माघे सङ्क्रान्तिमा चिउरा, मुरही र सख्खरको व्यापार
माघे सङ्क्रान्ति नजिकिएसँगै धनुषालगायत तराई मधेशका हाटबजारमा सख्खर, तिल, चिउरा, मुरही (भुजा) को व्यापार बढेको छ । माघ १ गते मनाइने माघे सङ्क्रान्तिका दिन मधेश क्षेत्रमा सख्खर, तिल, चिउरा, मुरहीको परिकार खाने चलनले आजभोलि यसको व्यापार बढेको हो ।
थारू समुदायले टुँडिखेलमा दुई दिन माघी महोत्सव मनाउने
थारू समुदायले यही पुस २९ गते र माघ १ गते काठमाडौंको टुँडिखेलमा माघी महोत्सव मनाउने भएको छ । टुँडिखेलमा दुई दिन माघी महोत्सव मनाउन लागिएको थारू राष्ट्रिय माघी महोत्सव, मूल आयोजक समितिका संयोजक एवम् थारू कल्याणकारिणी सभाका नवनिर्वाचित अध्यक्ष प्रेमिलाल चौधरीले जानकारी दिनुभयो ।
उपत्यकामा थारु राष्ट्रिय माघी महोत्सवको तयारी
काठमाडौंको टुँडिखेलमा थारु राष्ट्रिय माघी महोत्सव– २०८१ को तयारी गरिएको छ । थारु राष्ट्रिय माघी महोत्सव–२०८१ मूल आयोजक समितिले शुक्रबार काठमाडौंमा पत्रकार सम्मेलन गरी पुस २९ र माघ १ गते दुई दिन माघी महोत्सव आयोजना हुन लागेको जानकारी दिएको हो ।
मिथिला चित्रकला बन्दैछ युवा कलाकारको ‘करियर’
पछिल्लो सयम मिथिला चित्रकलालाई युवा कलाकारहरूले आफ्नो ‘करियर’ अर्थात् जीविकोपार्जनका रूपमा अँगाल्न थालेका छन् । यसमा महिलाहरूको सङ्ख्या झनै आशालाग्दो छ ।
थारू बस्तीमा माघीको रमझम
पश्चिम नेपालका थारू बाहुल्य जिल्लाहरू बाँके र बर्दियालगायतका अधिकांश थारू गाउँबस्तीमा माघी पर्वको तयारीसँगै रमझम पनि सुरु भएको छ । दुवै जिल्लाका अधिकांश थारू
तस्बिरमा नेवा एकता दिवस
उपप्रधानमन्त्री एवम् सहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंहले आफ्नो कलासंस्कृतिको संरक्षण गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ।बुधबार नेवाः देय्ः दबूयाले नेवा एकता दिवसको अवसरमा टोखामा आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो।
-original-thumb.jpg)
हिउँदे भैलोको रौनक
जुम्लाको खस सभ्यता र मौलिक संस्कृतिको हिउँदे भैलो खेलिएको छ । परम्परागत रूपमा खेलिँदै आएको खस संस्कृतिको भैलोको यसबेला रौनक छ । पुस १५ बाट जुम्लामा सुरु
ऐतिहासिक ‘निसान पदमार्ग ’ मा तीनदिने पदयात्रा
पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न ‘निसान पदमार्ग’ मा आजदेखि तीनदिने पदयात्रा आयोजना हुँदैछ । तत्कालीन नेपाल एकीकरणका समयमा पूर्वी सीमा विजय गरेर गाडिएका निसान फर्काइएको मार्ग पहिचान गरी ‘निसान पदमार्ग’ निर्माण गरिएको थियो ।
आर्यावलोकितेश्वरको महास्नान (फोटो फिचर)
काठमाडौँ, पुस २३ गते। मंगलबार सेतो मच्छिन्द्रनाथ आर्यावलोकितेश्वरको महास्नान सम्पन्न भएको छ।काठमाडौँको केलटोलमा रहेको जनबहाल मन्दिरको प्राङ्गणको न्हवं दबूँ अर्थात् महास्नान गराउने मण्डपमा विराजमान गराइ विधिवत् रूपमा पूजा अर्चना गरेरमहास्नान गराइएको हो ।पोंहेलाथ्व अष्टमी अर्थात् पुस शुक्ल अष्टमी तिथिको दिन सेतो मछिन्द्रनाथको महास्नान हुन्छ।अघिल्लो दिन सप्तमीका दिन सम्बन्धित गुथियार तथा गुर्जुहरू बाजागाजाका साथ कलशमा जल लिन जाने परम्परा छ।महास्नानको लागि ढल्कोस्थित निर्मल तीर्थबाट कलशार्चन पूजा गरी त्यहाँबाट विभिन्न पाठ–स्तोत्र पढ्दै जल ल्याउने गरिन्छ।महास्नानको समयमा जिवितदेवीले अवलोकन गर्न आउने परम्परा छ ।९ वटा कलशमा जल लिएर फर्कँदा, ठाउँ–ठाउँमा पराल जम्मा गरी आगो तपाउने चलन पनि रहेको छ।यसरी आगो किन बालिन्छ भन्ने कुरामा यकिन तथ्य नभए तापनि, तत्कालीन समयमा नदीबाट फर्किदा चिसो हुने तथा रातको समय भएकोले जनावरहरू आउन सक्ने हुनाले ठाउँ– ठाउँमा परालको मुस्लो बाली ठुलो आगो बाल्ने गरेको जनश्रुति रहेको छ।महास्नान पश्चात् सेतो मछिन्द्रनाथको मूर्तिलाई सेतो कपडाले छोपेर अर्कै स्थानमा राखिन्छ र रंगरोगन तथा मर्मत गर्ने कार्य गरिन्छ। बुधबारदेखि पुन लोकेश्वरको मूर्तिलाई साजसज्जा गरिन्छ भने आउँदो पूर्णिमाको दिनमा दशकर्म विधि गरेर पुनः मन्दिरमा आर्यावतिलोकेश्वरलाई प्रतिस्थापन गरिन्छ।यो महास्नानको कुमारीले अवलोकन गर्ने चलन छ।उपत्यकामा रहेको चार करुणामयमध्ये एक मानिने श्री सेतो मछिन्द्रनाथलाई पितृको उद्धार गर्ने देवता तथा सुख शान्ति र रोगव्याधी निको पार्ने देवताको रूपमा पूजा गर्ने चलन छ।
माघे सङ्क्रान्तिका लागि तरुलको व्यापार (फोटो फिचर)
माघे सङ्क्रान्ति पर्वको आगमनसँगै उपत्यकामा तरुल, सखरखण्ड पिँडालुले बजार भरिन थालेको छ। उपत्यकाका गल्ली तथा चोक–चोकमा तरुल, सखरखण्ड, पिँडालुलगायतका वस्तुको व्यापार पनि बढ्न थालेको छ।
पुर्ख्याैली सिप संरक्षणमा विद्यार्थी
नवलपुर जिल्लाको देवचुली नगरपालिकाभित्र रहेका विद्यालयले शिक्षासँगै सिपको विकास गराउन जोड दिएका छन् ।
माघे सङ्क्रान्ति : चाकु बनाउन भ्याइनभ्याइ (फोटो फिचर)
माघे सङ्क्रान्तिका लागि टोखाका व्यवसायी चाकु उत्पादनमा व्यस्त छन्। घ्यू र चाकु खाएर मनाइने माघे सङ्क्रान्ति पर्वका लागि बजारको माग अनुसार व्यवसायी चाकु उत्पादनमा व्यस्त बनेका हुन्।
काठमाडौँमा ‘चाइना फिल्म डे’
काठमाडौँ, पुस २१ गते । नेपाल र चीनबिचको सांस्कृतिक सम्बन्धलाई थप सुदृढ बनाउन काठमाडौँमा पहिलो पटक ‘चाइना फिल्म डे’ आयोजना हुने भएको छ । ठमेलस्थित छायाँसेन्टरको क्युएफएक्समा पुस २५ गते (जनवरी ९) मा उक्त कार्यक्रम आयोजना हुँदै छ । कार्यक्रम आयोजना गर्नुको मुख्य उद्देश्य भनेको दुई देशबिच आगामी दिनमा चलचित्र निर्माण, प्रवर्धन र बजारीकरणमा सहकार्य हुने लक्ष्य लिएको आयोजकले जनाएको छ । साथै यस्ता खालका कार्यव्रmमले दुई देशबिच सांस्कृतिक आदानप्रदानमा सहयोग पुर्याउने छ ।चाइना फिल्म एडमिनिस्ट्रेसन, नेपालस्थित चिनियाँ दूतावास, चाइना फिल्म आर्काइभ र नेपाल फिल्म एन्ड कल्चरल एकेडेमीद्वारा संयुक्त रूपमा आयोजित कार्यव्रmममा तीन चर्चित चिनियाँ चलचित्र प्रदर्शन गरिने छ । प्रदर्शनपश्चात् चलचित्रका निर्माता, निर्देशक तथा कलाकारसँगको अन्तव्रिर्mयामा दर्शकले पनि सहभागिता जनाउन पाउने छन् । उद्घाटनको दिन यिहुई साआ निर्देशित चलचित्र ‘हर स्टोरी’ देखाइने छ भने युडी झाङ निर्देशित मिडसमर्स भ्वाइस र फेईलङ निदेशित ‘जिफर ग्याप’ पनि त्यही दिन देखाइने छ । कार्यव्रmममा नेपाली चलचित्र क्षेत्रका चर्चित कलाकार, निर्देशक, प्राविधिक र विशिष्ट व्यक्तित्वहरूको उपस्थिति रहने छ । साथै नेपालस्थित चिनियाँ दूतावास, नेपाल चलचित्र विकास बोर्ड र नेपाल पर्यटन बोर्डका विशिष्ट पदाधिकारीले समेत कार्यव्रmममा सहभागिता रहने छ । पूर्वअर्थमन्त्री तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य वर्षमान पुनको प्रमुख आतिथ्यमा उक्त कार्यक्रम आयोजना हुने छ ।चलचित्रका निर्माता, निर्देशक र कलाकार गरी १४ जनाको टिमको नेतृत्व चाइना फिल्म एडमिनिस्ट्रेसनको अन्तर्राष्ट्रिय विभागका निर्देशक सुयाङले गर्ने छन् । कार्यव्रmमले दुई देशका चलचित्रकर्मीबिचको सहकार्यलाई अगाडि बढाउन थप मद्दत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । ‘चाइना फिल्म डे’ को महìवबारे नेपाल फिल्म एन्ड कल्चरल एकेडेमीका अध्यक्ष केपी पाठकले यो केवल चलचित्र प्रदर्शन गर्ने कार्यव्रmम मात्र होइन, दुई जीवन्त संस्कृतिलाई जोड्ने पुल पनि भएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “यसले चिनियाँ चलचित्रहरूको सिर्जनशीलता र गहिराइ प्रस्तुत गरेर, हामी नेपाली चलचित्रकर्मीलाई सिक्न, सहकार्य गर्न र आफ्नो क्षितिज फराकिलो बनाउन अवसर प्रदान गर्ने छ ।” पाठकले यस्ता सांस्कृतिक आदानप्रदानहरूको व्यापक प्रभावबारे थप प्रस्ट्याउँदै भन्नुभयो, “यस प्रकारका कार्यव्रmमहरूले राष्ट्रबिच आपसी सम्मान, सम्बन्ध र समझदारीलाई प्रवर्धन गर्न महìवपूर्ण भूमिका खेल्छन् ।” यसले सहनिर्माण, संयुक्त परियोजना र विश्वव्यापी दर्शकलाई समेट्ने साझा कथा सिर्जना गर्न मार्ग प्रशस्त गर्छ । म विश्वस्त छु, यो नेपाल–चीन चलचित्र सम्बन्धको नयाँ अध्यायको सुरुवात मात्र हो ।‘चाइना फिल्म डे’ ले २०२५ र त्यसपछिका दिनमा नेपाल–चीन सांस्कृतिक कूटनीति र चलचित्र सहकार्यलाई बलियो बनाउन महìवपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास गरिएको छ । यो ऐतिहासिक अवसरले नेपाल र चीनबिचको चलचित्र र सांस्कृतिक सम्बन्धमा नयाँ पाटो थप्दै दुवै राष्ट्रबिच थप गहिरो सहकार्य र सहभागिताको आधार तयार गर्ने छ ।
पूर्वमन्त्री आलेलाई विश्वप्रसिद्ध हिन्दु रत्न अवार्ड प्रदान
विश्व हिन्दु महासङ्घले सांसद एवं पूर्वमन्त्री प्रेमबहादुर आलेलाई हिन्दु रत्न अवार्ड प्रदान गरेको छ।
महाकुम्भ २०२५ : उत्सव सुरु, सङ्गममा बिहान गङ्गा आरती
महाकुम्भ २०२५ को उत्सव भक्तजनहरूको बिहानी गङ्गा ‘आरती’ मा सहभागितासँगै सुरु भएको छ । ‘आरतीहरु’ प्रयागराजका प्रसिद्ध घाटहरूमा मात्र सीमित छैनन्, सङ्गमको बाढी मैदानहरूमा पनि देख्न सकिन्छ ।
थारु गाउँबस्तीमा माघीको रमझम सुरु
माघि आउन अझै ११ दिन बाँकी रहेपनि पश्चिम नेपालका थारु बाहुल्य जिल्ला बाँके र बर्दियालगायतका अधिकांश थारु गाउँ बस्तीमा माघी पर्वको तयारीसँगै रमझम पनि सुरु भएको छ ।
गुप्तेश्वर महादेव मन्दिर संरक्षणमा स्थानीय सरकार
रामप्रसादराई गाउँपालिका–३ भुल्केमा रहेको गुप्तेश्वर महादेवको मन्दिर स्थानीय सरकारको सक्रियतामा निर्माण सम्पन्न भएको छ ।
पर्यटकलाई स्वागत गर्न पोखरिया ताल
मधेश प्रदेशकै प्रमुख पर्यटकीय स्थलका रुपमा विकसित भइरहेको धनुषाको ढल्केबरस्थित पोखरिया तालमा इस्वी सम्वतको नयाँ वर्ष २०२५ को अवसमा पिकनिक तथा घुम्न आउने पर्यटकको सुविधाका लागि विभिन्न तयारी गरिएको छ ।
थारू गाउँमा माघीको तयारी
थारू समुदायको महत्त्वपूर्ण पर्वको रूपमा रहेको माघी अर्थात् खिचडी पर्व रुपन्देहीका विभिन्न स्थानमा यो वर्ष तीन दिनसम्म मनाइने भएको छ ।
उत्तगरगयाधाम वेत्रावतीः हिन्दू र बौद्धमार्गीको साझा आस्थाको केन्द्र
पौष कृष्ण पक्षको औँसीका अवसरमा सोमबार नुवाकोट र रसुवाको सङ्गमस्थल वेत्रावतीको उत्तरगयामा हिन्दू र बौद्धमार्गी श्रद्धालुले पितृ तर्पण गरेका छन् । पितृ तर्पण (श्राद्ध) गर्ने भक्तजनको सहभागिता हालसम्मकै उच्च रहेको उत्तरगया क्षेत्र विकास कोषका अध्यक्ष अष्टमान डङ्गोलले जानकारी दिनुभयो ।
बौद्धधर्मालम्वीहरुले दोस्रो पर्व 'तोल लोसार' आज मनाउँदै
प्रत्येक वर्ष पौष शुक्ल प्रतिपदाका दिन मनाइने तोल ल्होसार आज बौद्धधर्मालम्वीहरुले विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरि मनाउने गर्दछन् । तोला लोसार ११ औ महिना अर्थात् पुसमा पर्दछ । वर्ष (लो) फेरिने क्रममा भएकाले ग्रह नक्षत्र वा आकासिए पिण्डहरूको चलायमान अवस्थासँग यसको तुलना हुने धर्मग्रन्थमा उल्लेख छ ।
इलाममा तमु ल्होसार मनाइयो
आज तमु ल्होसार इलाममा पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइएको छ । जिल्लाभर रहेका बौद्ध गुम्बाहरूमा विषेश पूजाआजा गरिएको छ ।
तराई झरेकाहरूले मनाए भुवा पर्व
कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिकामा सोमबार पहिलो पटक भुवा पर्व मनाइएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशको पहाडी जिल्ला बाजुरा, अछाम, डोटी र कर्णाली प्रदेशको कालीकोट दैलेख जिल्लाबाट बसाईसरी घोडाघोडी नगरपालिकामा बसोबास गर्दै आएकाहरुले सामुहिकरुपमा भुवा पर्व मनाएका हुन् ।
गुरुङ समुदाय आफ्नो पहिचानका लागि अत्यन्त जागरुक : उपप्रधानमन्त्री सिंह
उपप्रधान एवम् सहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंहले पुर्खाले सुम्पिएको समृद्ध संस्कृतिको रक्षा गर्दै नयाँ पुस्तालाई हस्तान्तरण गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।
मनाइयो तमू ल्होसार (फोटो फिचर)
गुरुङ समुदायले नयाँ वर्षलाई स्वागत गर्दै सोमबार ‘तमु ल्होसार’ मनाइरहेका छन् । ‘ल्हो’को अर्थ वर्ष र ‘सार’ को अर्थ फेरिनु भएकाले वर्ष फेरिने दिनलाई ‘तमु ल्होसार’ भनिएको हो ।
