लगानी सम्मेलनको तयारी
कुनै पनि मुलुकको अर्थतन्त्रमै नागरिक जीवन निर्भर रहेको हुन्छ । अर्थतन्त्रका मूलभूत आयामहरू आय, उत्पादन र रोजगारी बढ्दै जाँदा जीवनस्तरमा सकारात्मक परिवर्तन हुन्छ । व्यक्तिको आय बढ्दा उसको जीवनयापन सहज हुँदै जान्छ । सामान्यतया सर्वसाधारणको आम्दानीको स्रोत भनेको रोजगारी वा स्वरोजगारी नै हो ।
आयुर्वेदको विरासत
आयुर्वेदको जीवनपद्धति हो । प्राकृतिक चिकित्सा अभ्यास परापूर्वकालदेखि नै हुँदै आएको छ । ऋषिमुनिको तपोभूमि नेपालमा मानव स्वास्थ्य, रक्षानिम्ति अपनाइएको प्राचीन पद्धति नै आयुर्वेद हो । यहाँको खास गरी हिमाली र पहाडी जडीबुटी तथा खनिजजन्य जडीबुटी अनि प्राकृतिक चिकित्साको अभ्यास अनुपम छ । नेपालको
शिक्षा लिनुपर्ने उच्चशिक्षा
नेपालमा शैक्षिक संरचना विस्तारको क्रम चलिरहेको छ । सिलेट, गुन्द्री बोकेर कौमुदीदेखि इङ्लिससमेतको पढाइ गरेको नेपाली पुस्ताले कृत्रिम बौद्धिकताको प्रतिस्पर्धामा लागेको विश्व समाजका चमत्कार बेहोरिरहेको छ । तक्षशीलाको जलाधार भूमिमा आधुनिक उच्च शिक्षा दिलाउने झन्डै दुई दर्जन विश्वविद्यालय/प्रतिष्ठान स्थापना भइसकेका छन् तर यी विश्वविद्यालयका प्रध्यापकका विद्यार्थीले जिज्यूगुरु वाल्मीकिले दिएको पाठको सिङ र पुच्छर कता छ भन्ने भेउ पाउन नसकेर ब
अग्रगामी गणतन्त्र
जननिर्वाचित संविधान सभाको अत्यधिक बहुमतद्वारा विसं २०७२ मा जारी नेपालको संविधानले सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापना गरेसँगै नेपालको राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक/सांस्कृतिक परिवेश नयाँ युगमा प्रवेश गरेको छ । एउटै आन्दोलनले एकै पटक बहुआयामिक फड्को मा¥यो, त्यसैले त्यो क्रान्ति भयो । व्यक्तिपूजक सामन्तवाद गल्र्यामगुर्लुम ढल्यो । राजनीति, अर्थनीति, संस्कृति– समाजका हरेक अवयवमा रहेको सामन्तवाद उखेल्ने त्यो क्रान्तिको शक्ति आधा
शान्ति यात्रामा विलम्ब
सरकार र तत्कालीन विद्रोही नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादीबिच सशस्त्र द्वन्द्व अन्त्य गर्न बृहत् शान्ति सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको मङ्गलबार १७ वर्ष पुगेको छ । २०६३ मङ्सिर ५ गते भएको विस्तृत शान्ति सम्झौताले १० वर्षे सशस्त्र द्वन्द्व अन्त्य ग¥यो । त्यही जगमा सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान बन्यो । समानुपातिकता, समावेशिताका आधारमा सङ्घीयतामार्फत शासकीय विकेन्द्रीकरण भयो । जननिर्वाचित तीन तहका सरकारमार्फत गाउँमा विकासको लहर
अर्थतन्त्रको गहन चिन्तन
अर्थतन्त्र सुधारका लागि सरकारले चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमार्फत विभिन्न सुधारका कार्यक्रम ल्याए पनि ती कार्यक्रमको कार्यान्वयन सन्तोषजनक हुन नसक्दा अर्थतन्त्रमा अपेक्षित सुधार हुन सकेको देखिँदैन । कतिपय परिसूचक नराम्रा पनि छैनन् । ब्याजदर घट्दै गएको छ र अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्र निरन्तर सुधार हुँदै गएको छ । विप्रेषण आप्रवाह बढेको छ भने पर्यटन क्षेत्र उत्साहपूर्र्वक चलायमान भएकाले आगामी दिनमा अर्थतन्त्रले गति लिने आधार भने बनेको
शौचालयको दुरवस्था
तगारो कटेपछि आफ्नै दिसा कुल्चँदै हिँड्नुपर्ने वा लिस्नोमुनि खाल्डो खनेर दिसापिसाब गरी पराल वा भुसले छोप्ने शौच अभ्यासबाट अहिले अधिकांश नेपाली मुक्त छन् । यसो छेउकुनो पारेर वा बर्कोले टाउको ढाकेर कसैले नदेखेको ठानेर खुला रूपमा मलमूत्र त्याग्ने अभ्यास लाजभन्दा फोहोरका कारण घातक हो । शरीर स्वस्थ राख्न खाने र विकार त्याग्ने अपरिहार्य प्रव्रिmया हो तर त्यो विकार जथाभाबी त्याग्दा त्यसका हानीकारक जीवाणुको सङ्क्रमणले व्यक्ति, परिवार र समुदायमै
जलवायु अधिकार
जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय संरचना महासन्धि (युएनएफसिसिसी) का पक्ष राष्ट्रहरूको २८ औँ सम्मेलन (कोप–२८) यही मङ्सिर १४ देखि २६ गतेसम्म संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) मा हुँदै छ । जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी यो विश्व सम्मेलनमा निरन्तर सक्रिय भूमिका खेलिरहेको नेपालले यो सम्मेलनको अन्तिम राष्ट्रिय तयारीका लागि मङ्सिर ५ गते काठमाडौँमा राष्ट्रिय जलवायु सम्मेलन गर्दै छ । यही बेला प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ सोलुखुम्बुको सगरमाथा आ
सञ्जालको सदुपयोग
सूचना प्रविधिको तीव्रतर विकासका कारण सिनेमा भवनहरू भत्काएर व्यापारिक भवनहरू बनाइएका छन् । ठुलो पर्दा (स्क्रिन) मा सिनेमा हेर्न नपर्ने गरी हातको मोबाइलमै सिनेमा हेर्न मात्र होइन, आफैँले बनाउन सक्ने अवसर दुनियाँले पाएको छ । अनेकौँ मोबाइल एप्स विकास गरी मानिसलाई सूचना, शिक्षा, मनोरञ्जन, आर्थिक अवसर उपलब्ध भएका छन् । मोबाइलमा दिने समय, गर्ने डाउनलोड र खर्च लगातार बढिरहेको छ । विश्वको जुनसुकै कुनादेखि विषयगत जानकारी तत्का