सन्तोष बने मिस्टर नेपाल
झापाका सन्तोष लोक्सम ‘मिस्टर नेपाल २०२४’ विजेता बन्नुभएको छ । लोक्समले नोभेम्बरमा भियतनाममा हुने ‘मिस्टर वल्र्ड–२०२४’ मा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्नुहुने छ । नेक्स मोडल नेपालद्वारा आयोजित प्रतियोगिताको शनिबार राति सम्पन्न फाइनलमा भक्तपुरका योगेश श्रेष्ठ ‘मिस्टर ग्लोबल नेपाल–२०२४’ विजेता बन्नुभएको छ । योगेशले अक्टोबर महिनामा थाइल्यान्डमा हुने ‘मिस्टर ग्लोबल–२०२४’ मा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्नुहुने छ ।
मुलाको सर्वव्यापकता
मुला सर्वव्यापी छ । सर्वत्र मुला छाएको देखिन्छ । खान मात्र होइन गाली गर्नसमेत मुला नै प्यारो भएको छ । मुला पार्टीहरू । मुला नेताहरू ।’ मुलाहरू काम नपाएर सडकमा नारा जुलुस गर्छन् ।
‘गुमनाम एक इतिहास बिसे नगर्ची’ प्रकाशित
पृथ्वीनारायण शाह र उहाँका बुवा नरभूपाल शाहका राजनीतिक सल्लाहकार बिसे नगर्चीको विषयमा खोज, अनुसन्धान गरी लेखक दीपेन्द्रराज तिम्सिनाले ‘गुमनाम एक इतिहास बिसे नगर्ची’ पुस्तक प्रकाशित गर्नुभएको छ । विभिन्न समयमा इतिहासकारले लेखेका ऐतिहासिक दस्ताबेजमा पनि बिसेले नुवाकोट दुई पटक आक्रमण गर्दा हार खाएर चिन्तित बनेका पृथ्वीनारायण शाहलाई उचित समयमा सही सल्लाह दिएर युद्ध जितेको इतिहास छ ।
मधुश्री प्रतिष्ठानद्वारा सम्मान र पुरस्कार प्रदान
प्रा. डा. उर्मिला प्याकुरेल मधुश्री प्रतिष्ठानले विभिन्न प्राज्ञिक तथा साहित्यिक व्यक्तित्वलाई सम्मानित तथा पुरस्कृत गरेको छ।
प्रतिज्ञाको पर्व तिज
सत्य युगमा पार्वतीले महादेव पति पाउन गरेको व्रत उपासनादेखि तिजको परम्परा चलिआएको कुरा भविष्य पुराणमा वर्णन गरिएको छ । पूर्वजन्मका कारण पार्वतीले बालक कालमै महादेवला
डियर तलब, आई लभ यु
श्री तलब महोदय, एक तलबजीवी तलबपीडित कर्मचारीको न्यानो अभिभादन स्वीकार गर । इच्छा, आकाङ्क्षा निरन्तर बेलुन जसरी फुल्दै छ । महँगीको चरमचुलीले सगरमाथा छेक्न आँटिसक्यो
मात लागेका मन्त्रीको मस्ती
मैले भन्या हैन बुढी ! देखिस् त मन्त्री भएपछि सबै लडी लडी आउँछन् । कति ढोका धाउँछन् । चोकमा हेर त कति मान्छे थुप्रेका ! हेर ! कतिले के के बोकेर आ’का छन् । कतिले के के ल्या’का छन् ।
ज्येष्ठ नागरिक (कथा)
ज्येष्ठ नागरिक सिटमा कोही न कोही बसेकै हुन्थे । ज्येष्ठ होइन, कनिष्ठ । सिट अरू खाली हुँदा म खाली सिटमै गएर बसिदिन्थेँ । खाली नहुँदा के गर्ने, दुबिधामा पर्थें । भन्न अप्ठ्यारो लाग्थ्यो, “उठिदिनुस्, यो मेरो सिट हो ।” माने ज्येष्ठ नागरिकको । आज पनि म बसमा चढ्दा कोही बसेकै थिए, देखिए । बस भरिएको थियो, सिट एउटै खाली थिएन । म ज्येष्ठ नागरिक सिटकै छेउमा गएर उभिएँ र त्यहाँ बसेको, सिट छोड्न तत्परता नदेखाएको एक युवकको आँखामा आँखा गाडेर हेरेँ, हेर्न खोजेँ । मानौँ यसरी भन्न खोजेँ, “यो सिट मेरो हो । उठ्नुस्, मलाई बस्न दिनुस् ।” ऊ लाज पचाइरहेथ्यो । म बुझिरहेथेँ । एक जना अप्ठ्यारो मानेर असजिलो गरी उभिरहेकी बैनीले भनिन्
भूकम्पपछि पुनर्निर्माणका अनुभव
स्रष्टा गणेशराज वस्ती एक कुशल, प्रतिभाशाली, मेहनती र कर्तव्यनिष्ठ आफ्नो कामप्रति बफादार हुनुहुन्छ । उहाँ ‘गोरखा भूकम्प, पुनर्निर्माण र म’ शीर्षकको आत्मानुभूति कृति लिएर पाठकसामु प्रस्तुत हुनुभएको छ । पेसाले उहाँ इन्जिनियर हुनुहुन्छ । भौतिक संरचना निर्माणमा विषयविज्ञता हासिल गरेका वस्ती साहित्य सर्जकका रूपमा पनि उत्तिकै परिचित व्यक्तित्व हुनुहुन्छ । खास गरी कविता, गीत र यात्रा साहित्यमा उहाँको लगाव देखिन्छ, तथापि उहाँका साहित्येतर कृति पनि बग्रेल्ती प्रकाशित छन् । पछिल्लो चरणमा गीतकारका रूपमा समेत सशक्त ढङ्गले उदाएका उहाँका फुटकर साहित्य–रचना विभिन्न पत्रपत्रिकामा प्रकाशित भएका छन् । हालसम्म प्रकाशित एक दर्जन पुस्तक/कृतिमध्ये यो १२ औँ हो । २०७२ साल वैशाख १२ गते गोरखा जिल्ला केन्द्रविन्दु भई आएको विनाशकारी भूकम्पको परिवेशका चित्रहरूलाई उहाँले शब्दमा उतार्नुभएको । ‘कम्प, भूकम्प र परकम्प’ बाट सुरु भई ‘अगाडिका दिन’ सम्मका ३
फेडोल उत्कृष्ट पुस्तक घोषणा
फेमकुमारी डोरनाथ ढुङ्गेल साहित्य प्रतिष्ठानले उत्कृष्ट तीन पुस्तक घोषणा गरेको छ । २०८० सालभरि प्रकाशित कृतिमध्येबाट सो छनोट गरिएको जनाइएको छ । प्रतिष्ठानका अध्यक्ष राममणि ढुङ्गेलद्वारा शुक्रबार जारी विज्ञप्ति अनुसार भक्तपुरका अभय श्रेष्ठको कविता सङ्ग्रह ‘लहना र तीर’, मकवानपुरका शिवप्रसाद ढकालको जीवनी गाथा ‘भक्तगाथा’ र ताप्लेजुङका खेमराज निरौलाको महाकाव्य ‘क्रान्तिदूत’ उत्कृष्ट तीनमा छनोट गरिएका हुन् । भदौ १५ गते भक्तपुरमा आयोजना हुने कार्यक्रममा पुस्तकका लेखकलाई फेडोल उत्कृष्ट सिर्जना सम्मान–२०८१ प्रदान गरिने जनाइएको छ ।
रामेछापका गाउँ गाउँमा लाखे नचाइँदै
रामेछापका मन्थली, चिसापानी, साँघुटारलगायत नेवार बस्तीमा लाखे नचाइएको छ । मन्थलीका नेवार समुदायले नागपञ्चमीका दिनदेखि कृष्णाष्टमीको भोलिपल्टसम्म हरेक साँझ लाखेनाच निकाल्ने गरेका छन् । ढोल र झ्याम्टाको आवाजको तालसँगै हरेक साँझ लाखेनाचले मन्थली बजारवासीलाई आकर्षित गरिरहेको छ । हरेक साँझ झ्याली र बाजाको तालमा दुई वटा लाखे मन्थली बजारमा नचाइन्छ ।
किरात वाम्बुले राई जाति, भाषा र साहित्यबारे दुई पुस्तक सार्वजनिक
किरात वाम्बुले राई जाति, भाषा र साहित्यबारे दुई कृति सार्वजनिक भएको छ ।
‘ताप्लेजुङका सहिद’ पुस्तक सार्वजनिक
ताप्लेजुङस्थित महान् सहिद स्मृति प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरेको ‘ताप्लेजुङका सहिदहरू’ नामक पुस्तक सार्वजनिक गरिएको छ ।
स्तर खस्कँदो गाईजात्रा प्रहसन
हास्यव्यङ्ग्य पर्व ‘गाईजात्रा’ लाई लक्षित गर्दै यससम्बन्धी सामग्री बजारमा आउने क्रमसँगै प्रहसन पनि सुरु भएको छ । एउटा समय गाईजात्रा आउनु एक महिनाअघिदेखि नै यसको रिहर्सलमा जुट्ने गर्थे तर त्यो अहिले बोलीमा मात्र सीमित भएको छ । कलाकार दीपकराज गिरी चलचित्र निर्माणमा आबद्ध भएदेखि टेलिशृङ्खला र गाईजात्राका प्रहसनमा सहभागी छैनन् । गिरीसहित केदार घिमिरे, जितु नेपाल, किरण केसी यस पटक पनि कुनै समूहसँग जोडिएका छैनन् । यस पटक कलाकार सीताराम कट्टेल ‘धुर्मुस’ को टिम र मनोज गजुरेलको टिमले राष्ट्रिय नाचघर र प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा गाईजात्रा प्रहसन देखाइरहेका छन् । गाईजात्रामा स्टेज सोहरू नभए पनि अधिकांश कलाकारका हँसाउने मसला राजनीतिक र सामाजिक विषय हुने गर्छ । युट्युब च्यानलबाटै भए पनि धेरै जसो कलाकारले देश चलाउने नेता, सांसदका गतिविधिलाई व्यङ्ग्यको तारो हान्दै दर्शकलाई पेट मिचिमिची हँसाउने काममा देखिन्छन् ।
गाईजात्राका लाखे
पूर्वी पहाडी जिल्ला सङ्खुवासभाको सदरमुकाम खांदबारीमा नेवार समुदायले पितृको सम्झनामा निकालिएको गाईजात्रामा सहभागी लाखेहरु ।
बालन नाच ब्युँझाउँदै युवा
बालन नाच संरक्षणप्रति स्याङ्जा तथा पाल्पाका युवाले चासो राखेका छन् । विषेश गरी ब्राह्मण, क्षेत्री समाजमा बालन गाउने र त्यसको लयसँगै नाच्ने परम्परा धेरै पुरानो हो । यस नाचलाई ‘बाहुन नाच’ पनि भनिन्छ । केही वर्षयता बालन गाउने र नाच्ने चलनमा कमी आएको छ । पश्चिमा प्रभाव बढ्दै जाँदा यो नाच बिस्तारै लोप हुने अवस्थामा पुगेको छ ।
साधक रोचकको अभिनन्दन
साहित्यिक पत्रकार तथा साहित्यकार रोचक घिमिरेलाई राजधानीमा सोमबार बृहत् अभिनन्दन गरिएको छ । नेपाल स्रष्टा समाजद्वारा आयोजित अभिनन्दनमा करिब एक सय साहित्यिक संस्था र साहित्यिक पत्रिकाले साहित्यकार तथा साहित्यिक पत्रकार घिमिरेको अभिनन्दन गरेका थिए ।
‘गाईजात्रा’मा दर्शक हँसाउदै हास्य कलाकार
हास्य-व्यङ्ग्यको पर्व ‘गाईजात्रा’ लाई लक्षित गर्दै यससम्बन्धी सामग्री बजारमा आउने क्रम सुरु भएको छ । काठमाडौँ कमलादीस्थित प्रज्ञाप्रतिष्ठान र जमलस्थित नाचघरमा दुई समूहले दर्शकलाई मनोरञ्जन दिइरहेका छन् ।
पाल्पाको ऐतिहासिक लाखे नाच पोखरामा
पाल्पाको ऐतिहासिक लाखे नाच शनिबार राति पोखरामा प्रदर्शन भएको छ । पोखराको न्यूरोडस्थित सिटिजन फर्निचरको आयोजनामा उक्त नाच प्रदर्शन गरिएको हो ।
‘समयको नक्साबाहिर’को विमोचन
साहित्यपोस्टका सम्पादक कृष्ण ढुङ्गेलको संस्मरणात्मक निबन्धसङ्ग्रह ‘समयको नक्साबाहिर’को विमोचन भएको छ ।
साहित्यकार बंशीधर बज्राचार्यको दुई कृति सार्वजनिक
वरिष्ठ गीतकार तथा साहित्यकार बंशीधर बज्राचार्यको ‘नेवाः भाय् दुनेया खँ’ (ब्याकरण) र ‘लिबर्टिया देशय्’ (नियात्रा) दुई कृति सार्वजनिक भएको छ ।
साहित्य सन्ध्याद्वारा पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान
साहित्य सन्ध्याले २०८० सालको ‘साहित्य सन्ध्या पुस्कार तथा सम्मान पुरस्कार’ मोरङ विराटनगरका स्रष्टा विवनारायण पण्डितलाई प्रदान गरेको छ । पुरस्कारको राशि जनही २१ हजार एक सय छ ।
![अभागी माया [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/207330/conversions/2222-original-thumb.jpg)
अभागी माया [कथा]
रमेश स्नातक तह चौथो वर्षमा पढ्दै थियो । एक महिनापछि उसको सेमेस्टरको अन्तिम परीक्षा थियो तर ऊ पढाइमा ध्यान केन्द्रित गर्न सकिरहेको थिएन किनकि एक वर्षदेखि उसले गरेको प्रेम उसैलाई बोझ भइरहेको थियो । झन्डै १५ दिनदेखि ऊ बेचैन थियो । कलेज पनि फाट्टफुट्ट जान्थ्यो । सधैँ हाँस्ने, सधैँ हँसाउने ऊ विस्तारै उदास भइरहन्थ्यो । प्रायः झोक्रिरहेको हुन्थ्यो । परीक्षा आउन एक महिना मात्रै बाँकी थियो तर उसले यो सेमेस्टरमा खासै केही पढेको थिएन । राति १० बजेसम्म अनि बिहान ६ बजे उठेर पढ्ने बानी थियो तर उकेही दिनदेखि राति जागै बस्ने अनि दिउँसो सकीनसकी सुत्ने बानी परेको थियो उसलाई । सधैँ झैँ आज रा
लाहुरे इतिहासको पुनर्लेखन
पूर्वी नेपाल सङ्खुवासभा, खाँदबारीका राजकुमार राईले हङकङलाई कर्मभूमि बनाएर नेपाली भाषा साहित्यको सेवामा आफूलाई सक्रिय बनाउनुभएको छ । उहाँ हङकङ साहित्यिक समाज साझा शृङ्खलाका अध्यक्ष र साब्लाबुङ साहित्यिक पत्रिकाका सम्पादक/प्रकाशक पनि हुनुहुन्छ । उहाँको औपन्यासिक कृति, किवाहाङ, (२०८१) भर्खरै प्रकाशित भएको छ । हुन त यो उपन्यास आञ्चलिकता र किराँत संस्कृतिको चित्रणका दृष्टिले उल्लेख्य र महत्वपूर्ण छ । यो यात्रा संस्मरणात्मक,
अमरनाथ अर्थात् बर्फानी बाबा
काठमाडौँबाट ऋषिकेश र हरिद्वार तीर्थाटन थियो । यसपछि हाम्रो बस काश्मीर अमरनाथ गुफा (बर्फानी बाबा–शिवलिङ्ग) दर्शनमा लाग्यो । यो दर्शनका लागि दुई गोरेटा रहेछन् । एक, पहलगाम ३५ किलोमिटर हेलिकोप्टर उडान सुविधासमेत । अर्को, बालटाल १४ किमी । हामी ३५ जवान नरनारीले बालटाल रोज्यौँ । जम्मुकाश्मीर राज्य सरकार नियममा ७० वर्ष उमेर कटेकालाई अमरनाथ दर्शन निषेधित छ । उमेर अपवादमा म ८१ वर्षको ! म मेरा भतिजीज्वाइँ राम पौडेलका सहयात्री थिएँ ।
