्षतिपूर्ति दिलाउन पर्ने भन्दै अहिले हजारौँ दर्शक रमाइरहेको ठाउँमा श्रमिकले भोगेको पीडालाई बेवास्ता गर्न नहुने भन्दै ती नेपाली सङ्घसंस्थाले खुला पत्र लेखेका हुन् ।
आयात प्रतिबन्ध खुला
गत वैशाखदेखि केही वस्तुको आयातमा लगाइएको प्रतिबन्ध शुक्रबारदेखि खुला भएको छ । सरकारले विदेशी मुद्रा सञ्चिति घटेको भन्दै गत वैशाख १३ गतेदेखि केही वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । मङ्सिर २० गतेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले उक्त प्रतिबन्ध पुस १ गतेदेखि खुला गर्ने निर्णय गरेको थियो । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. नारायण रेग्मीले केही वस्तुको आयातमा लगाएको प्रतिबन्ध शुक्रबारदेखि खुला भएको जानकारी दिनुुभयो । आयातमा लगाएको प्रतिबन्ध खुला भएसँगै शुक्रबारदेखि व्यवसायीले एलसी (प्रतीतपत्र) खोलेर गाडी, मोबाइल, मदिरा र मोटरसाइकलको आयात गर्न पाउनेछन् ।
नेपाल आयल निगमले घटायो इन्धनको मूल्य
शुक्रबार राति १२ बजेदेखि लागू हुनेगरी निगमले पेट्रोल, डिजेल र मट्टीतेलको मूल्य प्रतिलिटर ३–३ रुपियाँ घटाएको हो ।
विदेश पुग्छ टोखाको चाकु
माघे सङ्क्रान्ति आउन केही समय बाँकी रहँदा काठमाडौंको उत्तरी क्षेत्र टोखाका उद्योगीलाई चाकु बनाउन भ्याइनभ्याइ भएको छ ।
सुर्खेत विमानस्थलमा एटिआर–७२ जहाजबाट उडान सुरु
कर्णाली प्रदेशको राजधानी सुर्खेतमा रहेको विमानस्थलमा एटिआर–७२ जहाजबाट आज (शुक्रबार)देखि नियमित उडान सुरु भएको छ ।
बागलुङमा २४ करोडभन्दा बढीको सुन्तला उत्पादन
बागलुङमा यस वर्ष सुन्तला उत्पादनमा वृद्धि भएको छ । बर्सेनि व्यावसायिकरूपमा उत्पादन हुँदै आएको सुन्तला गत वर्षभन्दा २० प्रतिशतले वृद्धि भएको हो । यस वर्ष बागलुङमा चार हजार तीन सय ८० मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्र बागलुङका प्रमुख भानुभक्त भट्टराईले जानकारी दिनुभयो ।
प्रसारण लाइन निर्माणका लागि सम्भाव्यता अध्ययन गर्न सुरु
डोल्पाको जगदुल्ला जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारणमा जोड्नका लागि विस्तृत अध्ययन सुरु गरिएको छ । जगदुल्ला जलविद्युत् कम्पनी लिमिटेड र उद्धय जेभीको बीचमा बिहीबार प्रसारण लाइन निर्माण गर्न अध्ययन गर्ने सम्झौता भएको छ ।
बस्तीबाट विद्युत् प्रसारण लाइन निर्माण
राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामा समावेश तामाकोसी–काठमाडौँ २२०/४०० केभी प्रसारण लाइन विस्तारमा बलेफी गाउँपालिका–७ मा क्षतिपूर्ति नदिई लाइन विस्तार गरिएको छ । तार टाँग्नुअघि दायाँ–बायाँ २३–२३ फिट जग्गाको क्षतिपूर्ति वा मुआब्जा दिनुपर्ने जग्गा प्राप्ति ऐन २०३४ मा उल्लेख छ तर उक्त आयोजनाले १९४ जना जग्गाधनीलाई क्षतिपूर्ति वा मुआब्जा नदिई प्रसारण लाइन विस्तार गरेको पीडित कमलकृष्ण अधिकारीले बताउनुभयो । “बस्ती र घर माथिबाट लाइन विस्तार गर्दा जिउधन जोखिममा परेको छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
सहकारीमार्फत गरिबी निवारण सम्भव
भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री शशी श्रेष्ठले सहकारी क्षेत्रको विकासबाट आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रको निर्माण गरी गरिबी निवारणमा सहयोग पुग्ने बताउनुभएको छ । समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिद्वारा प्रकाशित ‘सहकारी सुशासन’ नामक बुलेटिनको बिहीबार विमोचन गर्दै उहाँले कुनै पनि सहकारी संस्थालाई समस्याग्रस्त घोषणा गर्ने अवस्था आउन नदिन सरोकारवालालाई आग्रह गर्नुभयो ।
सप्ताहव्यापी आप्रवासी श्रमिक दिवस मनाइने
‘वैदेशिक रोजगारबाट प्राप्त सीप, पुँजी र ज्ञान : उद्यमशीलता, रोजगारी र राष्ट्रिय स्वाभिमान’ भन्ने मूल नाराका साथ अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी श्रमिक दिवस मनाइने भएको छ । देशभर सप्ताहव्यापी रूपमा मनाइने उक्त कार्यक्रम शुक्रबारदेखि बिहीबारसम्म सञ्चालन गरिने भएको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय र अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी श्रमिक दिवस मूल समितिले बिहीबार संयुक्त रूपमा पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गरी सोबारे जानकारी गराएको हो ।
करिब साढे बाह्र अर्ब विदेशी विनिमय सञ्चिति
मुलुकमा कात्तिक मसान्तसम्ममा १२ खर्ब ४६ अर्ब २७ करोड रुपियाँ बराबरको मुलुकको कुल विदेशी मुद्रा सञ्चिति रहेको छ । यो गत असारको तुलनामा ११ अर्ब ६६ करोड रुपियाँ अर्थात् २ दशमलव ५ प्रतिशतले बढेको हो । असारमा कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति १२ खर्ब १५ अर्ब ८० करोड रुपियाँ बराबर थियो ।
नागढुंगा नौबिसे सुरुङमार्ग तोकिएको समयमा सम्पन्न नहुने
नागढुङ्गा–नौबिसे सुरुङमार्ग निर्माण तोकिएकै मितिमा सम्पन्न नहुने भएको छ। निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्ने म्याद सकिन ६ महिना बाँकी रहँदा आधा पनि काम नसकिएपछि निर्माण कार्य तोकिएकै मितिमा सम्पन्न नहुने देखिएको हो।
चार महिनामा भित्रियो तीन खर्ब ७८ अर्ब विप्रेषण
चालु आर्थिक वर्षको चार महिनामा विप्रेषण आप्रवाह २० दशमलव चार प्रतिशतले वृद्धि भएर तीन खर्ब ७८ अर्ब चार करोड पुगेको छ।
स्वदेशी कच्चा पदार्थमा आधारित उद्योग स्थापना गर्नुपर्छ : राष्ट्रपति भण्डारी
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले स्वदेशी उद्योगका लागि आवश्यक पर्ने कच्चा पदार्थ उत्पादन गरी व्यापार घाटालाई सन्तुलनमा ल्याउन सकिने बताउनुभएको छ ।
