गुणस्तरीय सार्वजनिक शिक्षा
लोकतन्त्र, गुणस्तरीय सार्वजनिक शिक्षा र विद्यालयमा कार्यरत शिक्षाकर्मीको पेसागत हकहित संरक्षणमा क्रियाशील नेपालको सबैभन्दा ठूलो शिक्षक संस्था नेपाल शिक्षक सङ्घले आफ्नो ऐतिहासिक नवौँ सङ्घीय महाधिवेशन गर्दै छ। स्थापनाकालदेखि नेपाली शिक्षाकर्मीको पेसागत समस्या समाधान गर्दै देशमा क्रियाशील शिक्षकका सङ्घ/सङ्गठनलाई नेतृत्व दिँदै राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा नेपाल शिक्षक सङ्घले आफ्नो प्रभावकारी उपस्थिति देखाउँदै आएको छ।
किन भत्किन्छ सत्ता गठबन्धन
गठबन्धन सरकार चुनावी परिणाम हो । दल सानो होस् या ठूलो सरकारमा भाग लिने र महìवपूर्ण पद प्राप्त गर्ने अवसर गठबन्धनबाट प्राप्त गर्न सकिन्छ । गठबन्धनका केही नकारात्मक पक्ष पनि हुन्छ । गठबन्धन समाप्तिको समय परिस्थिति अनुकूल हुँदैन र कहिलेकाहीँ अनौठो किसिमका नाटक पनि मञ्चन हुन्छ । केही राजनेतालाई आफ्नै दलका मानिसबाट गठबन्धन छोड्न बाध्य पारिन्छ भने केही राजनेतासँग गठबन्धनलाई कसरी अगाडि बढाउने भन्ने स्पष्ट मार्गचित्र नभएको हुन्छ
अर्थतन्त्रको दिशा
वि.सं. २०७८ मार्गबाट वस्तु आयातमा गरिएको कडाइपछि देशको अर्थतन्त्र सुधारोन्मुख देखिँदै आएको छ । गएका वर्षमा विदेशी विनिमय सञ्चितिमा कमी आएसंँगै विलासी वस्तुका आयातमा कडा गरको थियो । आयातमा गरेको कडासँगै विदेशी विनिमय सञ्चिति बढेको अवस्था छ । आ.व. २०७९।८० का पछिल्ला महिनामा वैदेशिक रोजगारीबाट प्राप्त अर्थात् रेमिट्यान्स रकम पनि बढ्दै गएको छ । यसले गर्दा देशको शोधनान्तर स्थिति बचतमा देखिएको छ । तर व्यापार घाटामा कमी आ
उत्पादनमा आधारित अनुदान
पछिल्लो समय स्थानीय सरकारले सिंहदरबारको सिको गर्दै कृषिमा अनुदानको कार्यक्रम सञ्चालन गरेका छन् । अनुदानको रकम आफन्तलाई पोस्न सिंहदरबारको नेतृत्वबीच हानाथाप भएको चर्चा सेलाउन नपाउँदै कतिपय स्थानीय सरकारले त्यसैको सिको गर्दै रकम बाँडेका छन् । रोजगारीका लागि विदेश जान बाध्य युवा पुस्तालाई स्वदेशमै काम गर्न प्रेरित गर्दै कृषि प्रवद्र्धनका लागि भनेर दिइने अनुदानको रकम वास्तविक किसानको हातमा भने पुग्नै सकेको छैन ।
न्यायालयको नेतृत्व
राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनलगायतका कार्य सम्पन्न भएर देशले गति लिने अवस्था सिर्जना भएको छ । देशका महत्वपूर्ण निकाय नै लागेर गर्नुपर्ने कार्य अब छैनन् । अब बाँकी छ त संसद्मा समितिहरू गठन गर्नेलगायतका कार्य । यो कार्य विशुद्ध रूपमा संसद्को एकाधिकारका रूपमा रहेको छ, अर्थात् यो कार्य गर्न स्वतन्त्र अन्य निकायको प्रत्यक्ष रूपमा सहयोग आवश्यक पर्दैन । समितिहरू गठन गर्न प्रतिनिधि सभा र राष्ट्रिय सभा पूर्ण रूपमा सक्षम छन् ।
शान्ति प्रक्रियाका कार्यभार
संसारमा धेरैजसो मुलुकमा राजनीतिक परिवर्तनअघि शान्तिपूर्ण वा सशस्त्र सङ्घर्ष भएको हुन्छ । यही सङ्घर्षबाट राजनीतिक परिवर्तन हुन जान्छ । बिनारक्तपात राजनीतिक सत्ता परिवर्तन भएको न्यून सङ्ख्यामा मात्र पाइन्छ । नेपालमा मल्लकालीन, शाहकालीन, राणाकालीन सत्ता परिवर्तनमा पनि रक्तपात भएको इतिहास पाइन्छ । भारतमा पनि सत्ता परिवर्तनका निम्ति ठूलो रक्तपात भएको देखिन्छ । चीनमा पनि सशस्त्र युद्ध नै भएको पाइन्छ । रसियन क्रान्ति, फ्रान्सेली क्रान्ति, बेलायती क्रान्ति, युरोपमा भएका विभिन्न देशको क्रान्ति पनि सशस्त्र युद्धको दर्दनाक अवस्था इतिहासमा अङ्कित छ ।
सिकाइ प्रभावकारिता
औपचारिक, अनौपचारिक र अनियमित गरी शिक्षाका तीन किसिमका प्रारूप छन् । प्राणी जगत्मा सिक्ने र सिकाउने सम्पूर्ण कार्य यी तीन प्रारूपबाट नै हुने गर्छ । शिक्षाका थरिथरिका परिभाषा पाइन्छ । पूर्वीय संस्कृतिका महान् दार्शनिक स्वामी विवेकानन्दले मानिसभित्र लुकेर रहेको प्रतिभा उजागर हुने प्रक्रिया नै शिक्षा हो भनेका छन् । शिक्षा बाहिरबाट अप्रत्यासित प्राप्त हुने चिज हैन ।
निर्वाचन सरगर्मी
त्रिभुवन विश्वविद्यालय तथा नेपाल संस्कृतलगायतका विभिन्न विश्वविद्यालयका क्याम्पस तथा विद्यापीठमा चैत ५ गते स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु)को निर्वाचन हुँदै छ । कतै शान्तिपूर्ण रूपमा मतदानअघिका सम्पूर्ण कार्यक्रम सम्पन्न भए भने कतै विवादका बीच समाधान गरिए । थुप्रै क्याम्पसमा विवाद समाधान हुन नसकेर निर्वाचन स्थगित भएका वा निर्वाचनका लागि अर्को मिति तोकिएका पनि छन् । यद्यपि यसअघि वि.सं. २०६५ मा भएको स्ववियु निर्वाचन १४ वर्षपछि अहिले आएर हुँदै छ ।
गर्बिलो इतिहास
भर्खरै सम्पन्न निर्वाचनबाट देशले नयाँ राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति पाएको छ । यसलगत्तै अब चैत ५ गते स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचन हुँदै छ । जसलाई पहिले पहिले मिनी संसद्का रूपमा महत्त्वका साथ चर्चा गरिन्थ्यो । १४ वर्षदेखि नियमित रूपमा हुन नसकेको र एक दशकसम्म ठप्प भएपछि बल्ल हुन लागेको यस निर्वाचनले आमविद्यार्थीवृत्तमा मात्रै हैन, समग्र राजनीतिक क्षेत्रमा सरगर्मी बढाएको छ । मतदानमा तीन लाखभन्दा धेरै विद्यार्थीले भाग लिँदैछन् । त्योभन्दा धेरै सङ्ख्याका लागि