भरपर्दो स्वास्थ्य सेवाको अभाव

राम्रोसँग परीक्षण नै नगरी शय्यामा सुताएर शल्यक्रिया गर्न मिल्दैन भनेपछि यही असार २१ गते शिक्षण अस्पताल महाराजगन्जबाट गह्रौँ मन लिएर फर्केको हिजो जस्तो लागेको थियो । दसैँको लागि स्कुल बिदा भइसकेको थियो । काखीमुनिको गिर्खा मेमोग्राम र भिडियो एक्सरेका जाँचहरूले नराम्रो नदेखाए पनि महिलाहरूमा बढ्दो बे्रस्ट क्यान्सरका कारण पछिसम्म नराख्नु नै ठिक भनेपछि फेरि पनि एकचोटि शल्यव्रिmया गरेर फाल्ने निर्णय ग¥यौँ । कसैलाई पनि अस्पताल जाने रहर हुँदैन तर अस्पताल नगएको पहर हँुदैन भने जस्तै कात्तिक १ गते हामीहरूले पनि श्रमिकहरूलाई उपचारमा सहुलियत दिन भन्दै सामाजिक सुरक्षा कोषले रोजेको चाबहिलमा रहेको एउटा नाम चलेको अस्पताल रोज्यौँ । सँगै जोडिएको राम्रो उपचार दिने भनेर आफन्त, सबैबाट सुनिएको मेडिकेयरमा मन भएर पनि जान सकिएन । देशले खेपिरहेको आर्थिक मन्दी र त्यसले बढाएको महँगीबाट परिवार 

भिन्न थिएन । 

सबैको घरघरमा दसैँको रौनक थपिँदै थियो । काखीमुनि भएको गिर्खा हटाउन पाए हुन्थ्यो भन्ने तीव्र आकाङ्क्षाले दसैँको बिदामा पनि टाढा गाउँमा रहेका वृद्ध आमा तथा आफन्तसमेत भेट्न नजाने निर्णय गरेका थियौँ । गत वर्षदेखि उपचार सुरु गरेको यही गिर्खाका कारण वृद्ध आमाको मुख हेर्न अर्को दसैँसम्म एक वर्ष फेरि कुर्नुपर्ने अवस्था आइसकेको थियो । कात्तिक १ गते बेलुकी अस्पताल गयाँैं । शिक्षण अस्पताल महाराजगन्जमा एक वर्ष लगाएर जाँच गरिएका भिडियो एक्सरे, मेमोग्राम आदिका रिपोर्ट चिकित्सकले हेर्नसम्म पनि हेरेनन् । काम छैन भन्दै अर्कोतिर पन्छाए । 

अर्को दिन बिहानै आएर रगतका विभिन्न जाँच, फोक्सो, मुटु तथा काखीको भिडियो एक्सरे, रगतका विभिन्न जाँच गर्न भनियो । दिउँसो साढे एक बजे रिपोर्ट लिन अस्पताल पुग्यौँ । २ बजेपछि आउने भनिएका बेहोस गर्ने डाक्टर साढे तीन बजे पछि मात्रै आए । उनी नआउँदासम्म बिहानदेखि खाना नखाएर शल्यक्रियाका लागि कुरिरहेका बिरामी, उनका आफन्त ढिलो भयो भन्दै छटपटाइरहेका थिए । मेरो पालो साढे ४ बजे मात्रै आयो । शल्यक्रिया कक्षबाट हाम्रो रिपोर्ट हेर्न मात्रै भन्दै एकछिन बाहिर आएका डाक्टरले सुरुमा जाँच गर्ने सर्जनले लेखेको पर्चा हेरेपछि यसमा त बेहोस गर्ने भनेर लेखेकै छैन, ‘लोकल’ भनेर लेखेको छ म हेर्दिनँ भन्दै झर्किंदै फर्के । 

अस्पतालमा नागरिकहरूले सजिलै औषधी उपचार पाउनु नागरिकको हक अधिकार हो भन्ने संविधानमा लेखिए पनि व्यवहारमा लागु भएको कमै पाइन्छ । त्यहाँबाट सोधपुछ कक्षतिर लाग्यौँ । त्यहाँ लोकललाई बेहोस गराउनुपर्ने बिरामी भन्ने अर्को कार्ड बनाइदिए पछि सर्जनलाई भेट्न भनियो । सर्जन भने अघिदेखि रोकिएका शल्यक्रियामा व्यस्त थिए । धेरै बेरपछि उनी बाहिर आए । एकछिनअगाडि सबै रिपोर्ट ठिक छन् बेहोस गराउने डाक्टरलाई भेटेर जानु भनेर उनकै टिमका एक जना डाक्टरले भनेका थिए । तर उनै सर्जनले फोक्सोको रिपोर्ट ठिक छैन । एक्सरेमा खराबी देखिन्छ । यस्तोमा शल्यक्रिया हुन सक्दैन भनेर हिँडीहाले । 

अब फेरि फोक्सोको उपचार नगरी शल्यक्रिया नहुने भएपछि के गर्ने भन्ने हामी दोधारमा प¥यौँ । डाक्टरहरू पनि मान्छे नै हुन् । गलत जसबाट पनि हुन सक्छ । त्यसलाई ढाकछोप गरेर बिरामीलाई दुःख दिनुभन्दा साँचो बोलेर समाधान तिर लाग्नु सबैका लागि राम्रो हो । तैपनि एकचोटि पहिला रिपोर्ट हेर्न नमानेका बेहोस गराउने डाक्टरलाई कुरेर बस्यौँ । यति गर्दा बेलुकीको ५ बजिसकेको थियो । 

शल्यक्रिया कोठाबाट उनी बाहिर आए । सबै रिपोर्ट नर्मल छन् । फोक्सोमा कुनै प्रकारको खराबी छैन । सब ठिक छ भोलि शल्यक्रिया गर्दा हुन्छ भने । डाक्टरको मुखबाट यतिभन्दा पनि काम नै भए जसरी हामी खुसी भयौँ । खाना नखाएको भए आजै पनि हुन सक्थ्यो एक जना नर्सले पनि भन्नुभयो । अर्को दिन आठ बजे नै भर्ना हुन अस्पताल पुगिहाल्यौँ । पौने २ बजे अपरेसन कक्षतिर लगे । योभन्दा अगाडि कहाँनिर गिर्खा छ भनेर भेट भएका चार जना डाक्टरमध्ये एक जनाले पनि छामेर हेरेनन् । शय्यामा सुताएर अपरेसन गर्न ठिक्क पारेपछि कहाँनेर गिर्खा छ भनेर डाक्टरले छाम्नुभयो । तीन वर्षदेखि छाम्दै आएको गिर्खा देखाएँ । डाक्टरबाट कहिलेकाहीँ गल्ती हुन्छ है, एउटा ठाउँमा गर्नुपर्ने अपरेसन अर्कै ठाउँमा पनि भएको छ है पनि भने । डाक्टरले त्यस्तो हुँदैन भन्दै गिर्खा भएको ठाउँमा कलमले कालो चिह्नो पनि लगाए । यति भइसकेपछि म पनि बेहोस भएछु । झन्डै ५ घण्टापछि बेलुकीको ७ बजेतिर अलिअलि होसमा आएँ । 

दुईटा सन्तान पेट चिरेरै अपरेसन गरेर जन्माएकी हुँ । यति गाह्रो भएको थिएन । बेहोसीबाट होसमा आउने बेला मरेर श्वास फर्किंदै छ जस्तो लाग्दोरहेछ । आफू मरेको लास जस्तो भान हुँदोरहेछ । होसमा आउने बेला मरेकी रहेनछु कि क्या हो जस्तो लाग्दो रहेछ । होसमा आएपछि पनि टाउको भारी, रिँगटा लाग्ने, वाक्वाकी लाग्ने रहेछ । अर्को १५ घण्टाभन्दा बढी पानीको एकथोपा पनि नखाइ अर्धचेत अवस्थामा अस्पतालको शøयामा पल्टिरहेँ । 

२८ घण्टाको अस्पताल बसाइमा एक घण्टा जति सुतेकी थिएँ । शल्यक्रियापछि बिरामीले आराम गर्ने कक्षमा साह्रै हल्ला हुँदोरहेछ । कहिले भाँडा सफा गर्ने त कहिले लुगा धुने, पानीका धारा खोलेर राख्ने, फोनको घण्टीले पनि अति नै समस्यामा पार्दोरहेछ बिरामीलाई । तैपनि मनमा खुसी लागिरहेको थियो । कात्तिक ४ गते अस्पताल गएको झन्डै २८ घण्टापछि डिस्चार्ज भएर खुसी हुँदै घर फर्कें । सबैलाई दसैँ लागिरहेको थियो । 

कात्तिक ६ गते घाउ मात्रै छोपिने गरी तेस्रो पटक ड्रेसिङ गरियो । गिर्खा गयो होला भनेर डराइडराइ बिस्तारै काखीमुनि छामेँ । म त छाँगाबाट खसे जस्तै भए । तीन वर्षदेखि छाम्दै आएको गिर्खा जहाँको त्यहीँ थियो । रातभरि निद्रा लागेन । अर्कोदिन बिहानै डाक्टरलाई देखाउन फेरि अस्पताल दौडिएँ । जबरजस्ती डाक्टरलाई गिर्खा छाम्न लगाएँ । गिर्खा त त्यही पो छ त उनले पनि त्यहीँ छ भने । त्यो निकालेको गिर्खा त कहिल्यै भेट्टाएको थिइनँ । डाक्टरहरूले कसरी भेट्टाए ? अचम्ममा परेकी छुँ । भिडियो एक्सरेमा एउटा मात्रै गिर्खा कसरी देखायो ? अर्को किन देखाएन ? हातले छाम्दा सजिलै भेटिने गिर्खा किन देखाएन ? कहिल्यै नभेटिएको गिर्खा चाँहि कसरी देखायो ? सबै रहस्यमय लाग्यो । भिडियो एक्सरेको पनि भर लागेन ।

अब यो घाउ ठिक भएसँगै छ हप्तापछि फेरि भिडियो एक्सरे गरेर हेर्ने भनेका छन् । त्यसपछि के के हुने हो हेर्न बाँकी छ । सामुदायिक अस्पताल भनिए पनि १ गतेदेखि ६ गतेसम्म एउटै बिरामी एउटै रोगको तीनचोटि टिकट काट्न लगाइयो । सामाजिक सुरक्षा कोषबाट जाने बिरामी र अन्य बिरामीहरूको टिकटको पैसा पनि छुट्टै लिएको देखियो । जबकि दुईटै खाले बिरामीका लागि काटिने टिकटको पैसा एउटै भएर त्यसमा एसएसएफबाट जाने बिरामीलाई ८० प्रतिशत छुट हुनुपर्ने हो । साथै एउटै टिकटले १० दिनसम्म काम गर्छ भनिए पनि डाक्टरले जाँच गर्न, त्यही रिपोर्ट बेहोस गराउने डाक्टरलाई देखाउन, र त्यही घाउ सफा गर्न फेरि पनि गरेर छ दिनमा टिकट मात्रै तीनचोटि काट्नु प¥यो । मेरो त ८० प्रतिशत सामाजिक सुरक्षा कोषले तिरिदिन्छ उपचार गराएको । तैपनि अस्पतालहरूमै बिरामीबाट खुलमखुला रूपमा भइरहेको लुटपाट देख्दा नियामक निकाय नै नभएको जस्तो लाग्छ घरिघरि ।