१. ‘दी हेन्ली पासपोर्ट इन्डेक्स’ २०२५ अनुसार विश्वका शक्तिशाली पासपोर्टको सूचीमा नेपाल कति औँ स्थानमा परेको छ ?
९५ औँ
– १९९ वटा राष्ट्रको सूचीमा नेपाल र लिबिया ९५ औँ स्थानमा परेका ।
– कमजोर सूचीमा नेपालसँगै बङ्गलादेश, इरिट्रिया, प्यालेस्टाइन टेरिटोरी, उत्तर कोरिया, सुडान र श्रीलङ्का रहेका ।
– शक्तिशाली राहदानीको नम्बर १ मा सिङ्गापुर रहेको ।
२. वैदेशिक रोजगार विभागले २०८२ साउनमा सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क अनुसार सिप सिकेर वैदेशिक रोजगारमा जाने श्रमिकको हिस्सा कति रहेको छ ?
७३ प्रतिशत
– तीन वर्षअघि दक्ष भएर वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिक ६५ प्रतिशत रहेकोमा गत आव २०८१/८२ मा ७३ प्रतिशत रहेको ।
– गत आवको तथ्याङ्क अनुसार वैदेशिक रोजगारीमा जान आठ लाख ३९ हजार २६६ युवाले श्रम स्विकृति लिएकोमा ७३ प्रतिशत अर्थात् छ लाख ११ हजार ८७० युवा सिप सिकी दक्ष भएर रोजगारीमा गएको देखिएको ।
– रोजगारमूलक सिप विकास तालिम सञ्चालन कार्यविधि, २०७५ लागु भएपछि नेपालबाट वैदेशिक रोजगारीमा जाने सबै युवा सिपयुक्त प्रमाणपत्रको आधारमा जानुपर्ने प्रावधान रहेको ।
– वैदेशिक रोजगार ऐनमा पनि वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा अनिवार्य रूपमा तालिम लिनुपर्ने व्यवस्था रहेको छ ।
३. विभिन्न देशमा निर्यात गर्न सकिने नेपालमा उत्पादित खाद्यवस्तुको सङ्ख्या कति रहेको छ ?
८१४
– अब नेपालको आफ्नै प्रयोगशालामा परीक्षण भई गुणस्तरीय प्रमाणित भएका २२ वटा खाद्य समूहका ८१४ नेपाली खाद्यवस्तु भारतबाहेक देशमा समेत बिनाअवरोध निर्यात गर्न सकिने भएको ।
– विभाग अन्तर्गतको राष्ट्रिय खाद्य तथा दाना सन्दर्भ प्रयोगशालाले परीक्षण तथा मापन प्रयोगशालाका लागि प्रत्यायन बोर्ड (एनएबिएल) बाट अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड आइएसओ/आइइसी १७०२५ः२०१७ अनुसार ८१४ परीक्षण सूचकाङ्कमा अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गरेको ।
– विभागले यसअघि ३८६ परीक्षण सूचकाङ्कमा मात्र प्रत्यायन प्राप्त गरेकोमा अब त्यो सङ्ख्या ८१४ पु¥याउन सफल भएको ।
४. फ्रान्सले प्यालेस्टाइनलाई स्वतन्त्र राष्ट्रको मान्यता दिने घोषणा कहिले गरेको हो ?
सन् २०२५ जुलाई
– यसको औपचारिक घोषणा न्युयोर्कमा हुने संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभामा गरिने राष्ट्रपति म्याक्रोले जनाएका ।
– उनले तत्काल युद्धविराम, सबै बन्धकको रिहाइ र गाजामा ठुलो परिमाणमा मानवीय सहायता पु¥याउनुपर्ने धारणा व्यक्त गरेका ।
– अरब समूहका सबै देश, ‘इस्लामिक कोअपरेसन अर्गनाइजेसन’ र असंलग्न आन्दोलन पक्षधर मुलुकले प्यालेस्टाइनलाई स्वतन्त्र राज्यका रूपमा स्वीकारेका छन् ।
– गत वर्ष आयरल्यान्ड, नर्वे र स्पेनले प्यालेस्टाइनलाई स्वतन्त्र राष्ट्रको मान्यता दिने घोषणा गरेका ।
५. ‘ग्लोबल हिरो अवार्ड २०२५’ बाट सम्मानित हुने नेपाली को हुन् ?
कुलमान घिसिङ
– नेपाल विद्युत प्राधिकरणका पूर्वकार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङलाई अमेरिकाको न्यूयोर्कमा आयोजित एक विशेष समारोहमा प्रवासी नेपालीको संस्था ‘हामी नेपाली ग्लोबल’ ले सो अवार्ड प्रदान गरेको ।
६. ‘सावर्णि’ नामक औपन्यासिक कृतिका लेखक डा. श्रीधर खनाल हुन् भने ‘हिउँको गीत’ नामक उपन्यासका लेखक को हुन् ?
तीर्थ गुरुङ
७. ‘इन्फोसिस फिनाकल इन्नोभेसन अवार्ड २०२५’ मा ‘बिजनेस मोडेल इन्नोभेसन’ विधा अन्तर्गत ‘प्लाटिनम अवार्ड’ बाट सम्मानित नेपाली बैङ्क कुन हो ?
माछापुच्छ«े बैङ्क
८. नोबेल पुरस्कारबाट सम्मानित हुने संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव को–को हुन् ?
कोफी अन्नान र ड्याग ह्यामरसोल्ड
९. नेपालमा पहिलो पटक जेनेटिक ल्याव अर्थात् वंशाणुगत प्रयोगशाला कहाँ सञ्चालनमा ल्याइएको हो ?
वीर अस्पताल
– विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन र स्वास्थ्य मन्त्रालयको लगानीमा सो ल्याब सञ्चालनमा ल्याइएको ।
– जेनेटिक ल्याब सूक्ष्म तवरले क्रोमोजोमको अध्ययन गर्ने प्रयोगशाला हो ।
१०. एम्नेस्टी इन्टरनेसनलको स्थापना कहिले भएको हो ?
सन् १९६१
– वैचारिक आस्था एवं राजनीतिक तथा धार्मिक मतभेदका कारण बन्दी बनाइएकाहरूको सहयोग गर्ने उद्देश्यका साथ यो संस्थाको स्थापना भएको ।
– विविध पक्ष (राजनीतिक, धार्मिक, सांस्कृतिक) का आस्थाका बन्दीहरूको अभिलेख तयार गरी तिनीहरूको मुक्तिका लागि सम्बन्धित मुलुकसमक्ष अनुरोध साथ सिफारिस गर्ने कार्य यसले गर्छ ।
– ‘अन्तर्राष्ट्रिय क्षमादान सङ्गठन’ भनेर पनि चिनिने यस संस्थाको स्थापना बेलायतका कानुनविद् पिटर वेनेन्सनको सक्रियतामा भएको ।
– यसको प्रधान कार्यालय बेलायतको लन्डनमा रहेको ।
११. यार्चागुम्बाको वैज्ञानिक नाम के हो ?
कोर्डिसेप्स सिनेन्सिस
– यार्चागुम्बा लेपिडोप्रेभा वर्गको लाभ्रे किरा सङ्व्रmमित भई उम्रने च्याउ हो । त्यसैले यसलाई बर्से च्याउ र हिउँदे किराको संज्ञा पनि दिइएको छ ।
– यार्चागुम्बालाई अङ्ग्रेजीमा क्याटरपिलर फङ्गस भनिन्छ ।
– यार्चागुम्बा बहुचर्चित, बहुमूल्य र बहुगुणयुक्त जडीबुटी हो । चिनियाँ परम्परागत औषधी पद्धतिमा झन्डै दुई हजार वर्षदेखि नै यसलाई शक्तिबद्र्धक औषधीका रूपमा प्रयोगमा ल्याइएको अनुमान गरिन्छ ।
– नेपालमा जीवनबुटीको नामबाट चिनिने यार्चागुम्बा तिब्बती भाषाको यारचाकुनभु नामक शब्दबाट अपभ्रंश भई बनेको हो । तिब्बती भाषामा यारचाकुन्भुको शाब्दिक अर्थ केलाउँदा ‘यार’ भनेको वर्षा, ‘चा’ भनेको घाँस, ‘कुन’ भनेको हिउँद र ‘भु’ भनेको किरा हुन्छ ।
१२. नेपालको संविधानमा व्यवस्था भएबमोजिम नागरिकताका प्रकार कति छन् ?
चार (वंशज, अङ्गीकृत, गैरआवासीय र सम्मानार्थ)
१३. रूपान्तरणकारी (गेमचेन्जर) योजनाको अवधारणा पहिलो पटक कुन आवधिक योजनामा ल्याइएको हो ?
१५ औँ
१४. ‘मिसाइल म्यान’ उपनामबाट चिनिने भारतका राष्ट्रपति को हुन् ?
एपिजे अब्दुल कलाम
१५. नेपालमा बर्सेनि नयाँ वर्षको पहिलो सप्ताहलाई ‘वन्यजन्तु सप्ताह’ को रूपमा कहिलेदेखि मनाउँदै आइएको छ ?
विसं २०५३
१६. नेपालमा कहिलेसम्म सबै नेपालीलाई स्वच्छ खानेपानीमा पहुँच पु¥याउने लक्ष्य लिइएको छ ?
सन् २०३० सम्म
१७. यौन प्रजननलगायत स्वास्थ्य चेतना र जाँचका लागि ‘एक विद्यालय, एक नर्स’ कार्यक्रम अन्तर्गत सरकारले पाइलटिङ प्रोजेक्टका रूपमा कुन प्रदेशमा नर्स खटाउने कार्य सुरु गरेको हो ?
बागमती
१८. औद्योगिक व्यवसाय ऐन, २०७६ अनुसार आफ्नो उत्पादनको कति प्रतिशतभन्दा बढी निर्यात गर्ने उद्योगलाई ‘निर्यातमूलक उद्योग’ भनिन्छ ?
४० प्रतिशत (ऊर्जामूलक उद्योगबाहेक)
१९. नेपालको कुन ठाउँमा कृषि आनुवांशिक केन्द्र (जिन बैङ्क) स्थापना गरिएको छ ?
ललितपुरको खुमलटार
– जिन बैङ्कको स्थापनासँगै लोप हुने खतरामा रहेका विभिन्न जातका बिउ संरक्षण हुने ।
– बैङ्कमा कृत्रिम वातावरणमा अल्पकालीन र दीर्घकालीन गरी दुई किसिमले बिउ भण्डारणको व्यवस्था मिलाइएको ।
२०. नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट) ले विदेशमा रहेका नेपाली वैज्ञानिकको ज्ञान र सिपलाई स्वदेशमा सदुपयोग गर्ने उद्देश्यका साथ सञ्चालन गर्न थालेको कार्यक्रम कुन हो ?
ब्रेन पुलिङ
२१. विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको आह्वानमा प्रतिजैविक सप्ताह कहिलेदेखि मनाउन थालिएको हो ?
सन् २०१५
प्रस्तुतकर्ता : टङ्क केसी
-(1)-(1)-original-thumb.jpg)