मेमोरी किङ शर्माको देशको मुहार फेर्ने सपना
मेमोरी किङका नामले परिचित अर्पण शर्मा (कट्टेल) लाई भावी नेपाली पुस्तालाई स्मरणशक्तिको विधिबाट पढाएर शिक्षाको क्षेत्रबाट देशको मुहार फेर्न मन छ । विद्यमान शिक्षा प्रणालीले बालबालिकालाई पढ्न असाध्यै कठिन भएको र परीक्षामा पास गर्नका लागि मात्र उनीहरुलाई पढाउने खालको शिक्षा प्रणालीमा परिर्वतन ल्याउन त्यसमा लाग्ने योजना उहाँको छ ।
मधेश कृषि विश्वविद्यालयमा विद्यार्थी भर्ना सुरु
मधेस कृषि विश्वविद्यालयले आफ्नो पहिलो शैक्षिक सत्रका लागि विद्यार्थी भर्ना सुरु गरेको छ । विश्वविद्यालयका रजिस्ट्रार डा. श्रीभगवान ठाकुरका अनुसार विश्वविद्यालयले नयाँ शैक्षिक सत्रमा कक्षा सञ्चालन गर्नेछ । तयारीसहित कात्तिक २९ गतेदेखि मङ्सिर २८ गतेसम्म अनलाइन माध्यमबाट विद्यार्थी भर्ना लिने उहाँले बताउनुभयो ।
मागभन्दा कम शिक्षक छनोट
माध्यमिक तहमा मागभन्दा कम शिक्षक छनोट भएका छन्। शिक्षक सेवा आयोगले विभिन्न विषयमा एक हजार ५५२ जना शिक्षक माग गरेकोमा एक हजार १८२ जना शिक्षक छनोट गरी नियुक्तिका लागि सिफारिस गरेको छ। मागभन्दा ३७० जना कम सिफारिस भएका छन्।
अस्तित्व सङ्कटमा राष्ट्रकविले खोल्नुभएको विद्यालय
गाउँसहरस्थित लमजुङ माध्यमिक विद्यालयको अस्तित्व सङ्कटमा परेको छ । विद्यालयमा निरन्तर विद्यार्थी घट्दै जाँदा पठनपाठन नै बन्द गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ । पठनपाठनका लागि बनाइएका विद्यालयका भवन जीर्ण बन्दै गएका छन् । संरक्षणका लागि पर्याप्त स्रोत नहुँदा अन्य संरचना पनि बिस्तारै मक्किन थालेका छन् । विद्यालय परिसरमा प्रशस्त जग्गा भए पनि संरक्षणका लागि आर्थिक अभाव हुँदा झारले ढाकेका छन् । २००५ सालमा स्थापना भएको यो विद्यालय लमजुङको पुरानोमध्येको पर्छ । त्यति बेला राष्ट्रकवि स्वर्गीय माधवप्रसाद घिमिरे संस्थापक प्रधानाध्यापक रहनुभएको थियो । स्वर्गीय कप्तान प्रेमबहादुर थापा अध्यक्ष तथा अन्य आठ जना संस्थापक सदस्य रहनुभएको थियो ।
दुर्गम क्षेत्रका सात विद्यार्थीलाई छात्रवृत्ति प्रदान
ताप्लेजुङको दुर्गम र हिमाली क्षेत्रका सात जना विद्यार्थीलाई छात्रवृत्ति प्रदान गरिएको छ । हाल उच्च शिक्षा अध्ययनरत दुर्गम क्षेत्रका जेहेन्दार विद्यार्थीलाई जर्ज बैन्ड मेमोरियल छात्रवृत्ति प्रदान गरिएको हो ।
विद्यार्थीका लागि नेवाः संस्कार र संस्कृति प्रदर्शनी
भुटेको गेडागुडी, सखरखण्ड र पिँडालुको कला प्रदर्शन गर्ने चाड सकिमिला पुन्हिको अवसरमा जगत सुन्दर ब्वनेकुथी लखुतिर्थले विद्यालय प्रागणमा नेवाः संस्कार र सस्ंकृति प्रदर्शन गरिएको छ ।
कैलालीका विद्यालयको सामाजिक परीक्षण गर्दैनन्
कैलालीका अधिकांश सामुदायिक विद्यालय समयमै सामाजिक परीक्षण गर्दैनन् । हरेक सामुदायिक विद्यालयले तोकेको समयमै सामाजिक परीक्षण गर्नुपर्ने भए पनि सङ्ख्यात्मकता कमै विद्यालयले समयमै गर्ने गरेका छन् ।
शनिबार विद्यालय पढ्न पाएपछि विद्यार्थी खुसी
वर्षको ६ महिना पनि विद्यालय जान नपाएका बालवालिका शनिबार र बिदाको दिनमा समेत विद्यालयमा पढ्न पाएपछि खुशी भएका छन् । जिल्लाको पूर्वी–उत्तर क्षेत्र बुढीनन्दा नगरपालिकाका –७ डाप्कमा रहेको सिद्धेश्वर आधारभूत विद्यालयमा विद्यालय व्यवस्थापन समितिले शनिबार र विदाको दिन समेत बालवालिकालाई विद्यालयमा पठनपाठनको व्यवस्था गरेपछि विद्यार्थी खुशी भएका हुन् ।
मदन भण्डारी विश्वविद्यालयको ‘माष्टर प्लान’ निर्माण
काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखालमा निर्माण हुने मदन भण्डारी विश्वविद्यालयको ‘माष्टर प्लान’ निर्माण सम्पन्न भएको छ । निर्माण प्रक्रिया अघि बढाउन वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन [इआइए]को तयारी गरिने मदन भण्डारी विज्ञान तथा प्रविधि विश्वविद्यालय पूर्वाधार निर्माण समितिले जनाएको छ ।
महिनौँ देखि विद्यार्थी चौरमा पढ्न बाध्य
दक्षिणी क्षेत्रको एक विद्यालयको भवन भत्किएपछि विद्यार्थीहरू खुल्ला धुलो भएको चौरमा अध्ययन गर्न बाध्य हुँदै आएका छन् । गत असोज तेस्रो साता परेको वर्षासँगै गएको पहिरोले भवन भत्काएपछि विद्यार्थीहरू खुल्ला चौरमा पढ्न बाध्य हुँदै आउनु भएको हो ।
शिक्षा प्रमुखको धन्दा, किर्ते हस्ताक्षर देखि फर्जी बिलसम्म
जिल्ला शिक्षा तथा समन्वय इकाई कार्यालय कालिकोटमा व्यापक अनियमितता भएको पाइएको छ । कार्यालय प्रमुख चन्द्रप्रसाद अधिकारीले आफै पेस्की लिने, कार्यक्रम गर्ने र विल भरपाई किर्ते गरी अनियमितता गरेको पाइएको हो ।
भकिम्लीवासीले बनाए सुविधासम्पन्न विद्यालय भवन
यहाँका एक गाउँका स्थानीयवासीको सक्रियतामा करोडौँ रकम जुटाएर गाउँमा सुविधासम्पन्न विद्यालय भवन निर्माण गरेका छन् । सामूहिक एकता र इच्छाशक्ति भए नमुना काम गर्न सकिने म्याग्दीको बेनी नगरपालिका ३ भकिम्लीका स्थानीयहरूले उदाहरण प्रस्तुत गरेका छन् ।
स्कुल बसमा जोखिम बढ्दै
बुधबार स्कुल बसमा यात्रा गरिरहेका १३ वर्षीय आयुष्मान दाहालको लाजिम्पाटस्थित सडक किनारको रुखमा टाउको ठोक्कियो । बसको झ्यालबाट टाउको निकाल्दा रुखमा ठोक्किएर घाइते भएका दाहालको त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा उपचारको क्रममा बिहीबार बिहान निधन भएको हो । उनी बेस्ट इलिमेन्ट्र मन्टेश्वरी स्कुलको कक्षा ५ मा अध्ययनरत थिए ।
लामो बिदाः विद्यार्थीले पढेका अधिकांश कुरा बिर्सिए
टीकापुरकी नौ वर्षीया सम्झना विक कक्षा ४ मा पढ्नुहुन्छ । उहाँ दसैँ तिहारमा एक महिनाको बिदापछि विद्यालय जाँदा पहिले पढेका धेरै कुरा बिर्सिसक्नुभएको छ । लामो विदामा पहाड उक्लिएकी विक एक महिनापछि विद्यालय जाँदा धेरै कुरा बिर्सिसकेको अवस्था छ ।
-original-thumb.jpg)
स्थायी शिक्षक नियुक्तिको सिफारिस
खुला प्रतिस्पर्धाबाट छनोट भएका माध्यमिक तहका स्थायी शिक्षक नियुक्तिका लागि शिक्षक सेवा आयोगले शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रमा सिफारिस गरेको छ।
विद्यालय भवन भत्किएपछि वडा कार्यालयमा पढाई
गत भदौमा आएको वर्षासँगैको पहिरोले विद्यालय भवन भत्काएपछि रुकुमपूर्वको एक विद्यालयको पढाई वडा कार्यालय र अन्तर्गतको स्वास्थ्य इकाई भवनमा हुँदै आएको छ ।
शिक्षामा दलका महत्त्वाकाङ्क्षी योजना
शिक्षा क्षेत्रको विकासका लागि तत्काल सम्भव नदेखिए पनि राजनीतिक दलले मतदाता रिझाउन महत्त्वाकाङ्क्षी योजना अघि सारेका छन् । प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचनको तयारीमा जुटेका उनीहरूले घोषणापत्रमार्फत अघि सारेका शिक्षा विकासका कतिपय मुद्दा अमूर्तसमेत रहेका छन् । ती मुद्दा कार्यान्वयनका लागि निर्वाचनमार्फत आफ्नो दललाई बहुमत दिलाउन उनीहरूले मतदातालाई आह्वान गरेका छन् ।
दिवा खाजा सुरु पछि विद्यार्थी भर्नादर बढ्दो
जिल्लाको दुर्गम बस्तीका अधिकांश विद्यालयमा दिवा खाजा कार्यक्रम निकै प्रभावकारी बन्दै गएको छ । नेपाल सरकार शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय तथा विश्व खाद्यान्न कार्यक्रमको आर्थिक सहयोगमा बाजुराका २३९ वटा विद्यालयमा दिवा खाजा कार्यक्रम सुरु भएपछि विद्यार्थीको भर्नादर समेत बढ्दो रहेको छ ।
बजेट नछुट्टिँदा विद्यालय भवन अलपत्र, तीन कोठामा पाँच कक्षा
जनप्रतिनिधि परिवर्तनपछि अघिल्लो आर्थिक वर्षमा सुरुआत भएका योजनामा यस वर्ष बजेट नछुट्टिँदा पाँचथरको एक विद्यालयको भवन अलपत्र बनेको छ भने विद्यार्थीको पठनपाठन प्रभावित भएको छ ।
विद्यार्थीलाई कृषिसम्बन्धी व्यावहारिक ज्ञान दिंदै विद्यालय
नेपालको शिक्षा व्यावहारिक हुन नसकेको सर्वत्र गुनासो भइरहेका बेला पाल्पाको एक विद्यालयले विद्यालयमा पढेको विषय व्यवहारमा लागू गर्न सकिनेगरी व्यवस्थापन गरेको छ ।
विद्यालयलाई जापानको सहयोग
जापान सरकारले नेपालस्थित सङ्खुवासभाको विद्यालय निर्माण गर्न सघाउने भएको छ। सङ्खुवासभास्थित दुर्गम भेगमा जीर्ण अवस्थामा रहेको श्री हिमालयन माध्यमिक विद्यालयका कक्षाकोठा निर्माण गर्न जापानका तर्फबाट नेपालका लागि राजदूत किकुता याताका र सङ्खुवासभाको स्वयंसेवी संस्था एनपीओका अध्यक्ष लाक्पा नोर्बु शेर्पाबीच बिहीबार दुईपक्षीय सम्झौता भएको छ।
व्यावहारिक शिक्षाका लागि ‘क्लोज क्याम्प’
घोराहीमा रहेको गुरुकुल एकेडेमीमा कक्षा ९ मा अध्ययनरत विद्यार्थी श्रेष कुमाखी घोराहीमै जन्मिनुभयो, बजार मै हुर्किँदै हुनुहुन्छ । करिब १४ वर्षीय उहाँले अहिलेसम्म खाना पकाउनुभएको छैन, न त आफ्ना कपडा धुने काम गर्नुभयो ।
माध्यमिक तहमा दोहोरो रजिस्ट्रेसन अन्त्य
माध्यमिक तहमा एक पटक मात्र रजिस्ट्रेसन गरिने भएको छ। सरकारले विगत १२ वर्षअघि कक्षा ९–१२ लाई विद्यालय शिक्षाको संरचनाभित्र समावेश गरेको थियो। यसैअनुरूप माध्यमिक तहभित्र कक्षा ९ र ११ मा दोहोरो रजिस्ट्रेसन गर्नुपर्ने प्रावधान रहँदै आएको छ।
बाउन्न विद्यालय भवन बन्ने
डडेल्धुरामा यस आर्थिक वर्षमा ५२ वटा विद्यालय भवन बन्ने भएका छन् । सामाजिक विकास कार्यालय डडेल्धुराअन्तर्गत विभिन्न विद्यालयमा चार र दुईकोठे गरेर ५२ वटा भवन निर्माण गरिने भएको छ । आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा वर्षको बजेट र योजनाबारे सो कार्यालयले आइतबार अभिमुखीकरण कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । कार्यक्रममा दिइएको जानकारीअनुसार ४० लाख रुपियाँका दरले ११ वटा चारकोठे र २१ लाख रुपियाँका दरले ४१ वटा दुईकोठे भवन निर्माण गरिनेछन् । यस्तै २० लाख रुपियाँमा एउटा दुईकोठे भवन निर्माण गरिने सो कार्यालयका प्रमुख प्रयागराज जोशीले जानकारी दिनुभयो ।
शिक्षाका सबै सूचना अब एकै ठाउँमा
देशभर सञ्चालित विद्यालय, विश्वविद्यालय तथा प्राविधिक शिक्षाप्रदायक संस्थासँग सम्बन्धित सम्पूर्ण गतिविधि तथा विवरण एकै ठाउँबाट उपलब्ध हुने भएको छ। यसका लागि शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले एकीकृत शैक्षिक सूचना व्यवस्थापन प्रणालीसम्बन्धी निर्देशिका जारी गरेको छ। उक्त निर्देशिका कार्यान्वयनका लागि शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रमार्फत सबै प्रदेश तथा स्थानीय तहलाई जानकारी गराइने मन्त्रालयले जनाएको छ।
