प्रयोगमा छैनन् ग्रामीण सडक
२०७४ यता कालीकोटका स्थानीय सरकारले आफ्नो पहिलो रोजाइमा राखेका सडक अहिले दश प्रतिशत मात्र प्रयोगमा छन् । स्थानीय सरकारले सडक विस्तारको कामलाई विकासको सूचीमा राखेका थिए ।
दुर्गम भेगमा फोन नलाग्दा सञ्चारमा समस्या
कर्णाली प्रदेशका दुर्गम गाउँमा अझ पनि फोन सेवा बिस्तार हुन सकेको छैन । खोला खोल्सामा बसोबास गर्ने नागरिकले आफन्तको खबर बुझ्न अग्ला डाँडा चढ्नुपर्छ । कोहीले घरबाहिर मोबाइल राखेर सन्देशको प्रतीक्षा गर्छन् ।
जुम्लाको गुठीचौरमा अज्ञात समूहद्वारा सात घरमा आगजनी
जुम्लाको गुठीचौर गाउँपालिकामा अज्ञात समूहद्वारा सात घरमा आगजनी गरेका छन् । गुठीचौर–४ स्थित विभिन्न गाउँका सात घरमा आगजनी भएको वडाध्यक्ष टीकादत्त न्यौपानेले जानकारी दिनुभयो ।
चैते धानको परीक्षण सफल
कुमाख गाउँपालिका–२, मर्म खोलामा चैते–५ धानको सफल परीक्षण भएको छ। प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना कार्यान्वयन एकाइ सल्यानका हेमन्त रावतका अनुसार धानका बाला राम्रो लागेकाले यो जातको धानको परीक्षण सफल भएको हो। परीक्षणका लागि तीन रोपनी क्षेत्रफलमा लगाएको धानको उत्पादन बर्खे धानको भन्दा राम्रो उत्पादन भएको छ। कुमाखमा प्रतिहेक्टर पाँच मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको छ। यहाँको हावापानी, नदी किनार, पर्याप्त सिँचाइ सुविधा, मौसम अनुकूल हुँदा अपेक्षाभन्दा राम्रो उत्पादन भएको छ।
नाम्खा गाउँपालिकामा पहिलो पटक फोर जी सेवा सञ्चालन
उत्तरी नाम्खा गाउँपालिकामा पहिलो पटक नेपाल टेलिकमको फोर जी सेवा सञ्चालन आएको छ । टेलिकमबाट आएको प्राविधिक टोलीले गाउँपालिका केन्द्र याल्वाङ नजिकको इलिङ लेकमा सेवाका लागि टावरको जडान कार्य पुरा गरेर फोर जी सेवा सुचारु गरेको हो ।
जाजरकोट–जुम्ला सुरुङ मार्ग निर्माणका लागि अध्ययन सुरु
जाजरकोट– जाजरकोटको कुशे गाउँपालिका–८ साङटादेखि जुम्लाको तातोपानी गाउँपालिका–८ इमिल्चाघारी जोड्ने सुरुङ मार्ग निर्माणका लागि अध्ययन सुरु भएको छ । उक्त सुरुङ मार्गको पहिलो चरणको अध्ययनको जिम्मेवारी आइटेको टीएमएस रे जेभीले पाएको लिएको छ ।
जरिबाना असुल्नै सकस
सुर्खेत जिल्ला अदालतबाट फैसला भएका मुद्दाको जरिबानामध्ये पाँच करोड २० लाख ९६ हजार रुपियाँ असुली हुन सकेको छैन। अघिल्ला वर्षबाट जिम्मेवारी सरिआएका जरिबानासहित गरी एक करोड ४४ लाख ३२ हजार ७१६ रुपियाँ मात्र असुल भएको छ। आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा लगत भएका गरी छ करोड ६५ लाख २९ हजार ३८८ रुपियाँ जरिबाना असुल हुनुपर्ने थियो।
अस्थायी साधनको बढ्यो प्रयोग
परिवार नियोजनका साधनको नाम उच्चारण गर्न लाज मान्ने कर्णालीका महिलामा यस्ता साधनको प्रयोग बढेको छ। पछिल्ला वर्षमा परिवार नियोजनका साधनको प्रयोग गर्ने महिलाको सङ्ख्या बढेको छ। ताँजाकोट गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख धनराज ढकालका अनुसार गाउँपालिकामा परिवार नियोजनका अस्थायी साधन प्रयोग गर्ने महिलाको सङ्ख्यामा वृद्धि भएको छ। स्वास्थ्य संस्थामा पुगेर परिवार नियोजनका साधन लिने महिलाको सङ्ख्या बढ्दो छ। परिवार नियोजनको अस्थायी साधन डिपो प्रयोग गर्ने महिलाको सङ्ख्या तीन वर्षयता बढेको छ। तीन वर्षअघि ५७ जनाले अस्थायी साधन प्रयोग गरेका थिए। अघिल्लो वर्ष ६६ र बितेको वर्ष ९७ जनाले अस्थायी साधन प्रयोग गरेको तथ्याङ्क छ।
सुरक्षा भत्ता समयमा भुक्तानी गर्न माग
सरकारबाट उपलब्ध गराइने सामाजिक सुरक्षा भत्ता समयमा नपाएको ज्येष्ठ नागरिकले गुनासो गरेका छन् । समयमा भत्ता नपाउँदा योजनाअनुसारको काम गर्न गाह्रो भएको उहाँहरूको भनाइ छ ।
जग्गाको मूल्य ४० प्रतिशतसम्म वृद्धि
हिमाली जिल्ला हुम्लामा जग्गाको मूल्य प्रतिवर्गमिटर दशदेखि ४० प्रतिशतसम्म वृद्धि भएको छ । स्थानीय र जग्गाधनीबाट जग्गाको मुल्यबृद्धि माग र जग्गा बेचबिखनका लागि चलनचल्तीको दर फरक परेपछि जिल्ला दररेट समितिले जग्गाको मुल्य बृद्धि गरेर साउन १ गतेबाट कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।
आयोडिन नुन सदरमुकाममा छ, गउँमा छैन
कर्णालीमा अनुदानको आयोडिनयुक्त नुन ढुवानी गर्दै आएको साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशन लिमिटेड प्रदेश कार्यालय नेपालगञ्जले नयाँ ठेक्कामार्फत पहल थालेको छ । अहिले सदरमुकामस्थित डिपोमा मात्र आयोडिन नुन रहेको अवस्था छ ।
हुम्लाको बजेट ८८ प्रतिशत खर्च
हुम्ला आएको आर्थिक वर्ष ०७९÷०८० मा ८० प्रतिशत बजेट खर्च भएको छ । जिल्लाका सात वटै गाउँपालिकाले असार मसान्तसम्म गरेको खर्चको विवरण सो प्रतिशत हो ।
पशुसेवा कार्यालय डोल्पा द्वारा कृषकलाई भैँसी वितरण
पछिल्लो समय सदरमुकाम दुनैमा दुधको अभाव हुन थालेपछि पशुसेवा कार्यालय डोल्पाले व्यावसायिक कृषकलाई समूहमार्फत् लाहुरे (ब्याएको)भैँसी खरिद गरेर वितरण गरेको छ ।
विद्यालय पुग्न विद्यार्थीलाई साँघु तर्नुपर्ने बाध्यता
भेरी नगरपालिका –२ तिमिलेमा पुल नहुँदा बालबालिकालाई विद्यालय जान साँघु तर्नुपर्ने बाध्यताले कठिन भइरहेको छ ।
जुम्लामा कर शिक्षा दिन सुरु
आन्तरिक राजस्व कार्यालय जुम्ला र उद्योग उपभोक्ता हित संरक्षण कार्यालय जुम्लाले संयुक्त रुपमा स्थानीय तहका बजारमा अनुगमनसँगै कर शिक्षा दिन सुरु गरेको हो ।
नेपालगञ्जबाट जुम्लामा ३२० क्विन्टल नुन ढुवानी
साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन लिमिटेड प्रदेश कार्यालय नेपालगञ्जमा गत आर्थिक वर्षको ०७९/८० असार मसान्तसम्म दुई हजार सात सय ८६ क्विन्टल नुन मौज्दात रहेको छ ।
नेपाली भूमि लाप्चाबाट मानसरोवर कैलाशको दर्शन सुरु
नेपाली भूमि लाप्चाबाट मानसरोवर कैलाशको दूरदर्शन गर्ने कार्य सुरु भएको छ । न्यालु लेकको सडकमा जमेको हिउँ र पहिरो मेसिनबाट पन्छाउने कार्य पूरा भएपछि लाप्चाबाट दर्शन कार्य सुरु भएको हो ।
अझै गठन भएन मानव अधिकार समिति
मानव अधिकारसम्बन्धी पाँचौँ राष्ट्रिय कार्ययोजना कार्यान्वयनका लागि स्थानीय तहमा गठन हुनुपर्ने मानव अधिकार समन्वय समिति गठनमा लापरबाही भएको छ। सुर्खेतका नौ वटा स्थानीय तहमध्ये केहीमा गठन भएको छ। केहीमा अझै गठन हुन सकेको छैन। मानव अधिकार जिल्ला समन्वय समितिको बैठकमा स्थानीय तहमा गठन हुनुपर्ने मानव अधिकार समिति गठनमा लापरबाही भएको विषयमा छलफल भएको थियो। स्थानीय तहमा पालिका प्रमुख वा अध्यक्षको संयोजकत्वमा समिति गठन हुनुपर्ने प्रावधान छ। वीरेन्द्रनगर नगरपालिका, पञ्चपुरी नगरपालिका, सिम्ता गाउँपालिकालगायतमा समिति गठन भएको छ। चिङ्गाड गाउँपालिकामा गठन भएको छैन। समिति गठन गरी वर्षमा दुई पटक बैठक बसेर पालिकाको मानव अधिकारको अवस्था बुझी तथ्याङ्क राखेर प्रदेश तथा जिल्ला समितिलाई प्रतिवेदन पठाउनुपर्ने प्रावधान छ तर सुर्खेतमा गठन भएका पालिकाबाट प्रतिवेदनसमेत आउन नसकेको बताइएको छ। जिल्लास्तरीय मानव अधिकार समन्वय समितिका सदस्यसचिव एवं जिल्ला समन्वय अधिकारी मेघनाथ सापकोटाका अनुसार माघ महिनामा सबै पालिकामा स्थानीय मानव अधिकार समवन्य समिति गठन गरी बैठक बसेर प्रतिवेदन पठाउन निर्देशन गरिएको थियो। तथापि असारसम्म प्रतिवेदन आउन सकेको छैन।
कर्णालीका जलविद्युत् आयोजना : धेरै अध्ययनकै चरणमा
भेरी–१ मा लगानी गर्न गेजुवा तयार रहेको छ । कर्णाली प्रदेशमा २७० मेगावाट क्षमताको जलविद्युत् आयोजना निर्माणका लागि चिनियाँ कम्पनीले चासो देखाएको छ । जाजरकोट र रुकुमको सिमानामा प्रस्तावित अर्धजलाशययुक्त भेरी–१ जलविद्युत् आयोजना निर्माणका लागि चिनियाँ निर्माण कम्पनी गेजुवा ग्रुपले उत्पादन अनुमति मागेको हो । उक्त कम्पनीले यसअघि आयोजनाको अध्ययन गरिसकेको छ । २०७५ साल जेठ १५ गते विद्युत् विकास विभागबाट गेजुवा ग्रुप पावर इन्भेस्टमेन्ट प्रालिले सर्भे अनुमति पाएको थियो । पाँच वर्ष लगाएर जलविद्युत् आयोजना निर्माणका लागि अध्ययनको काम सम्पन्न भइसकेको छ । अध्ययनले २७० मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्न सकिने देखाएको छ ।
राष्ट्रिय सेवा दलको तालिमका लागि विद्यार्थी छनाेट
नेपाली सेनाको राष्ट्रिय सेवा दलको तालिमका लागि जिल्लास्थित मानसरोवर माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थी छनोट भएका छन् ।
बालक मृत्यु प्रकरण : मेडिकल सञ्चालकसहित दुई पक्राउ
कालीकोटको सान्नीत्रिवेणी गाउँपालिका–८ मा एक बालकको मृत्यु भएको छ । शनिबार साँझ ३ वर्षीय बालक आनुन दर्जीको मृत्यु भएको हो । बालकको मृत्यु प्रकरणमा एक जना स्थानीय मेडिकल सञ्चालकसहित दुई जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।
जुम्लामा वडामै नुन पठाउने तयारी
जुम्लामा नुन सहजै नपाएको भन्दै डिपोमा तोडफोड भएपछि वडामा नुन पठाउन तयारी गरिएको छ । स्थानीय प्रशासनले नुनको व्यवस्थापन प्रभावकारी बनाउन वडामै पठाउने तयारी गरेको हो ।
सङ्घ र प्रदेशको बजेट विनियोजनमा समस्या छ
वि.सं २०५३ मै बनेको भए पनि दैलेखको नारायण नगरपालिका भौतिक पूर्वाधारमा निकै कमजोर छ। स्थानीय तहको पुनर्संरचनापछि २०७३ सालमा केही क्षेत्र थप भए। ११ वडा रहेको यो नगरपालिकामा दैलेखको सदरमुकाम दैलेख बजार पनि पर्छ । पहाडी क्षेत्र भएकाले पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा पनि विकास हुन सक्ने सम्भावना रहेको यो नगरपालिकाका प्रमुख लोमन शर्मा नेकपा (एमाले) का तर्फबाट विजयी बन्नुभएको हो । नगरपालिकाको समग्र विकास निर्माण, योजनालगायतका विषयमा नगर प्रमुख शर्मासँग गोरखापत्रका कमल शर्माले
कर्णालीमा फलफूल खेती
कर्णाली प्रदेशका नौ जिल्लामा स्याउ, सुन्तला, ओखरजस्ता फलफूल खेतीको विस्तार थालिएको छ। सुर्खेतबाहेक अन्य नौ जिल्लामा पहाडी क्षेत्र काष्ठफल तथा फलफूल विकास आयोजनामार्फत फलफूल खेती विस्तार गर्न थालिएको हो। पहाडी क्षेत्र काष्ठफल तथा फलफूल विकास आयोजना कार्यान्वयन एकाइ सुर्खेतका अनुसार कर्णालीका नौ जिल्लाका २० वटा पालिकामा फलफूल खेती विस्तार गरिने भएको छ। रुकुमपश्चिमको बाफीकोट, मुसीकोट, सानीभेरी, सल्यानको डोरचौर र शारदा, जाजरकोटको छेडाघाट र जुनीचाँदे, दैलेखको आठबिस, नारायण र चामुन्डा विन्द्रासैनी, कालीकोटको शुभकालिका र नरहरिनाथ, जुम्लाको हिमा, सिँजा र कनकासुन्दरी, मुगुको खत्याड र सोरु, हुम्लाको ताँजाकोट र अदानचुली तथा डोल्पाको मुड्कीचुलामा फलफूल खेती विस्तार गरिने जनाइएको छ।
हिउँ पन्छाएर सिमकोट लिमी लाप्चा सडक सुचारु
नाम्खा गाउँपालिका– ६ को लिमी जोड्ने सिमकोट लिमी लाप्चा सडक सात महिनापछि सुचारु भएको छ । लिमी जाने पाँच हजार मिटर अग्लो न्यालु लेकमा जमेको चारदेखि पाँच फिट हिउँ पन्छाउने र सडकमा गएको पहिलो फालेपछि लामो समयपछि सडक सुचारु भएको हो ।
