विनेसामको महोत्तरी शाखा गठन
विश्व नेपाल साहित्य महासङ्घ (विनेसाम) ले महोत्तरीमा आफ्नो शाखा विस्तार गरेको छ । विनेसामको मधेस प्रदेशस्थित कार्यालयले बर्दिबासको गौरीशङ्कर होटेलमा आयोजना गरेको स्रष्टा सम्मेलनमा महोत्तरी शाखा गठन गरेको हो ।
निटफेस्टमा नाटक ‘पल्पसा क्याफे’ विमोचन
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सवमा छैटौँ दिन श्रीलङ्का र भारतका नाटक मञ्चन भएका छन् । भारत र श्रीलङ्काका दुई नाटक र पल्पसा क्याफे नाटकको पुस्तक विमोचन र साङ्गीतिक प्रस्तुतिसहित नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव २०७९ निटफेस्ट (२०२२) छैटौँ दिनको कार्यक्रम आयोजना भएको छ ।
वरिष्ठ पत्रकार अधिकारी र साहित्यकार गिरी सम्मानित
मुलुकको पत्रकारिता क्षेत्रमा विशिष्ट योगदान पु¥याएबापत वरिष्ठ पत्रकार ध्रुवहरि अधिकारीलाई सम्मान गरिएको छ ।
प्राध्यापक सुवेदीको नाममा पुरस्कार स्थापना
बेलायतको रोयल एसियाटिक सोसाइटीले प्रत्येक वर्ष नेपालबारे अंग्रेजीमा संसारमा जसले जहाँ सुकै पनि प्रकाशित गरेको कुनै विशिष्ट पुस्तक वा आलेखलाई प्रदान गर्ने गरि प्राध्यापक सूर्यप्रसाद सुवेदीको नाममा वार्षिक पुरस्कार स्थापना गरेको छ ।
अडियो नाटक ‘ट्री कन्फेसन’
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव २०७९ (निटफेस्ट २०२२)को पाँचौँ दिन दुई नाटकसँगै नृत्य नाटिका र अडियो नाटक प्रस्तुत भएका छन् । अमेरिकी अडियो नाटक ‘ट्री कन्फेसन’मा हामीले बिर्सिसकेको मानव र बोटबिरुवाबीचको अन्तरसम्बन्धित पारिस्थितिक प्रणालीबारेको कथा एउटा रुखले बताउँछ । दर्शक/श्रोताले रुखको मुनि बसेर रुखको स्वीकारोक्ति सुन्न पाउनेछन् । नाटकलाई जेनी दिन बडरले लेख्नुभएको हो भने एरिन बी मिलेले निर्देशन गर्नुभएको हो । उरुग्वेको एन्ड्रेस फागियोलिनो र बेटिना डोमिन्गोएज निर्देशित नाटक ‘रियो’मा थिएट्रिकल क्लाउन पर्फमेन्समा खडेरीले पिरोलेको ठूलो क्षेत्र नजिक रहेको सहरको कथा देखाइएको छ । दुई जना मानिसलाई उक्त खडेरी पर्ने क्षेत्रको बारेमा पत्ता लगाउन पठाइन्छ, तिनीहरूको यात्राले मानवीयताका धेरै पत्र खुलाउँदै जान्छ ।
कला प्रदर्शनी सुरु
‘नेपालका देवी देवताहरू’ विषयक कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । नेपाल कला परिषद्को ६०औँ तथा नेपाल हस्तकला महासङ्घको ५०औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा सोमबार भारतीय राजदूत नवीनकुमार श्रीवास्तवले प्रदर्शनी उद्घाटन गर्नुभयो । कार्यक्रममा महासङ्घका अध्यक्ष प्रचण्ड शाक्य, कला परिषद्का अध्यक्ष सागरशमशेर जबरा, ललितपुर महानगरपालिकाका उपप्रमुख मञ्जरी शाक्य, काठमाडौँ महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनीता डङ्गोललगायतको उपस्थिति थियो । प्रदर्शनी बबरमहलस्थित नेपाल आर्ट काउन्सिलमा मङ्सिर २४ सम्म चल्नेछ ।
डा. श्रेष्ठलाई षडानन्द राष्ट्रिय पुरस्कार
समाज सुधारक बालागुरु षडानन्दको १८८औँ जयन्तीका अवसरमा विभिन्न व्यक्ति र संस्थालाई पुरस्कृत तथा सम्मानित गरिएको छ । १५औँ स्थापना दिवसका अवसरमा आबाल ब्रह्मचारी षडानन्द प्रतिष्ठान काठमाडौँद्वारा सोमबार आयोजित पुरस्कार अर्पण समारोहमा षडानन्द राष्ट्रिय पुरस्कार, राष्ट्रिय समाज सेवा पुरस्कार, षडानन्द क्षेत्रीय पुरस्कार क्रमशः वनस्पतिविज्ञ डा. तीर्थबहादुर श्रेष्ठ (ललितपुर), परोपकार संस्था (काठमाडौँ) र दुर्गाप्रसाद अधिकारी (भक्तपुर)लाई अर्पण गरियो । पुरस्कारको राशि क्रमशः एक लाख, एकाउन्न हजार र एकाउन्न हजार रुपियाँ रहेको छ । परोपकार संस्थाका अध्यक्ष हितकरवीरसिंह कंसाकारले पुरस्कार ग्रहण गर्नुभयो ।
अमेरिकाको एकल र रुसको पपेट नाटक मञ्चन
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव २०७९ (निटफेस्ट २०२२)को तेस्रो दिन अमेरिका/भुटानको एकल अभिनयात्मक नाटक ‘थ्री कन्ट्री : वन मोदर’, रुसको पपेट नाटक ‘द म्याजिक स्वान–गिज’ मञ्चन भएका छन् । क्याटी बेक निर्देशित अङ्ग्रेजी भाषाको ‘थ्री कन्ट्री : वन मोदर’ लाई निमाबल, क्याटिबेक, बेन्जामिन रेक्सरोडले लेख्नुभएको हो । सन् १९९० देखि २००० को समयमा आफ्नो मातृभूमि भुटानबाट विस्थापित भएपश्चात् शरणार्थीका रूपमा नेपालबाट अमेरिका पुगेका भुटानी–नेपाली–अमेरिकी मानिसको इतिहास दर्शाउने सत्य घटनामा आधारित कथा प्रस्तुत भएको थियो ।
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सवको तेस्रो दिन
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव २०७९ (निटफेस्ट २०२२) को आज तेस्रो दिन आइतबार नेपालसहित अमेरिका र रसियाको गरी तीन प्रस्तुति मञ्चन हुँदैछ ।
चार वेदका अनुवादक लुइँटेल सम्मानित
लीलाध्वज थापा साहित्य प्रतिष्ठानमा मासिक रचना वाचन तथा स्रष्टा सम्मान कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । कार्यक्रममा चार वेदलाई नेपाली भाषामा अनुवाद गर्नुहुने तिलकप्रसाद लुइँटेललाई लीलाध्वज स्रष्टा सम्मानले सम्मानित गरिएको छ । उक्त सम्मान प्रतिष्ठानका अध्यक्ष विजयध्वज थापाले प्रदान गर्नुभएको थियो । सम्मानित हुनुभएका स्रष्टा लुइँटेलले लीलाध्वज थापाले धेरै उपन्यास, नाटक, हाँस्यव्यङ्ग्य, कविता आदि लेख्नुभएको र उहाँको उपन्यास सङ्ख्यात्मकभन्दा गुणात्मक भएकाले नै आममानिसमा चर्चित भएको बताउनुभयो ।
‘कथा कस्तुरी’बाट निकै प्रभावित भएँ : शबाना
बलिउडमा कुशल अभिनेत्रीका रूपमा चिनिनुहुन्छ शबाना आजमी । १८ सेप्टेम्बर १९५० मा जन्मनुभएकी शबानाका पिता कैफी आजमी आफ्नो समयका प्रसिद्ध कवि र गीतकार हुनुहुन्थ्यो भने आमा शौकत आजमी थिएटर कलाकार हुनुहुन्थ्यो । शबानाले दिल्लीको सेन्ट जेभियर कलेजबाट स्नातक पूरा गर्नुभयो र त्यसपछि उहाँ पुणेको फिल्म इन्स्टिच्युटमा भर्ना हुनुभएको थियो ।
'नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव'को दोस्रो दिन
यस महोत्सवमा शनिबार भारतीय नाटक ‘देस्देमोना रुपकम’ मध्यान्ह १२ बजे र दिउँसो ४ बजे मञ्चन भएको हो ।
मण्डला थिएटरमा ‘निटफेस्ट–२०२२’
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव–२०७९ (निटफेस्ट–२०२२)को दोस्रो संस्करण सुरु भएको छ । काठमाडौँको थापागाउँस्थित मण्डला थिएटरमा राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय अतिथि तथा सहभागीबीच शुक्रबार महोत्सव समुद्घाटन गरिएको हो । ‘सामाजिक रूपान्तरणका लागि रङ्गमञ्च : विविधिताको उत्सव’ नाराका साथ भारतका सुप्रसिद्ध रङ्गकर्मी तथा अभिनेत्री शबाना आजमीको विशेष आतिथ्यतामा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री जीवनराम श्रेष्ठले महोत्सव समुद्घाटन गर्नुभएको हो ।
इनरुवामा मौलिक नृत्य प्रतियोगिता
सुनसरी सदरमुकाम इनरुवामा नगरपालिका स्तरीय मौलिक तथा शास्त्रीय नृत्य प्रतियोगिता भएको छ ।
‘नेपालका देवीदेवता’ कला प्रदर्शनी हुने
नेपाल कला परिषद्को ६०औँ वार्षिकोत्सव तथा नेपाल हस्तकला महासङ्घको स्वर्ण वर्षको अवसरमा ‘नेपालका देवीदेवता’ कला प्रदर्शनी गरिने भएको छ । मङ्सिर ११–२५ सम्म नेपाल कला परिषद्को भवनमा सो प्रदर्शनी आयोजना गरिने जनाइएको छ । वाङ्मय शताब्दीपुरुष स्व. सत्यमोहन जोशीप्रति समर्पित प्रदर्शनीमा नेपालका देवीदेवताका चित्रकला, मूर्ति, हस्तकला प्रदर्शनी गरिने बिहीबार अयोजित पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइएको हो । उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले प्रदर्शनी उद्घाटन गर्नुहुने जनाइएको छ ।
नाटक महोत्सव अपाङ्गतामैत्री बनाइने
आजबाट सुरु भएको नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाटक महोत्सवको दोस्रो संस्करणलाई अपाङ्गता भएका दर्शकका लागि पनि पहुँचयुक्त बनाइने आयोजकले जनाएको छ ।
जाडोमा न्यानोसँगै फेसन
फेसनेबल युवा पुस्ताका लागि जाडोयाम त्यति अनुकूल मानिँदैन। जाडोमा पूरा शरीर ढाक्ने पहिरन लगाउनुपर्छ। रङमा पनि विविधता दिन पाइँदैन। फेसन क्षेत्रका जानकारहरू भने युवापुस्ताका यस्ता तर्कमा सहमत छैनन्। समयअनुकूल फेसनले नै फेसनेबल देखाउने हो। यसका लागि सही ढङ्गले पहिरन छनोट गर्नचाहिँ सक्नुपर्छ। जाडो मौसममा पनि मिलाएर ड्रेसअप गरे स्टाइलिस तथा स्मार्ट देखिन सकिन्छ।
रङ्गमञ्चको शैलीसँगै नीतिगत कुरामा जोड
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाटक महोत्सव २०७९ निटफेस्ट २०२२ ले अग्रिम कार्यक्रमस्वरूप अग्रजसँग अन्तक्र्रिया गरेको छ। महोत्सव सुरु हुनु आठ दिनअघि ‘म त लालीगुराँस भएछु’ शीर्षकमा निटफेस्टले अग्रज रङ्गकर्मीहरूसँग नेपाली रङ्गमञ्चमा गर्नुभएका अनुभव, कलाशैली, सङ्घर्ष र तात्कालिक समय सन्दर्भमा अन्तक्र्रिया गरेको हो।
जासुसीको कथा एन इन्स्पेक्टर कल्स
सिनामङ्गलस्थित पुरानो नाटकघरमा नाटक ‘एन इन्स्पेक्टर कल्स’को मञ्चन सुरु भएको छ। नाटकलाई नैतिकतावादी ‘मोरालिटी प्ले’ भनेर पनि व्याख्या गरिएको छ। नाटक एउटा धनाढ्य मल्ल परिवारको घरमा भइरहेको पार्टीबाट सुरु हुन्छ। सौर्य मल्लकी छोरी शिला मल्लको इन्गेजमेन्ट आफूभन्दा समाजमा अझ उच्च दर्जामा गनिने शिशिरशमशेर राणासँग हुँदै छ। यसैको पार्टीमा खुसी मनाइरहेका बेला डोरबेल बज्छ र भित्र छिर्छ एउटा इन्स्पेक्टर।
साहित्यकारत्रय पुरस्कृत
नारी स्रष्टा समाज, प्रदेश–१ विराटनगरले विभिन्न विधाका साहित्यकारलाई पुरस्कार एवं सम्मान प्रदान गरेको छ। समाजद्वारा बिहीबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा साहित्यकारत्रय तुलसीहरि कोइराला, भीष्म उप्रेती र विनोद नेपाललाई पुरस्कृत गरिएको हो। समाजका अध्यक्ष ममता मृदुलको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा साहित्यकार कोइरालालाई मोहनलता विशिष्ट स्रष्टा सम्मान र १५ हजार रुपियाँ नगदसहित पुरस्कृत गरियो। त्यसैगरी साहित्यकार उप्रेतीलाई कविराज स्रष्टा सम्मानसहित ११ हजार रुपियाँ नगद र विनोद नेपाललाई हेमलता स्रष्टा सम्मानसहित ११ हजार रुपियाँ नगद, नारी स्रष्टा पदक, सम्मानपत्र तथा दोसल्ला ओढाएर पुरस्कृत गरिएको हो।
कलिङ साहित्य महोत्वस हुने
कलिङ साहित्य महोत्सवले १५ लेखकलाई ‘यशस्वी बुक अवार्ड’ प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ। ‘काठमाडौँ कलिङ लिट्रेचर फेस्टिभल’ले आगामी सेप्टेम्बरमा वार्षिक काठमाडौँ कलिङ साहित्य महोत्सव आयोजना गर्ने र सोही अवसरमा अवार्ड प्रदान गर्ने भएको छ। तीन दिनसम्म आयोजना हुने सो महोत्वसमा लेखकहरूले वार्ता कार्यशाला, बहस, छलफल, प्रत्यक्ष वार्तामा विभिन्न सत्रहरूको आयोजना गर्ने जनाइएको छ। कलिङ साहित्य महोत्सव भारतको प्रमुख साहित्यिक महोत्सवहरूमध्ये एक हो। यस वर्षदेखि कलिङ साहित्य महोत्सवले ‘काठमाडौँमा कलिङ साहित्य महोत्सव’ सुरु गरेको हो।
चुँदीरम्घालाई साहित्यिक धाम बनाइन्छ : नेता पौडेल
नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता तथा तनहुँ-१ का वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धनका साझा उम्मेदवार रामचन्द्र पौडेलले आदिकवि भानुभक्तको जन्मस्थल भानु नगरपालिका-४ स्थित चुँदीरम्घा र यस आसपासको क्षेत्रलाई साहित्यिक धाम बनाइने बताउनुभएको छ।
‘खियामा ब्लु स्काई’ सार्वजनिक
प्रा. विष्णु राईको गीत तथा कवितासङ्ग्रह ‘खियामा ब्लु स्काई’ सार्वजनिक भएको छ। अङ्ग्रेजी भाषामा लेखिएको सो कृति वरिष्ठ राजनीतिज्ञ हरिबोल भट्टराईको प्रमुख आतिथ्यमा सार्वजनिक गरिएको हो।
सत्ता सङ्घर्ष प्रकाशित
वि.सं. २०४६ को जनआन्दोलनले ३० वर्षे पञ्चायती शासन ढालेर प्रजातन्त्र पुनस्र्थापना भई शासनव्यवस्था जनप्रतिनिधिका हातमा आएपछि दलीय दाउपेच र अन्तद्र्वन्द्वले मुलुक दिशाहीन मात्र बनेन, अस्थिरताको दलदलमा फस्यो। २०४८ सालको निर्वाचनदेखि २०७८ सालसम्मको ३० वर्षको अवधिमा २८ सरकार बने। यिनै २८ सरकारको नालीबेली बताउने पुस्तक ‘सत्ता सङ्घर्ष : ३० वर्षमा २८ सरकारका नालीबेली’ प्रकाशित भएको छ। पत्रकार रामकृष्ण भण्डारीले लेख्नुभएको पुस्तक साङ्ग्रिला बुक्सले बजारमा ल्याएको हो।
सत्यमोहनलाई दान्यहिरा सिरपाः
नेपालभाषा एकेडेमीले १८औँ दान्यहिरा सिरपाः तीनवटा विधालाई वितरण गरेको छ। नेपालभाषा साहित्यमा योगदान पु-याएको भन्दै ‘दान्यहिरा जीवंकाछी सिरपाः’ मरणोपरान्त वाङ्मय शताब्दीपुरुष सत्यमोहन जोशीलाई प्रदान गरिएको छ। यसैगरी ‘दान्यहिरा सङ्गीत सिरपाः’ सङ्गीतकार मनराजा नकःमि र ‘दान्यहिरा विज्ञान प्रविधि सिरपाः’ डा. केशरीलक्ष्मी मानन्धरलाई प्रदान गरियो।
