चुलाचुलीलाई बस्न योग्य बनाउँछौँ
इलामको दक्षिणी क्षेत्रमा अवस्थित चुलाचुली गाउँपालिका साबिकका चुलाचुली र साकफारा दुई गाविस मिलाएर बनाइएको छ । जिल्लाको पश्चिम दक्षिणी क्षेत्रमा अवस्थित यस गाउँपालिकाको कुल
‘विकासको गति बढाएका छौँ’
बाँकेको राप्तीसोनारी गाउँपालिका क्षेत्रफलका हिसाबले देशकै ठुलो गाउँपालिकामा पर्छ । विकासका दृष्टिकोणले पनि यो पालिकाले रचनात्मक प्रयास थालेको छ । २०७९ साल वैशाख ३० गते भएको दोस्रो चरणको स्थानीय तह निर्वाचनबाट राप्तीसोनारी गाउँपालिकाका अध्यक्षमा तप्तबहादुर पौडेल निर्वाचित हुनुभयो । पाँच वर्षीय कार्यकाल अन्तर्गत करिब दुई वर्षको समयसीमा पूरा हुँदै छ । यस अवधिमा गाउँपालिकाले गरिरहेको विकास अभ्यास, चुनौती र सम्भावनाका विषयमा गोरखापत्रकर्मी सावित्री गिरीले अध्यक्ष पौडेलसँग गरेको कुराकानीको सारसङ्क्षेप :
‘समृद्ध मेलम्ची हाम्रो सपना’
सिन्धुपाल्चोकका १२ स्थानीय तहमध्ये एक मेलम्ची नगरपालिकामा २०७८ सालको जनगणना अनुसार ४१ हजार ६३ जनसङ्ख्या रहेको छ । नगरपालिकाले ‘मेलम्ची समृद्धिको आधार : कृषि, पर्यटन
सन्तुलन र नियमनका लागि राष्ट्रियसभाको महत्व
विधि निर्माणका लागि राष्ट्रियसभा प्रतिनिधिसभासँगसँगै जिम्मेवार र सक्रिय रहँदै आएको छ । प्रतिनिधिसभा विघटन भएका बखत पनि बन्द नहुने प्रकृतिको राष्ट्रियसभा प्रबुद्ध व्यक्तिहरूको सहभागितामा शालिन प्रस्तुति दिने माथिल्लो सभाका रूपमा रहेको छ ।
कृषिमा आधारित पालिकाको सपना छ
महोत्तरी जिल्लाका साबिक पिपरा, सहोडवा, बनौलीदनौली, रतौली र एकरहिया गाउँ विकास समितिलाई समेटेर २०७३ मा पिपरा गाउँपालिका बनेको छ । धार्मिक, शैक्षिक र कृषि कार्यमा अब्बल पा
‘कोरला नाका पूर्ण रूपमा सञ्चालन गरेर समृद्धिको ढोका खोल्छौँ’
अध्यक्ष, मुस्ताङको लोमान्थाङ धार्मिक, सांस्कृतिक र प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण छ । लोमान्थाङ तिब्बती परम्परागत संस्कृतिको ऐतिहासिक थलो पनि हो । ऐतिहासिक गुफा, तिब्बती संस्कृति, हिमालको आकर्षण र पठारको रमणीय दृश्यले यहाँ पर्यटक आकर्षित हुन्छन् । पाँच वडा रहेको गाउँपालिकाको पूर्व, पश्चिम र उत्तरमा चीन पर्दछ भने दक्षिणमा मुस्ताङकै लो–घेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिका पर्दछ । चीनसँग सिमाना जोडिएको कोरला नाका यसै गाउँपालिकाभित्र पर्दछ । चार महिनाअघिदेखि कोरला
‘कृषि र पर्यटन विकासका आधार’
महाकाली अञ्चलको पुरानो सदरमुकाम बैतडीको पाटन नगरपालिकाका १० वटा स्थानीय तहमध्ये सबैभन्दा जिल्लाकै सुगम मानिन्छ । यहाँ विमानस्थल, भीमदत्त प्राविधिक शिक्षालय र पाटन बहुमुखी क्याम्पसलगायतका संस्था रहेका छन् । मध्यपहाडी लोकमार्गसमेत पाटन नगरपालिका भएरै अघि बढेको छ । यो नगरपालिकामा १० वटा वडा रहेका छन् । पाटन नेपाल सरकारको नमुना सहरका रूपमा विकास गर्ने योजनामा समावेश छ । नयाँ सहरमा एक लाख मानिसको बसोबास गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । २०७१ सालमा स्थापना भएको नगरपालिकामा छ हजार ४४२ परिवार रहेका छन् । यहाँको साक्षरता दर ८०.५३ रहेको छ । कृषितर्फ धान, गहुँ, मकै, कोदो, भटमासलगायतका दलहन बाली उत्पादन हुने गरेका छन् । प्रस्तुत छ : स्थानीय तहको निर्वाचन २०७९ मा नेपाली कांग्रेसबाट पालिका प्रमुखमा निर्वाचित नगर प्रुमख गौरीसिंह रावलसँग गोरखापत्र बैतडी समाचारदाता गोकर्ण दयालले गर्नुभएको कुराकानी :
गिडिदहलाई प्रमुख पर्यटकीय केन्द्र बनाउने लक्ष्य छ
पर्यटकीय सम्भावनायुक्त तातोपानी गाउँपालिकाले शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि र पर्यटनको विकासमा विशेष जोड दिँदै आएको छ । पालिकाका प्रायः सबै वडामा कच्ची सडकको पहुँच पुगेको छ । वडा नम्बर ७ र ८ का केही बस्तीमा भने सडक स्तरोन्नति गर्नुपर्ने अवस्था छ । पालिकाले स्वास्थ्य चौकी भवनको निर्माण, योजनाको दिगो व्यवस्थापनका लागि योजना बिमा, पर्यटकीय एवं ऐतिहासिक क्षेत्रको संरक्षण र प्रवर्धन तथा रैथाने बालीको उत्पादकत्व वृद्धिका क्षेत्रमा कामलाई केन्द्रित गरेको छ । प्र
बसाइँसराइ घटाउने गरी काम गरेका छौँ
तुम्बेवा गाउँपालिका पाँचथरकोे सुदूरदक्षिणी क्षेत्रमा रहेका साबिक आङना, मौवा, हाङ्गुम र ओलने गाविसलाई समेटेर बनेको हो । सदरमुकाम फिदिमबाट करिब ७२ किलोमिटर दुरीमा रहेको यस
असारसम्म सबै घरमा बिजुली बाल्छौँ
सिन्धुली जिल्लाको फिक्कल गाउँपालिका साबिक छ वटा गाविस मिलेर बनेको स्थानीय तह हो । मध्यपहाडी राजमार्गले छोएको यो स्थानीय तहले विकासका लागि निकै सम्भावना बोकेको छ । यस गाउँपालिकामा २०७९
पालिकाको मुहार फेर्न लागिपरेका छौँ
बागलुङ जिल्लाको दक्षिणी भेगमा पर्ने बरेङ गाउँपालिकामा साबिकका धुल्लुबास्कोट, हुग्दीशिर, बाटाकाचौर, सल्यान र सुखौरा गरी पाँच वटा गाविस समावेश गरिएको छ । पूर्वमा बागलुङ जिल्लाको जैमिनी नगरपालिका, पश्चिममा गुल्मी जिल्लाको चन्द्रकोट गाउँपालिका, उत्तरमा गल्कोट नगरपालिका र दक्षिणमा गुल्मी जिल्लाको कालीगण्डकी गाउँपालिका पर्दछन् । यस गाउँपालिकामा जिल्लाकै प्रसिद्ध साग्दी सत्यवती मन्दिर रहेको छ । जिल्लाको दुर्गम गाउँपालिकका रूपमा परिचित रहेको पालिका स्थानीय तह कार्यान्वयन आएसँगै विकास निर्माणले गति लिन थालेपछि सुगम पालिकाका रूपमा चिनिन थालेको छ । ३३ वर्षको उमेरमा पालिका अध्यक्षमा निर्वाचित कृष्णप्रसाद शर्मा २०७९ सालको स्थानीय तहको निर्वाचनमा पुनः दोस्रो कार्यकालका लागि निर्वाचित हुनुभयो । अध्यक्ष शर्मासँग गोरखापत्रका पत्रकार ठाकुरप्रसाद आचार्यले गर्नुभएको कुराकानी :
शिक्षा, स्वास्थ्य र खानेपानी प्राथमिकतामा
बाजुराको स्वामिकार्तिक गाउँपालिका यहाँका दुर्गम तथा पछाडि परेका गाउँहरू वाई, साप्पाटा र जुकोट गाविस मिलेर बनेको हो । कर्णाली नदीपारिको यो गाउँपालिकामा नेपाली कांग्रेस पार्टीबाट ४३ वर्षीय भरतबहादुर रोकाया पालिका अध्यक्ष हुनुहुन्छ । गाउँपालिकामा केही राम्रो काम गरेर इतिहास बनाउने योजनामा रहनुभएका अध्यक्ष रोकायासँग सडक, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा कृषि क्षेत्रमा भएको परिवर्तन र समाज सुधारका लागि गरिएका उपलब्धिमूलक कामकारबाही, योजना, कार्यान्वयन
स्पष्ट नीति नहुँदा अलमलमा परेका छौँ
शिक्षा, स्वास्थ्य र कृषि क्षेत्रमा प्राथमिकतासाथ योजना सञ्चालन गरिरहेको शिवालय गाउँपालिकाले वडा वडामा विद्युतीकरण, पक्की सडक र अस्पताल निर्माणको कार्यमा समेत ध्यान दिइरहेको छ । भूकम्पपीडितका समस्या सम्बोधन गर्नसमेत पालिकाले योजना बनाएको छ । नेपाली कांग्रेसको तर्फबाट पालिका अध्यक्षमा निर्वाचित शेरबहादुर शाहीले आधुनिक खेती प्रविधि, चिया तथा कफी खेतीबाट आर्थिक समृद्धि खोज्ने कार्यमा जोड दिँदै आउनुभएको छ । अध्यक्ष शाहीले भन्नुभयो, “कृषि पेसाबाट जीविकोपार्जन गरिरहेका किसानलाई खाद्य बालीभन्दा नगदे बाली तथा फलफूल खेतीमा लाग्न प्रेरित गर्ने कार्यक्रममा प्राथ
योजनाको बजेट कटौतीले दुःखी छौँ
इलामको उत्तरी क्षेत्रमा अवस्थित सन्दकपुर गाउँपालिका साबिकका माईमझुवा, सुलुबुङ, माबु, जमुना गाविस र माईपोखरी गाविसको ४ देखि ९ सम्मका वडा मिलाएर बनाइएको छ । जिल्लाको कुल एक हजार ७०६ वर्ग
‘गणतन्त्रको विकल्प छैन’
मुलुकमा १०४ वर्षे जहानियाँ राणाशासन अन्त्य भई २००७ फागुन ७ गते प्रजातन्त्र स्थापना भयो । त्यसपश्चात् २०४६ को जनआन्दोलन, माओवादीले गरेको दसवर्षे सशस्त्र सङ्घर्ष हुँदै २०६२/६३ को जनआन्दोलनबाट मुलुक सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा प्रवेश गर्यो । सरकारले ७४ औँ प्रजातन्त्र दिवस विशेष रूपमा मनाउने निर्णय गरेको छ । प्रजातन्त्र स्थापना, सरकारका कामकारबाही र आगामी कार्यभारबारे सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री एवं सरकारका प्रवक्ता रेखा शर्मासँग गोरखापत्रका सल्लाहकार सम्पादक उपेश महर्जन, समाचारदाता वीरेन्द्र ओली, भिडियो पत्रकार मनोजरत्न शाही र केशव गुरुङले गरेको वार्ताको सम्पादित अंश :
चुनाव हारेकाहरु राष्ट्रिय सभामा आउँदा सभाको औचित्यमाथि प्रश्न उठ्यो: सभापति दिलकुमारी रावल
फागुन २० गतेबाट राष्ट्रिय सभाका २० सांसदको कार्यकाल सकिँदैछ । उनीहरुमध्ये १९ स्थानमा नयाँ सांसदहरु पनि निर्वाचित भइसकेका छन् । बाँकी एक जना भने राष्ट्रपतिले मनोनयन गर्नुहुनेछ । राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७५ बमोजिम सभाका सदस्यको पदावधि सकिनु ३५ दिन पहिले निर्वाचन गरिसक्नुपर्ने व्यवस्था छ । सोहीअनुसार माघ ११ गते नै निर्वाचन सकिसकेको छ । पदावधि सकिँदै गर्दा पूरा ६ वर्षे कार्यकाल काम गर्नुभएका राष्ट्रिय सभा सदस्य एवं राष्ट्रिय सरोकार तथा समन्वय समिति सभापति दिलकुमारी रावल थापा (पार्वती) सँग गरिएको कुराकानी गरेको छ ।
‘निर्वाचन प्रणाली फेर्ने विषयमा अध्ययन भइरहेको छ’
नेपालमा सर्वप्रथम गौरवमय आमनिर्वाचन सम्पन्न भएको दिनको स्मरण गर्दै निर्वाचन आयोगले २०७२ सालदेखि निर्वाचन दिवस मनाउँदै आएको छ । पहिलो आमनिर्वाचन सम्पन्न भएको यही फागुन ७ गते ६५ वर्ष पूरा हुँदै छ । पहिलो निर्वाचन भएको ६५ वर्ष र आठौँ निर्वाचन दिवसका अवसरमा प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलियासँग निर्वाचनसम्बन्धी समसामयिक विषयमा गोरखापत्रका लागि पत्रकार नारद गौतम र सूर्यप्रसाद पाण्डेले गरेको संवादको सम्पादित अंश :
हाम्रो कार्य संस्कृति परिवर्तन भएमा राष्ट्र विकासमा धेरै काम गर्न सकिन्छ : पर्यटनमन्त्री किराती
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री सुदन किराती आफ्नो मन्त्रालयअन्तर्गतका क्षेत्रको सुधारमा निरन्तर लागि पर्नुभएको छ ।
‘पाँच वटा सम्झनलायक काम गरेका छौँ’
धनुषा जिल्लामा एक उपमहानगरपालिका, ११ नगरपालिका र छ वटा गाउँपालिका गरी १८ वटा स्थानीय तह छन् । तीमध्ये जिल्लाको पूर्वदक्षिण अवस्थित धनौजी गाउँपालिका भारतीय सीमासँग जोडिएको छ । साबिक झोझी कटैया, बहुअर्वा, ल
‘मनास्लु स्याउ ब्राण्डिङ गर्दैछौं’
गोरखाको गोरखा जिल्लाको हिमाल पारिको विकट गाउँपालिका चुमनुब्री साविकका सामगाउँ, ल्हो, प्रोक, बिही, छेकेम्पापर, चुम्चेत र सिर्दिबास गाउँ विकास समिति मिलेर बनेको हो । बुढीगण्डकी नदीको पश्चिमी भागमा पर्ने यो गाउँपालिका समुद्री सतहबाट एक हजार दुई ३९ मिटरदेखि आठ हजार एक ६३ मिटरसम्मको उचाइमा अवस्थित छ । नेपालको आठौँ उच्च शिखर मनास्लु हिमाल (८१६३ मिटर) यही गाउँपालिकामा पर्दछ । कुल जनसंख्या नौ हजार दुई सय ८९ जना रहेको यो गाउँपालिकामा गएको स्थानीय निर्वाचनमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)को तर्फबाट निमा लामा अध्यक्षमा चुनिनुभएको छ । गाउँपालिकाको समग्र विकास र गतिविधिबारे गोरखापत्रका सुलीकोट (गोरखा) समाचारदाता गुणबहादुर रोकाले गर्नुभएको कुराकानी :
‘सुनको कचौरामा भिख माग्ने अवस्था उल्टिन्छ’
कैलाली तराईको जिल्लाका रूपमा परिचित छ तर यही जिल्लाको झन्डै आधा भूभाग पहाडी क्षेत्रमा रहेको छ । १३ वटा पालिकामध्ये चुरे र मोहन्याल पहाडी क्षेत्र समेटेर बनाइएका पालिका हुन् । ६२६.९५ वर्ग किलोमिटरमा फैलिएको मोहन्याल कैलालीको सबैभन्दा ठुलो र विकट पहाडी पालिका हो । यो पालिकाको जनसङ्ख्या करिब २२ हजार छ । नेकपा (माओवादी केन्द्र) का ३६ वर्षीय युवानेता देवीदत्त उपाध्याय पालिका अध्यक्ष हुनुहुन्छ । प्राकृतिक स्रोतको धनी मोहन्याललाई सुनको कचौराका रूपमा वर्णन गरिएको छ । अब सुनको कचौरामा भिख माग्ने अवस्था अन्त्य गर्ने प्रतिबद्धता गरिरहनुभएका पालिकाका अध्यक्ष उपाध्यायसँग
केन्द्रीकृत मानसिकता मुख्य चुनौती
छायाक्षेत्रस्थित छत्रेश्वरी देवी प्रख्यात धार्मिक स्थल मानिन्छ । सल्यान जिल्लाका साबिक दमाचौर, कोर्बाङझिम्पे, लेखपोखरा र छायाक्षेत्र गाउँ विकास समितिको भूगोल छत्रेश्वरी गाउँपालिका नामकरण गरिएको छ । छत्रेश्वरी गाउँपालिकाको दोस्रो कार्यकालको अध्यक्षमा निर्वाचित ओजबहादुर बुढाथोकीले शैक्षिक, सामाजिक र पूर्वाधार विकासको क्षेत्रमा आफ्नो ध्यान केन्द्रित गर्दै आउनुभएको छ । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) बाट अध्यक्षमा निर्वाचित बुढाथोकीसँग विकास निर्माण र आगामी योजनाका विषयमा कुराकानी गरिएको छ । प्रस्तुत छ, अध्यक्ष बुढाथोकीसँग गोरखापत्रका सल्यान समाचारदाता प्रतीक इच्छुक शर्माले गर्नुभएको कुराकानी–
घोषणापत्रकै आधारमा काम गरिरहेका छौँ
सङ्खुवासभाका पाँच गाउँपालिका र पाँच नगरपालिकामध्ये सभापोखरी नगरपालिकामा साबिकका धुपु, बाह्रबिसे र सभापोखरी गाउँ विकास समितिलाई समेटिएको छ । छ वटा वडा रहेको पालिका
विकास निर्माणमा एकजुट हुन जरुरी छ
महोत्तरीको पहिलो तथा पुरानो नगरपालिकाको पहिचान जलेश्वरले बोकेको छ । जलमा विराजमान जलेश्वरनाथ महादेवको नामबाट यस नगरीको नामकरण गरिएको हो । जलेश्वर एक समय जनकपुर अञ्चलको सदरमुकाम तथा सर्लाही महोत्तरीको गोश्वारा
भिरकोटमा धेरै कुराको सम्भावना छ
मध्यकालीन आँधीखोलाको सभ्यताभित्र भिरकोट राज्यको स्थापना १४७५ सालदेखि १५०० सालबिचमा भएको मानिन्छ । स्याङ्जाको इतिहासमा नुवाकोट, सतौंकोट, गह्रौँकोट र भिरकोटलाई प्राचीन ऐतिहासिक किल्ला र कोट मानिएको छ । भिरकोट शीतल हावा चल्ने ठाउँमा घर, मन्दिर निर्माण गरी कोटघरको रचनाका साथ ठकुरीहरूले राज्य चलाएको पाइन्छ । चर्चित आँधीखोला यस नगरपालिकाको बिचबाट बहन्छ । २०७९ सालको स्थानीय तहको चुनावमा नगरपालिकाको प्रमुखमा गोविन्दकुमार कर्माचार्य निर्वाचित हुनुभएको हो । नगर प्रमुख कर्माचार्यसँग गोरखापत्रका पत्रकार राधाकृष्ण डुम्रेले गर्नुभएको कुराकानी :
