फुर्का नाच संरक्षणमा महिला
सर्केगार्ड गाउँपालिका–६ को बराईगाउँमा महिलाले मात्र नाच्ने फुर्का नाचको संरक्षणमा महिलाहरू लागेका छन्। पछिल्लो पुस्ता सबै पढ्न लेख्न थालेपछि लोप हुने चिन्ता देखिएपछि महिला आफैँ यसको संरक्षणमा लागेका हुन्। स्थानीय जानकी ऐडीले जिल्लाका अन्यत्र गाउँमा महिलाले नाच्ने फुर्का नाचको संरक्षणमा गाउँका महिला जुटेका बताउनुभयो। उहाँले गाउँभरि पछिल्लो पुस्ताकी छोरीचेली सबै विद्यालय जान थालेपछि महिलाले नाच्ने फुर्का नाच हराउला भन्ने चिन्ताले यसको संरक्षणमा महिला आफैँ जुटेको बताउनुभयो।
सौन्दर्यको राज
दशैँसँग हामी सबै नेपालीको एकप्रकारको भावनात्मक सम्बन्ध छ। यसले हामीमा रौनक भर्ने काम गर्छ। दशैँमा कामकाजीको पनि लामो बिदा हुने भएकाले सबैलाई विशेष योजना बनाउने अवसर मिल्छ। महिलाहरू यो अवसरलाई लक्षित गर्दै विविध प्रकारका मेकअप गर्न रुचाउँछन्। कोही घरमै मेकअप गर्छन् भने कोही पार्लर धाउँछन्। सधैँभरि गरिने मेकअपबाहेक कन्सिलर, मेकअप करेक्टर, प्राइमर जस्ता सामग्री अहिलेका लागि नयाँ मानिन्छन्। यस्ता सामग्रीले जस्तोसुकै अनुहारलाई पनि चिटिक्क बनाउँछ। अहिले चलनमा आएका मेकअपमा मिनरल मेकअप, एअर ब्रस मेकअप, ब्राइडल मेकअप, करेक्टिभ मेकअप मुख्य छन्।
श्रेष्ठ र आचार्य सम्मानित
वरिष्ठ कलाकारद्वय मदनकृष्ण श्रेष्ठ र हरिवंश आचार्य सम्मानित हुनुभएको छ । काठमाडौँ महानगरपालिकाद्वारा सञ्चालित मेट्रो एफएम ९४.६ को २३औँ स्थापना दिवसका अवसरमा उहाँहरूलाई जनही ५० हजार रुपियाँसहित सम्मान गरिएको हो । कार्यक्रममा काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन्द्र शाहले स्थानीय तहले सञ्चालन गरेको दक्षिण एसियाकै पहिलो रेडियो स्टेसन मेट्रो एफएमले नागरिकको सूसुचित हुन पाउने अधिकारको प्रत्याभूति दिलाएको बताउनुभयो । उहाँले विगत लामो समयदेखि अभिनय तथा लेखनको माध्यमबाट नेपालको राजनीतिक, सामाजिक मुद्दालाई नै सकारात्मक प्रभाव पार्न सफल नेपालीले अत्यन्त रुचाएका व्यक्तित्वहरू श्रेष्ठ र आचार्यलाई सम्मान गर्न पाउँदा गौरवान्वित महसुस भएको बताउनुभयो ।
सभ्य समाजका कुरूप चित्रण
वि.सं. २०५७ मा पहिलो कथासङ्ग्रह ‘आस्था’ पछि दोस्रो कथाकृति ‘ग्याब्रियले’ लिएर आउनु भएको छ हरिश कल्पित । कल्पित कथासँगै कविता र नियात्रामा पनि कलम चलाउनु हुन्छ । उहाँको मूल लेखन भने कथा नै हो । साहित्यसँगै कला र मोडलिङमा पनि उहाँको रुचि देखिन्छ । कर्मथलो परदेश बनाएर नेपाली साहित्यमा निरन्तर लागि रहनुभएका कल्पित समाजका सूक्ष्म पात्र परिवेशलाई कथामा बुन्न खप्पिस हुनुहुन्छ । उहाँलाई लाग्छ, हरेक मान्छे कथाको पात्र हो । जीवनका हरेक उहापोहका साक्षी कथाकारलाई सूक्ष्मतम विषयले पनि छुन्छ । कोमल हृदय भएका कथाकार कल्पित, मान्छेसँगै कथाका पात्रलाई पनि कुनै अन्याय पर्न दिनु हुन्न भन्ने धारणा स्पष्ट रहेको देखिन्छ । कर्मभूमि जापानमा सँगै काम गर्ने साथीको पीडालाई कथामा दुरुस्तै उतार्नु ग्याब्रियलेको विषेशता हो । त्यो जापानी समाजको सपाट चित्र यो कथाले बोकेको छ ।
विश्वकर्मा बाबाका मूर्तिको व्यापार
काठमाडौं, भदौ ३० गते । सिरहाका पुरन पण्डित करिब ३० वर्ष अगाडि रोजगारीको खोजीमा काठमाडौं आइपुग्नुभयो । ज्यामी काम गरेर दैनिकी चलाउन काठमाडौं पस्नुभएका पण्डितले पुर्खादेखिको मूर्ति बनाउने कलालाई व्यापारमा रूपान्तरण गर्नुभयो ।ज्यामी काम गर्दागर्दै एक दिन उहाँको साथीले विश्वकर्माको पूजाका लागि मूर्ति बनाइदिन अनुरोध गरे । उहाँले पुर्खाको पेसालाई सम्झँदै खुसी हुँदै मूर्ति बनाउनुभयो । गाउँमा जस्तो सहरमा मूर्ति बनाउने माटो र परालको जोहो गर्न उहाँलाई समस्या भयो । जब सबै कुरा जोहो गरेर मूर्ति बनाउनुभयो । त्यो सबैले मन पराए । भक्तपुरबाट आवश्यक माटो, परालजस्ता मूर्ति बनाउन आवश्यक कच्चा पदार्थ ल्याएर तीन वटा मूर्ति बनाउनुभयो । त्यो वर्ष उहाँका तीन वटै मूर्ति बिक्री भए । उहाँले बनाउनुभएका मूर्ति देखेर त्यसपछि मूर्तिको माग बढ्न हुन थाल्यो । उहाँले अर्को वर्ष विश्वकर्माका सात वटा मूर्ति बनाउनुभयो । तर, सोचे जस्तो ग्राहक भने आएनन् । बनाएका सबै मूर्ति बिक्री हुन अन्तिम समयसम्म कुर्नु पर्यो । तेस्रो वर्षमा आएर भने उहाँले बनाउनुभएका धेरै मूर्ति बिक्री भए । त्यो वर्ष ३७ मूर्ति बिक्री गरेर उहाँले राम्रो आम्दानी गर्नुभयो । बिस्तारै सहरको विस्तार हुनु र रोजगारका लागि तराईबाट उपत्यकामा आउनेको सङ्ख्या बढ्दै जाँदा मूर्तिको व्यापार बढेको उहाँको अनुभव छ । अहिले उहाँले ललितपुरको कुपण्डाेललगायत विभिन्न ठाउँमा मूर्तिको व्यापार गर्नुहुन्छ ।त्यसपछि उहाँले हरेक वर्ष २५/३० वटा मूर्ति थप बनाउँदै जानुभयो । अहिले उहाँसँग २२५ वटा मूर्ति छन् । एक सय बढी मूर्तिको अडर आइसकेको छ । मूर्तिका अतिरिक्त उहाँ पाला र माटाका भाडा बनाउनुहुन्छ । विश्वकर्माको पूजाका लागि एक सिजन मात्र विश्वकर्माको मूर्ति बिक्री हुने भएकाले उहाँले अन्य देवी देवतासँगै अडर अनुसारका मूर्ति बनाउनै आउनुभएको छ । पण्डितसँग गोरखापत्र अनलाइनका लागि केशब गुरुङ मनोजरत्न शाहीले तयार पार्नुभएको भिडियो सामग्री :
सय बाँचेकाको जीवनशैलीसम्बन्धी पुस्तक सार्वजनिक
युवा चिकित्सक डा. सन्देश पण्डितद्वारा लिखित ‘बेसिक प्रिन्सिपल्स अफ लिभिङ् हन्डरेड’ नामक पुस्तक सार्वजनिक गरिएको छ ।
गुलजार ए अदबद्वारा कवि सम्मेलन
बाँकेका उर्दु साहित्यकारहरूको साझा सङ्गठन गुलजार ए अदबले निरन्तर उर्दु कवि सम्मेलन र अन्य साहित्यिक गतिविधि गर्दै आएको छ। उर्दु भाषा सँगसँगै अन्य सबै भाषा र संस्कृतिको जगेर्ना गर्ने उद्देश्यले उर्दु साहित्यकारद्वारा गठन गरिएको संस्थाले गत केही समययता निरन्तर उर्दु कवि सम्मेलन र बहुभाषिक कविगोष्ठीको आयोजना गर्दै आएको छ।
राजनीतिक घोचपेच नाटक ‘तन्त्र’
गाउँघरमा हुने राजनीतिको कथा हो नाटक ‘तन्त्र’ । शान्तिराम गाउँमा गाउँलेहरू बाटो खन्न व्यस्त छन् तर बाटोको काम कहिले सकिने हो, कसैलाई थाहा छैन। यसमा पनि राजनीति मिसिएको छ। मनबहादुर (रोमर्श राय ठकुरी) र धनबहादुर (लक्ष्मण केसी) मिल्ने साथी हुन्। दुवै एकअर्काका लागि ज्यानसमेत दिन तयार छन् तर उनीहरूले गर्ने राजनीतिको बाटो भने अलग छ। त्यही राजनीतिले गर्दा पछि दुवैबीच बोलचाल नै बन्द हुनेसम्मको अवस्था आउँछ। यी दुवैबीचको मित्रताको उतारचढावको कथा हो नाटक ‘तन्त्र’ ।
लेखक रामप्रकाश समथिङको निधन
राधा लुइटेलफिदिम, भदौ ३० गते । पाँचथर जिल्लालाई कर्मथलो बनाएर लेखन विधामा सक्रिय साहित्यकार गुरुङ रामप्रकाश (समथिङ) को निधन भएको छ। उहाँको ५४ वर्षको उमेरमा झापाको बिर्तामोड स्थित बी एण्ड सी अस्पतालमा बिहीबार साँझ निधन भएको समथिङ फाउण्डेसनका अध्यक्ष मंगल बेघाले जानकारी दिनुभयो । बेघाका अनुसार सामान्य ज्वरो आएर फिदिमस्थित गणेशमानसिंह सामुदायिक अस्पतालमा उपचारका लागि भर्ना हुनुभएका समथिङको स्वास्थ्यमा सुधार नआएपछि दुई दिन अघि झापाका लागि रेफर गरिएको थियो।उहाँको शरीरमा अक्सिजनको कमीसँगै रगतमा प्लेटलेस र रक्तचाप कमी देखिएको उपचारमा संलग्न चिकित्सकले बताएका थिए। समथिङद्वारा लिखित राजनीति, साहित्य र उपन्याससँगै विभिन्न विधाका ५४ वटा पुस्तक प्रकाशित छन्। पछिल्लो पटक उहाँका स्थानीय तह निर्वाचन २०७९ र ओयामका जनप्रतिनिधि नामक पुस्तक प्रकाशन भएका छन्। यसअघि उहाँले २२ वटा पुस्तक एकैसाथ सार्वजनिक गर्नुभएको थियो।सामाजिक कार्यमा सक्रिय समथिङ ९ हजार ३ सय ९२ दिन निरन्तर दैनिकी लेख्दै आउनु भएको थियो। उहाँको संरक्षकत्वमा समथिङ फाउण्डेसन नामक संस्था दर्ता भएर सामाजिक र साहित्यिक गतिविधिमा सक्रिय छ।नेपाल पत्रकार महासङ्घका सदस्यसमेत रहनुभएका समथिङ मानव अधिकारको क्षेत्रमा समेत सक्रिय हुनुहुन्थ्यो।
डा. कोइरालाको पुस्तक ‘हृदय’ विमोचित
डा. भगवान कोइरालाको पुस्तक ‘हृदय’को विमोचन भएको छ। सोमबार काठमाडौँमा आयोजित एक कार्यक्रममा डा. भगवान कोइरालाले ‘ओपन हार्ट सर्जरी’ गर्नुभएका १३ वर्षीया एलिजा सन्त र एक वर्षीय सौरभजङ्ग केसीले पुस्तक विमोचन गरेका हुन्। डा. कोइरालाको नेतृत्वमा बन्दै गरेको काठमाडौँ इन्स्टिच्युट अफ चाइल्ड हेल्थ (किओच)को निर्माण सहयोगार्थ प्रकाशक फाइनप्रिन्टले कोइरालाको पुस्तकको विशेष संस्करण ल्याएको हो।
पल पलको मृत्यु लोकार्पणसँगै केही अंश मञ्चन (फोटो फिचर)
काठमाडौं भदौ २८ गते। लेखक तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य सुदन किरातीको पल पलको मृत्यु लोकार्पण भएको छ। काठमाडौंको मण्डला नाटक घरमा मंगलबार नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले लोकार्पण गर्नुभएको हो। जनयुद्धको समयमा भोगेका दुःख कष्ट, नेपाली सेनाले जेलहालेको, जेलमा बस्दा पाएको यातना, जेलमा बसेको समयमा आफ्नो बुवा भेट्न आउदा तीन हजार खर्च हातमा थमाई दिएको, घरपरिवारले छोरा आउने आशमा बसेको, आफन्त नातेदारले बेला बेलामा मरेको खबर पुर्याएको सन्दर्भलाई समेटेर उहाँले पलपलको मृत्यु पुस्तक तयार पार्नुभएको हो। पुस्तकमा २०६२।६३ को जनआन्दोलन, शान्ति सम्झौतापछि जेलबाट छुटेर घर फर्किएर आमालाई भेटेको सन्दर्भलाई नाटकमार्फत् मञ्चन गरिएको छ। पुस्तक सार्वजनिक समारोहमा उक्त नाटक प्रदर्शन भएको हो। नाटकमार्फत् पुस्तकको केही अंश प्रदर्शन गरिएको हो।
अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण कला प्रदर्शनी
मिथिला येँ आर्ट ग्यालरी ठमेलमा अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण कला प्रदर्शनी चलिरहेको छ। गिरिजाप्रसाद कोइराला फाउन्डेसन, कला तथा संस्कृति विभागद्वारा आयोजित यस अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण कला प्रदर्शनीमा नेपाल भारत, फ्रान्स र बङ्गलादेशका १९ जना कलाकारका सिर्जना राखिएका छन्। नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका प्राज्ञ रमेश खनालले प्रदर्शनीमार्फत नेपाली कलालाई अन्तर्राष्ट्रियस्तरसम्मै जोड्न विशेष सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो।
मेहनतले मात्र सफल भइन्छ
कलाकारिता तथा अभिनय यस्तो क्षेत्र हो जहाँ मेहनतले मात्र सफल हुन सकिन्छ भन्ने विश्वास राख्नुहुन्छ कलाकार तथा नृत्याङ्गना रन्जु श्रेष्ठ। चर्यादेखि कथक नृत्यमा उत्कृष्ट बन्नुभएका श्रेष्ठले विभिन्न चलचित्रदेखि टेलिशृङ्खलामा आफ्नो अभिनयको जादू प्रस्तुत गरिसक्नुभएको छ। यतिमा मात्र श्रेष्ठको परिचय सीमित छैन। लोकप्रिय ‘मुमिन कार्नुन’मा प्रमुख पात्र मुमिनमा स्वर (भ्वाइस ओभर) दिने पनि उहाँ नै हुनुहुन्छ।
'नेपाल मिथिला येँ ग्यालरी'मा अन्तर्राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी
काठमाडौं, भदौ २७ गते । 'नेपाल मिथिला येँ आर्ट ग्यालरी'मा अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । गिरिजाप्रसाद कोइराला फाउन्डेशन, कला तथा संस्कृति विभागको संयुक्त आयोजनामा चार दिने अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण कला प्रदर्शनी सुरु भएको हो ।प्रदर्शनीमा नेपाल, भारत, बङ्गलादेश र फ्रान्सका १९ कलाकारले कोरेका २४ कला प्रदर्शनीमा राखिएका छन् । तीमध्ये ७ जना महिला र १२ जना पुरुष कलाकार हुनुहुन्छ । प्रदर्शनीमा विभिन्न शैलीका कलाहरू राखिएका छन् । जसमा 'वाटर कलर', 'पेन्सिल वर्क' लगायत फरक देशका 'एब्स्ट्रक्ट' कलाहरू छन् । जिपी कोइराला फाउन्डेशन, आर्ट एन्ड कल्चरका संयोजक तथा मिथिला येँ ग्यालरीका सञ्चालक श्यामसुन्दर यादवले यस्ता कला प्रदर्शनीले अन्तर्राष्ट्रियता कलालाई जोड्ने गरेको र नेपाली कलाकारबाट कोरिएका कला बिक्री वितरण नहुँदा कलाकारको मिहेनत खेर गएको कलाकारहरूको गुनासोको अन्त्य गर्ने बताउनुभयो ।"कलाकारलाई कलामार्फत जोड्नका लागि यो प्रदर्शन गरिएको हो," सञ्चालक यादव भन्नुहुन्छ, "प्रदर्शनीमा विभिन्न तहका कलाकारको कला प्रदर्शनका लागि राखिएको छ, कलाकारको कला प्रदर्शनीमार्फत दर्शकसामु पुग्नु नै कलाकारको परीक्षा हो र यसले दर्शकको विचारबाट कलाकारको काममा ऊर्जा थप्ने काम गर्दछ ।" विगत १७ वर्षदेखि सञ्चालनमा रहेको 'मिथिला येँ आर्ट ग्यालरी'मा हालसम्म तीन सयभन्दा बढी स्वदेशी तथा विदेशी कला प्रदर्शन गरिसकेको उहाँको भनाइ छ ।प्रदर्शनीमा फ्रान्सका कलाकार ग्रेभी अभिसेन्ट, बङ्गलादेशका कलाकार मामुदा अफ्रा मीम, कनिका वैद्य, नेपाली कलाकार जया शर्मा, विक्रम प्रजापति, रविना बज्राचार्य, विभूषण ताम्राकार, प्रितम थापा, शैली बज्राचार्य, रत्न शाक्य, जीवन चौधरी, उमेश चौधरी, विष्णु चौधरी, निप्सुन राई, रेनुका महर्जन, रञ्जु दर्नाल, साब्रत आचार्य र श्यामसुन्दर यादवको कला राखिएका छन् । यो प्रदर्शनी भदौ ३० गतेसम्म चल्ने यादवले जानकारी दिनुभयो ।
नेपाल बङ्गलादेश स्रष्टा सम्मिलन सम्पन्न
‘अभिव्यक्ति’ द्वैमासिक साहित्यिक पत्रिकाको निमन्त्रणामा छ दिने नेपाल भ्रमणमा आएका सातजना बङ्गलादेशी साहित्यकारको टोली आज स्वदेश फर्किएका छन् ।
गुलजार ए अदबद्वारा उर्दु मुशायरा आयोजना
बाँकेका उर्दु साहित्यकारहरुको साझा संगठन गुलजार ए अदबले निरन्तर उर्दु मुशायरा र अन्य साहित्यिक गतिविधि गर्दै आएको छ ।
मोफसलकी बालिकाको कथा
विद्या (कञ्चन चिमोरिया)को इच्छा अनेक छन्, उनी पुतलीझैँ उड्न चाहन्छिन् तर घरको आर्थिक अवस्थाले उनी धेरै कुरा पु¥याउन असमर्थ छिन् अर्थात् उड्न सक्दिनन्। उनलाई पनि उनका अन्य साथीझैँ काठमाडौँ गएर पढ्न रहर छ तर उनको त्यो सपना पूरा हुँदैन। सधैँ स्कुलमा पहिलो हुने विद्या दोस्रो हुन्छिन् र उनको स्कुलबाट छात्रवृत्ति पाउने सपना चकनाचुर हुन्छ। चलचित्र ‘ऐना झ्यालको पुतली’ विद्या र उनको भाइ वसन्त (दिनेश खत्री)को कथा हो। वसन्त पहिला आफ्नो दिदीसँग एकदमै झगडालु हुन्छन् तर पछि दिदीकै मायाले गर्दा दिदीभाइको सम्बन्धमा एकाएक परिवर्तन आउँछन्।
दिव्यविक्रम नेम्बाङ स्मृति पुरस्कार सुब्बालाई
दिव्यविक्रम नेम्बाङको स्मृतिमा स्थापित ‘दिव्यविक्रम नेम्बाङ स्मृति पुरस्कार २०७९’ साहित्यकार एवं सिनेकर्मी उपेन्द्र सुब्बालाई प्रदान गरिएको छ।
असल मान्छेको सार्थक जीवन वृत्तान्त
विश्वका कतिपय राष्ट्रले राम्ररी चिनेको तर नेपालले भने अझै पनि योगदानको राम्ररी मूल्याङ्कन र समुचित रूपमा कदर गर्न नसकेको एउटा अत्यन्त महान् र असल मान्छे हुनुहुन्थ्यो जयपृथ्वीबहादुर सिंह । खासगरी विश्वशान्ति र मानवअधिकारको सुनिश्चितताका दिशामा उहाँले जीवनभर परिचालित गर्नुभएका सत्प्रयास आजपर्यन्त संस्मरणीय र प्रेरणादायी रहेका छन् । अन्धकार हटाएर प्रकाश छर्ने कार्यमा उहाँका मानवतावादी दर्शन र विचार कालजयी छन् । प्रत्येक मानिसमा मानवतावादी विवेकले अन्तर्हृदयलाई राम्ररी स्पर्श गर्न नसकेमा कुनै पनि समाजमा शान्ति, समझदारी, सद्भाव, सामाजिक मैत्री, विश्ववन्धुत्व, सदाचार, सहिष्णु प्रवृत्ति आदि सद्गुणहरू विकसित हुन सत्तैmनन् । यसको अभावमा कुनै पनि देशमा प्रजातन्त्र वा लोकतन्त्रको मूल्य, मान्यता र आदर्शले सही गन्तव्य पहिल्याउन पनि सत्तैmन ।
पाका मान्छेका भोगाइ
मानव प्रजातिको उत्पत्तिसँगै प्राकृत बासस्थानमा समूह समूहमा सिकारी जीवनमा समूह बढ्दै गयो। खाना र सुरक्षाका लागि त्यस युगमा अनुभवी पाका मान्छेको अगुवाइ र बलिया वयस्कका सक्रियतामा जिउने क्रममा महिला र पुरुष दुवै पाका मान्छेको मानमनितो हुनु समूहका हरेक सदस्यको चरित्र बन्यो। आगो र सिकारी हतियारको जुगाडले मान्छे प्रजातिले वर्षभरि सुनिश्चित खान र सुरक्षित बस्न उपाय खोज्यो। जानेर नजानेर नै बीउबाट इच्छित फल दिने बिरुवा उमार्न, फलाउन र बढी भएको सञ्चित गर्न प्रयास ग-यो। सुखका दिनहरू उदाउँदै जानमा समूहका पाका मान्छेको ज्ञान, सीप र अनुभवको सहयोग आधारभूत कुरा भएकाले परिवार र समूह सदस्यहरूले पाका मान्छेको सल्लाह नै समूहको हित र विकासको द्योतक हो भन्ने मान्यताले जरो गाड्यो।
वरिष्ठ पत्रकार दाहालसहित पाँच पत्रकार सम्मानित
पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवद्वारा वरिष्ठ पत्रकार पुरुषोत्तम दाहाल सम्मानित हुनुभएको छ।
धनगढीमा भ्रष्टाचार विरुद्धको कार्टुन प्रदर्शनी
सुदूरपश्चिम प्रदेशको अस्थायी राजधानी धनगढीमा शुक्रबारदेखि भ्रष्टाचार विरुद्धको कार्टुन प्रदर्शनी सुरु भएको छ।
विद्यालय नाटक महोत्सव सुरु
विराटनगरमा विद्यालय नाटक महोत्सव सुरु भएको छ। बुधबारबाट पहिलो दिन आयोजक आरोहण–गुरुकुल विराटनगरले नाटक ‘साँढे’ मञ्चन गरेर महोत्सवको सुरुवात गरेको हो। नाटक ‘साँढे’ राजनीतिक प्रवृत्तिमाथिको झटारो हो। देशमा चलिरहेको राजनीतिक हस्तक्षेपको उजागर हो नाटक ‘साँढे’ । ‘साँढे’ राजनीतिक दललाई गरिने एउटा व्यङ्ग्यात्मक शैलीको नाटक हो। हिजो शासकीय प्रवृत्ति र आजको शासकीय प्रवृत्ति उही छ, स्वरूप मात्र बदलिएको हो। हामीकहाँ साँढे प्रवृत्तिका मान्छेहरू छन्। हाम्रो समाजमा घाँसमा छरिएको नुन खाने ‘साँढे’हरू दिनप्रतिदिन बढ्दै छन्। त्यसको विरुद्धमा मान्छेले कतै न कतैबाट रचनात्मक विद्रोह गरिरहेका छन्। नाटक यही कथावरपर घुमेको छ।
चित्र कोरेर वार्षिक चार लाख रुपियाँ कमाइ (फोटो फिचर)
हिमाली जिल्ला म्याग्दीको सदरमुकाम बेनीबजारको गणेशटोलमा रहेको म्याग्दी उद्योग वाणिज्य संघको भवनको भुइँतलामा पछिल्लो १५ दिनदेखि भित्तामा घोत्लिएर दिनभरी एक युवाको समय बित्ने गर्छ । मानिसहरु बाहिरी दुनियाँसँग रमाइरहेकाबेला ग्राउण्ड फ्लोरको भित्तामा पेन्सिलले आकृति कोर्ने र रङ भरेर आकर्षक चित्र बनाउने कार्यमा लागिरहेका युवा हुनुहुन्छ अशोक किसान ।
कला कुँद्ने कालिगड पाउनै कठिन
बौद्ध धर्मावलम्बीमध्येका लामा तथा तामाङ समुदायले धार्मिक रूपमा ढोग्ने र मान्ने गरिएको ओम मानेपेमे लेखिएका ढुङ्गा कुँद्ने कालिगड पाउनै कठिन हुने गरेको छ। पछिल्लो पुस्ताले धार्मिक पक्षलाई ध्यान नदिँदा यस्ता कालिगड पाउन समस्या हुने गरेको हो। नाम्खा गाउँपालिका–६ को लिमीको हल्जी गाउँका कुन्जोक तामाङले ओम मानेपेमे कुँद्ने कालिगड पछिल्लो समय पाउन छोडेपछि धार्मिक संस्कृति जोगाउन कठिन भएको बताउनुभयो। उहाँले जति पहिले उक्त भाषा कुँदिएका ढुङ्गा रहेका छन्, तीबाहेक नयाँ निर्माण गर्न नसकिएको बताउनुभयो। उहाँले हाल लिमीको बाटो र गुम्बामा लेखिएका यस्ता ओम मानेपेमे ढुङ्गा रहेका छन्, ती सबै इस्वीको ९५८ देखि १०५५ मा वरिष्ठ तिब्बेतियन अनुवादक रिन्छेन जाङ्पो रहेको बताउनुभयो। उहाँले अनुदान गरेपछि केही तत्कालीन समयमा लिमीका केही युवाले त्यसरी ढुङ्गामा कुँद्ने कला सिक्नु भएको थियो। त्यसयता भने नयाँ पुस्ताका युवाले त्यसतर्फ ध्यान नदिँदा महत्वपूर्ण धार्मिक कला हराउने सम्भावना बढेको उहाँले बताउनुभयो।
