पर्यटन प्रवर्धनका लागि तानसेनमा बन्यो खुला ‘नाचघर’
तानसेनको बतासेडाँडामा बनेको ‘श्रीनगर सांस्कृतिक डबली’ निर्माणको काम सकिएको छ । जिल्लामा आएका आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने उद्देश्यले निर्माण थालिएको सांस्कृतिक डबली निर्माणको काम सकिएको हो ।
खुला गजल प्रतियोगितामा गुरुङ प्रथम
ताप्लेजुङको सदरमुकाम फुङ्लिङमा आयोजित खुला गजल प्रतियोगितामा रोशन गुरुङ प्रथम हुनुभएको छ । कञ्चनजङ्घा साहित्यिक प्रतिष्ठानले आयोजना गरेको गजल प्रतियोगितामा मिक्वाखोला गाउँपालिका–४ साँबाका गुरुङ प्रथम हुनुभएको हो । यस्तै प्रतियोगितामा फुङ्लिङ नगरपालिका–६ का नवराज आचार्य द्वितीय र फुङ्लिङ नगरपालिका
‘बहुभाषिक नाट्य उत्सव’ शुरु
नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानको आयोजनामा यही असार १२ देखि १८ गतेसम्म ‘बहुभाषिक नाट्य उत्सव २०७९’ आयोजना हुने भएको छ । आरोहण, गुरूकुल स्कुल अफ थिएटरको सह–आयोजनामा हुन लागेको नाट्य उत्सवमा देशभरीबाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानलाई प्राप्त नाटकहरुमध्ये विभिन्न भाषा भाषीका ७ वटा नाटक छनौट भई मञ्चनका लागि तयारी अवस्थामा रहेका छन् । नाट्य उत्सव आइतबारबाट कुञ्ज थिएटर थापागाउँमा ७ दिनसम्म चल्नेछ ।
‘बाको कोट’ लोकार्पण
राजन सिलवालको लघुकथा ‘बाको कोट’ लोकार्पण भएको छ । साहित्यकार एवं सचिव श्यामकुमार भट्टराईले पुस्तकमा समेटिएका कथाले समाजशास्त्रका विद्यार्थीलाई अहिलेको समाज बुझ्न सहयोग हुने बताउनुभयो । तथ्याङ्क विभागका महानिर्देशक नवीनलाल श्रेष्ठले तथ्याङ्कको क्षेत्रमा कार्यरत लेखक सिलवालले समाजलाई नियालेर रचना गरी पुस्तक सार्वजनिक गर्नु गौरवान्वित गर्ने विषय हुन् भन्नुभयो ।
पुस्तकमा ‘पचली भैरव’
काठमाडौंको टेकुस्थित कौशी थिएटरमा शनिबार एक समारोहमा ‘पचली भैरव’ नाटकको पुस्तकको लोकार्पण भएको छ ।
काष्ठकलाका कालिगड कालो तिरुवा सम्मानित
जुम्ला हिमा गाउँपालिका कालिगड कालो तिरुवा सम्मानित हुनुभएको छ । १२ औँ गाउँसभाको क्रममा तिरुवालाई हिमा गाउँपालिकाले सम्मान गरेको हो । पर्यटकले एक पटक तस्विर खिचेर जाने चिउडी साँघुमा रहेका कलात्मक काष्ठकलाका चित्र बनाउने देखि विभिन्न काठका कलात्मक कामहरु गर्दै आउनुभएका ज्येष्ठ नागरिक कालो तिरुवा सम्मानित हुनुभएको हो ।
‘निसाना’मा भ्रष्टाचार
‘भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलता’, ‘आजको आवश्यकता, भ्रष्टाचारमुक्त समाज व्यवस्था’ आदि नारा सुन्दै आएका छौँ तर यत्रतत्र सर्वत्र भ्रष्टाचारको जरो यसरी गाडिएको छ कि ‘भ्रष्टाचार’ गर्नु, गर्न दिनु हाम्रो दायित्व नै हो कि भनेझैँ भएको छ ।
प्रेम कथामा आधारित नाटक ‘सेमुना’
पूर्वी नेपालको विभिन्न भू–भागमा फैलिएका किराँती पछिल्लो समय आफ्नो मौलिक संस्कार र संस्कृतिबाट टाढिँदै गएको देखिन्छ । राज्यको गलत अम्यास र आधुनिकताको मोह संस्कृति, इतिहास र सभ्यताप्रति चिन्तन गर्ने फुर्सद अहिले कसलाई छ र ? यसैबीच अहिले पहिचानको विषयमा ठूलो आवाज उठिरहेको समय यी संस्कृतिले फेरि पूर्णता पाउने या बिर्सिएका कुराले फेरि ब्युँझिने काम गर्छ कि भन्ने सबैमा आशा जागेको छ ।
राष्ट्रिय कविता महोत्सव : टीका आत्रेयको ‘संकल्प’ शीर्षकको कविता प्रथम
काठमाडौं, असार ९ गते । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको ६५ औं वार्षिकोत्सवको उपलक्ष्यमा आयोजित ‘राष्ट्रिय कविता महोत्सव-२०७९’ मा सुनसरीका टीका आत्रेय प्रथम हुनुभएको छ । उहाँको ‘संकल्प’ शीर्षकको कविता प्रथम भएको नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका सदस्य सचिव प्रा. जगत्प्रसाद उपाध्यायले जानकारी दिनुभयो । त्यसैगरी धादिङका यात्रीप्रकाश पाण्डे द्वितीय हुनुभएको छ । उहाँको ‘आगोमा फुलेको देश’ शीर्षकको कविताले द्वितीय पुरस्कार पाएको हो । भक्तपुरका सीता तुम्खेवा ‘चरिसो फूल’, सुनसरीकै किरन सिवा ‘बुबाको सिलाइ मेसिन’ र अछामका कमलराज केसी ‘सपना उम्रन्छ माटोमा’ शीर्षकका कवितासहित तृतीय हुनुभएको छ ।
भाषा, साहित्य र संस्कृति प्रवर्द्धनमा प्रतिष्ठानको भूमिका प्रशंसनीय: प्रम देउवा
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले देशको भाषा, साहित्य एवम् संस्कृतिको प्रवर्द्धनमा प्रज्ञा प्रतिष्ठानले खेलेको भूमिका प्रशंसनीय रहेको बताउनुभएको छ ।
अटलमान राई स्मृतिग्रन्थ विमोचन
राजनीतिज्ञ तथा समाजसेवी स्वर्गीय अटलमान राईको वार्षिक पुण्यतिथिको अवसरमा ‘अटलमान राई स्मृतिग्रन्थ’ पुस्तककोे विमोचन गरिएको छ । ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री पम्फा भुसालले पुस्तक विमोचन गर्दै राईले राजनीतिमा पु-याउनुभएको योगदानको कदर गर्नुभयो । स्वर्गीय राईको सम्झना गर्दै मन्त्री भुसालले जातीय तथा वर्गीय उत्पीडन घटाउन स्वर्गीय राईले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको बताउनुभयो ।
निरुका दुई कृति सार्वजनिक
काभ्रेपलाञ्चोकको पनौतीका स्रस्टा निरु न्यौपानेको दुई कृति र एउटा गीत लोकार्पण गरिएको छ ।
‘माहुरी’ सार्वजनिक
घरेलु श्रमिक र मनोरञ्जन क्षेत्रमा कार्यरत महिला श्रमिकको वास्तविक कथा समेटेर तयार पारिएको ‘माहुरी’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । तरङ्गिनी फाउन्डेसनले कम पारिश्रमिकमा धेरै मिहिनेत गरेर पनि आफ्नो भविष्य सुनिश्चित नहुने श्रममा जोडिएका महिलाको पीडालाई माहुरी पुस्तकमा सङ्कलन गरी बजारमा ल्याएको हो ।
कविता सङ्ग्रह ‘पानीका रेखा’
मानसाग्निको ‘पानीका रेखा’ कविता सङ्ग्रहमा एकाउन्नवटा कविता समावेश छन् । कविता सङ्ग्रहले विभेद, असमानता र अन्यायका स्वरलाई उजागर गरेको छ । कविभित्र समाज परिवर्तन र विद्रोहको आगो जबसम्म हुर्हुर बल्दैन, त्यो काव्यमा परिणत हुँदैन । ऊ लाचार छ लड्न सक्दैन ।
नेपालमा भारतका चित्रकार सञ्जय र सञ्जिदाको कला प्रदर्शनी
नेपाल मिथिला येँ ग्यालरीमा ‘इनोभेसन अफ युथ’ शीर्षकमा राखिएको कला प्रदर्शनी आइतबार समापन भएको छ।
सिर्जनामा इनरुवा साहित्यिक कार्यक्रम
सुनसरीको सदरमुकाम इनरुवामा ‘सिर्जनामा इनरुवा साहित्यिक कार्यक्रम’ को १५ औं शृङ्खला सम्पन्न भएको छ । इनरुवाका साहित्यकार र पत्रकारको रचना, विचार र कला प्रस्तुत गर्ने थलोको रुपमा रहेको सो कार्यक्रम शनिबार सम्पन्न भएको हो ।
अवधी भाषाको विकासमा प्रदेश सरकार प्रतिबद्ध : मुख्यमन्त्री केसी
लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री कुलप्रसाद केसीले अवधी भाषाको विकासमा प्रदेश सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभएको छ । कपिलवस्तुको तौलिहवामा आयोजना गरिएको अवधि सम्मेलनको उदघाटनसत्रमा मुख्यमन्त्री केसीले सो कुरा बताउनुभएको हो ।
भारतीय साहित्यकारलाई नेपालगञ्जमा सम्मान
नेपाल–भारतमैत्री संघको अगुवाईमा नेपालगञ्ज आउनुभएका भारत महाराष्ट्रका दुई जना वरिष्ठ साहित्यकारलाई नेपालगञ्जमा सम्मान गर्नुका साथै साहित्यिक सम्बन्ध विस्तार विचार विमर्श गरिएको छ ।
समालोचना विधाको विकास हुन नसकेकोमा चिन्ता
नेपालभाषाको साहित्य क्षेत्रमा समालोचना विधाले व्यापकता पाउन नसकेकोमा सरोकारवालाहरुले चिन्ता पोख्नुभएको छ । राजोपाध्याय समाजले आयोजना गरेको कार्यक्रमका वक्ताहरुले समालोचनालाई सुझावको रुपमा नलिएर आलोचनाको रुपमा लिने प्रवृत्तिका कारण यस विधाको विकास हुन नसकिरहेको विचार राखेका थिए ।
मार्मिक डोट्याली आख्यान
कुनै पनि कृतिका लागि प्राञ्जल भाषा आकर्षक स्वागतद्वार हो जहाँबाट भित्र छिर्न पाठक सहजै आकर्षित हुन्छ । डोट्याली युवा लेखक लोकराज भट्टको उपन्यास ‘छाइल’को सबैभन्दा उल्लेख्य पक्ष यसको वर्णन आकर्षक, भाषा स्तरीय र अभिव्यक्ति कौशल उच्च हुनु हो । संवादमा डोट्याली भाषाको चोखो स्वाद छ तर वर्णनमा यी शब्द प्रयोग नगरेर उहाँले पाठकको मनोविज्ञानप्रति न्याय गर्नुभएको छ । शब्दको अर्थपूर्ण प्रयोगले राजधानीतिर नसुनिने डोट्याली शब्दहरू पनि अपरिचित लाग्दैनन् । शब्द चित्रणमा उहाँले सुदूरपश्चिमेली परिवेशलाई राम्ररी पक्रनुभएको छ । लोकार्पण कार्यक्रममा मानव अधिकारकर्मी मोहना अन्सारीले भन्नुभएजस्तै यो उपन्यास पढ्न थालेपछि युवा पाठक रातभरि अनिँदो बसेर पनि सकाएरै छाड्न लालायित हुन्छन् ।
-original-thumb.jpg)
मधुपर्क सम्मानबाट बस्नेत, रसिक र मोमिला सम्मानित
गोरखापत्र संस्थानको साहित्यिक मासिक प्रकाशन मधुपर्कको ५६ औं वर्ष प्रवेशका अवसरमा नेपाली साहित्यको श्रीवृद्धिका लागि विशिष्ट योगदान पुर्याउनुभएका तीनजना साहित्यकारलाई नगद पुरस्कारसहित सम्मानित गरिएको छ ।
लोककलाको विविधता प्रस्तुत
पाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान लोककला विभागले ‘विभिन्न जातीय लोककला’ शीर्षकमा आयोजित दुई दिने कार्यशालामा कलाकारले लोककलाको विविधतालाई प्रस्तुत गर्नुभएको छ ।
अभिलाषीको कविता सङ्ग्रह
राजधानी बाहिर बसेर लामो समयदेखि कविता लेख्दै आएका कवि नवीन अभिलाषीको मौलामा बाँधिएको राँगो नामक कविता सङ्ग्रहको विमोचन भएको छ । कार्यक्रममा बोल्दै वरिष्ठ कवि तथा समालोचक डा. अमर गिरीले सङ्ग्रहले वर्तमान समयको चेतलाई पछ्याएको बताउनुभयो ।
मोम्चो कथा सङ्ग्रहमाथि कोहलपुरमा परिचर्चा
कोहलपुर, २८ जेठ । पत्रकार तथा आख्यानकार वसन्त पराजुलीको मोम्चो कथासङ्ग्रह माथि कोहलपुरमा परिचर्चा गरिएको छ । हाम्रो पूर्णिमा साहित्य प्रतिष्ठान बाँकेले शनिबार कोहलपुरमा पुस्तकमाथि छलफल कार्यक्रम राख्दै पुस्तक परिचर्चा गरेको हो ।प्रतिष्ठानकी उपाध्यक्ष एवम् आख्यान विभाग प्रमुख सुमित्रा न्यौपानेले सङ्ग्रहका सबै कथालाई सरसर्ती व्याख्या गर्नुभयो । बक्ररेखा शीर्षकको कथा श्रुति र सभ्य भएको बताउँदै कथामा विदेश जाने केटो भनेपछि हुरुक्क हुने हाम्रो समाजको चरित्र चित्रण गरिएको उल्लेख गर्नुभयो । परिचर्चा कार्यक्रममा बाँकेका विभिन्न स्रष्टाले मोम्चो पुस्तकका बारेमा टिप्पणी गर्नुभयो । पुस्तकमाथि बोल्दै अर्का टिप्पणीकार विष्णु पादुकाले मोम्चो कथासङ्ग्रहका अधिकांश कथा नारीका विषयमा केन्द्रित रहेको बताउनुभयो । पादुकाले सङ्ग्रहमा रहेका ११ वटै कथाको बारेमा संक्षेपमा टिप्पणी राख्नुभयो । पुस्तकमाथि बोल्दै टिप्पणीकार सागर गैरेले चितवनको सीमान्तकृत चेपाङ समुदायको भाषा, जीवनशैली, परम्परा र रहनसहनलाई मोम्चो कथामा समेटिएको उल्लेख गर्नुभयो । लेखक वसन्त पराजुलीले मोम्चो सीमान्तीकृत चेपाङ समुदायको धर्म, रीतिरिवाज र परम्परामा आधारित भएर लेखिएको कथा भएकोले यी समुदायसँगसँगै आम पाठकले मन पराएको बताउनुभयो । परिचर्चा कार्यक्रममा अतिथिका रूपमा आमन्त्रित लेखक नरेन्द्रजंग पिटरले स्वाभिमानी चेपाङको कथा व्यथालाई किताबको रूपमा प्रकाशन गरेर लेखक पराजुलीले ठूलो गुन लगाएको बताउनुभयो । पुस्तकलाई भुँडीपुराण प्रकाशनले बजारमा ल्याएको हो। पराजुलीको यसअघि कुमाता कथासंग्रह प्रकाशित छ। पत्रकार पराजुली गोरखापत्र दैनिकका चितवन जिल्ला संवाददाता हुन् ।
चित्रकलामै व्यस्त डिल्लीकृष्णको सेवानिवृत्त जीवन
धनकुटाका डिल्लीकृष्ण आले । ६५ वर्षीय आले आफूले देखे भोगेका जीवन र जगत्का चित्रहरुमा अनेक रंग भरेर सेवानिवृत्त जीवन सजाइरहेका छन् ।
